تیرنگ، حجت الاسلام و المسلمین حاج محمد حسین گلکار استاد و محقق حوزه و دانشگاه و معاونت پژوهش مرکز تخصصی حوزوی تمدن اسلامی:
در یادداشت قبل ارائه گردید که اربعین بر اساس انگیزه، فواید سفر، اهداف آن، جلوهها و مشابهتهای اجتماع زائران اربعین و جامعه ظهور، رویدادی مهدوی دانسته شده است و زائر اربعین با توجه به این نکات میتواند از این فرصت برای نزدیک شدن به امام عصر(ع) استفاده کند.
برای استفاده بیشتر زائر اربعین از پیوند اربعین با مهدویت و زمینه سازی برای بستر ظهور نکاتی را در یادداشت قبل ارائه کردیم که در این یادداشت ادامه این نکات تقدیم میگردد:
نکته هشتم
اربعین ما مهدوی است، زیرا اربعین نمونه جامعه ظهور است و لذا هر بار که یکی از تجلیهای زمان ظهور را در اربعین دیدیم، به یاد بیاوریم که این جلوهها به صورت کاملتر و عمومیتر و همیشگی در زمان ظهور دیده میشود و از عمق جان برای تعجیل در فرج دعا کنیم تا تمام مردم در همه دنیا از این تجلیات بهره مند شوند. با بی نیازی مردم از غذا در اربعین از بی نیازی زمان ظهور یاد کنیم. امام صادق(ع) میفرمایند مردم به دنبال کسی میگردند که از آنان زکات و صدقه بپذیرند ولی کسی را نمییابند(بحار ج ۵۲ ص ۳۳۷ ).
وقتی دوستی و ایثار و فداکاری شدیدی را که نسبت به زائرین اعمال میشود، میبینیم به یاد این سخن امام باقر(ع) میافتیم که میفرمایند «اذا قام القائم جائت المزامله و یاتی الرجل الی کیس اخیه فیاخذ حاجته لایمنعه»(بحار ۵۲ ص ۳۷۲): وقتی حضرت ظاهر شوند دوستیها زیاد میشود و فرد بر سر مال برادرش رفته و به میزان حاجتش از آن برمیدارد ولی برادرش مانع نمیشود.
لذا کسانی که آرزوی حاکم شدن این دوستیهای شدید را در جامعه دارند در همان فضای ملکوتی برای ظهور دعا کنند، ثانیا از آن دوستیها درس بگیریم.
نکته نهم
اربعین مهدوی است، زیرا در نقاط مختلف عتبات، مردم مشرف به خدمت امام زمان شدهاند. وقتی وارد حرم امیرالمومنین(ع) میشوید علامه بحرالعلوم را به یاد بیاورید که وارد حرم شدند و شروع کردند به خواندن این شعر« چه خوش است صوت قران ز تو دلربا شنیدن/ به رخت نظاره کردن سخن خدا شنیدن» از ایشان پرسیدند چطور شد که در حرم شروع به شعر خواندن کردید؟ فرمودند وارد حرم که شدم دیدم امام زمان(ع) بالای سر نشسته و با صدای بلند قران میخواندند.
یا وقتی از کنار وادی السلام نجف عبور میکنید با چشم دل میبینید که آن خورشید عالم آرا وارد مقام صاحب الزمان شدهاند. داستان عالم زیدی مذهب و بحث او را با اسید ابولحسن اصفهانی به یاد بیاورید. در مسیر کربلا، علامه حلی را به یاد بیاورید که در همین راه با امام، هم مسیر شد و با ایشان گفتگو کرد. وقتی به نزدیکی کربلا رسیدید با چشم دل ببیندید یاقوتِ روغن فروشِ اهل سنت را که راه را گم کرده بود و متوسل به امام زمام(ع) شد و حضرت نجاتش دادند.
