تیرنگ:فاطمه محمدیان ساروی
دوباره محرم دیگری از راه رسید و فرصتی دست داد تا از آداب و سنن این ماه بنویسیم. یکی از این آیین‌ها طشت گذاری است.
ماه محرم که می‌شود مردم هر منطقه از کشور به فراخور داشته‌ها و توانایی‌های خود میزبان عزاداران حسینی می‌شوند، حال این داشته‌ها برای میزبانی به اندازه کاسه‌ای برنج باشد و یا خرواری برداشت شده از شالیزارهایشان، اصل این است که مردم این دیار خالصانه های ارادت به این امام را ابراز می کنند.
عشق و ارادت مردم به امام حسین(ع) و تلاش برگزاری مراسم