گفتار دهم
اربعین ما، مهدوی است، زیرا در آنجا زیاد میبینید و میشنوید که زائرین میگویند: «لبیک یامهدی» ما در زیارت آل یاسین به ایشان سلام داده و عرضه میداریم «السلام علیک یا داعی الله» سلام بر شما که دعوت کننده به سوی خدا هستید. ایشان چه دعوتی کردهاند که ما لبیک گویان دعوت ایشان را اجابت میکنیم؟ ایشان فرمودهاند «اگر شیعیان ما که خداوند موفق به طاعتش بفرماید در وفای به عهد با ما هم رای و یکدل بشوند سعادت دیدار ما از آنان به تاخیر نخواهد افتاد» و یکی از پیمانهایی که ما با امام داریم تبعیت از ایشان است که در حدیثی در باره حق امام فرمودهاند: «فرمایش آنها را بشنویم و اطاعت کنیم» لذا ما در این بیابان دعوت شما را لبیک میگوییم. همگی با شما تجدید پیمان میکنیم که دیگر گرد گناه نگردیم تا به سعادت دیدار شما مشرف بشویم.
در این سفر، با هر قدمی گناهی از ما آمرزیده شده، حسنهای برایمان ثبت شده و درجهای مقاممان بالا رفته است و به ما گفته میشود: «استانف العمل» یعنی زشتیها و گناهان گذشتهات آمرزیده شده، دوباره پرونده اعمالت را شروع کن. به این ترتیب با زیارت امام حسین(ع) پاک شده، سنخیت بیشتری با امام زما(ع) پیداکرده و آمادگی بیشتری برای دیدارشان فراهم شده است.
لذا بعد از درخواست ظهور از خداوند بخواهیم ما را همیشه موفق بدارد که وفای به عهد امام را به طور دسته جمعی انجام دهیم تا دیگر پرونده ما آلوده به گناه نشود و لبیکی که گفتیم پا برجا بماند.
نکته یازدهم
اربعین ما مهدوی است، زیرا اربعین مردم را برای ظهور حضرت آماده میکند. امام جواد(ع) فرمودهاند «اذا اجتمعت له هذه العده (۳۱۳نفر) من اهل الاخلاص اظهر الله امره» (کمال الدین باب ۳۶ حدیث۲) یعنی هنگامی که ۳۱۳ یاور با اخلاص برای امام زمان(ع) جمع شود خداوند او را ظاهر میکند پس یکی از دغدغههای بزرگ ما باید آماده سازی یار با اخلاص در دانشگاه بزرگ اربعین باشد.
لذا اگر در این سفر نورانی با گریه بر مصائب امام حسین(ع) و زیارت ایشان بعد از پیادهروی از گناهان پاک و به اخلاص آراسته شدیم، بلکه بالاتر، توانستیم یاورانی برای حضرت تربیت کنیم امید خواهیم داشت که تسریع در امر ظهور اتفاق بیفتد.
چگونه میتوان به مقام بزرگ سربازی امام زمان(ع) رسید؟ در حدیث نقل شده است: «امام حسین(ع) به زوار خود مینگرد و ایشان به اسامی زائرینشان و اسامی پدرانشان و آنچه که در بارهایشان دارند آشناتر است و او به کسانی که برایشان گریه می کند نگاه میکند و برایش طللب مغفرت مینماید و از پدرشان امیر المومنین هم درخواست میکند که برای آنان طلب آمرزش نماید و به فرد گریه کننده میفرماید اگر میدانستی که خداوند چه جیزی برایت آماده فرموده بیش از آنچه که محزون شوی خوشحال میشدی و ایشان برای تمامی گناهان گریه کننده طلب مغفرت مینماید» این حدیث نشان میدهد چقدر مقام زائر گریه کننده بر امام حسین(ع) در اثر این زیارت بالا رفته و او را کاملا پاک کرده، به طوری که آمادگی سربازی امام زمان(ع) را پیدا میکند.
نکته دوازدهم
اربعین، مهدوی است، زیرا روایات بین امام حسین(ع) و امام زمان(عج) پیوند ایجاد کردهاند. در روز عاشورا وقتی مصیبت بزرگ شهادت امام حسین(ع) را به هم تسلیت میگوییم بلافاصله ظهور امام زمان(ع) را که خونخواه جدشان هستند، آرزو میکنیم تا انتقام آن ظلمها و جنایات گرفته شود و بلکه بالاتر آرزو میکنیم که ما نیز جزو یاران امام زمان(ع) بوده و در خونخواهی جدشان ایشان را کمک کنیم.
این آرزوی بلند اگر از عمق جان برخواسته باشد با کمک خداوند جامه عمل خواهد پوشید، زیرا امام امیرالمومنین(ع) میفرمایند: «على قدر النيّة تكون من اللّه العطيّة» (غرر الحكم و درر الكلم؛ ص۴۵۲) یعنی خداوند به اندازه نیت افراد به آنها کمک میکند. اگر چنین آرزویی داریم باید مقدماتش را آماده کنیم و از اکنون بخشی از مال و عمرمان را در راه حضرت هزینه کنیم تا با نگاه حضرت، این مسیر در زمان ظهور ارتقا یابد.
نکته سیزدهم
اربعین، یک رویداد مهدوی است، چراکه زیارت عاشورا که یکی از راههای زیارت امام حسین(ع) در سفر است، پیوند همیشگی امام حسین(ع) را به امام زمان (ع) تذکر میدهد. در این زیارت دو بار از خداوند تقاضا میکنیم که خون خواهی امام حسین(ع) را در رکاب فرزندشان به ما روزی فرماید.
زیارت عاشورا در برآمدن حاجات اهمیت بسیار زیادی دارد و بزرگان به خواندن هر روز و تاثیرات عجیب آن و مداومت چهل روزه بر آن برای رفع مشکلات سنگین سفارش کردهاند. آوردن این سوغاتی بسیار عالی از اربعین و خواندن روزانه آن باعث حسینی و مهدوی ماندن ما در زندگیمان و نتیجتا رفع مشکلات میشود. پس در طول سفر هر روز آن را با صد لعن و صدسلام بخوانیم و پس از بازگشت از سفر، خود را منور به نور زیارت عاشورا کرده و هر روز از خداوند تعجیل در فرج ویاری امام زمان را درخواست کنیم.
با خواندن روزانه زیارت عاشورا، فرج و همراهی با امام زمان(ع) را در خونخواهی امام حسین(ع) و نیز رفع مشکلات را طلب میکنیم.
نکته چهاردهم
اربعین، یک رویداد مهدوی است، چون زیارت اربعین، زائرین را دعوت به نصرت امام زمان(ع) میکند. آنجا که عرض میکنیم «ونصرتی لکم معده حتی یاذن الله لکم» یعنی من آماده کمک رسانی به شما هستم تا خداوند اذن (ظهور ) به شما بدهد. بنابراین وقتی که زائر امام حسین(ع) از ظلمهایی که به امام حسین(ع) و اهل بیت شریفشان رفته، قلبش به درد آمده و اشکش جاری شده، از عمق جان با امام مظلومش پیمان میبندد که با تمام قوا در جهت دفاع از حقوق غصب شده مولایش اقدام کند.
به عبارتی اثر بسیار سازنده زیارت اربعین، تجدید پیمانی است که زائر را متحول کرده و او را به یاور امام زمان(ع) تبدیل میکند، به طوری که میکوشد به هر روشی که از دستش برمیآید برای همدردی با مولایش این مظلومیتها را جبران کند.
زیارت اربعین، خود، راهکار را نشان داده است که هرگاه بخواهیم برای یاری امام حسین(ع) اقدامی کنیم، آن را صرف فرزندشان و ولیدمشان کنیم. بسیار زیباست که این تعهد به یاری، در زیارت حضرت ابالفضل(ع) هم تاکید میشود. به ایشان عرض میکنیم: «ونصرتی لکم معده حتی یحکم الله» یعنی یاری من آماده است تا خدا حکم فرماید. حکم به یاری اهل بیت(ع) را خداوند در همه زمانها داده است و حکم جدید، حکم ظهور است؛ یعنی من منتظر ظهور هستم تا اهل بیت(ع) را یاری کنم.
لذا بسیار مناسب است که در همه جا به ویژه در اربعین، هرگاه مصیبت امام حسین(ع) را شنیدیم، مانند دعای ندبه عرض کنیم «این الطالب بدم المقتول بکربلا» کجاست خونخواه امام حسین(ع)؟ و همه همت خود را صرف یاری ولی دمشان بکنیم که با یاری ایشان، امام حسین را یاری کردهایم.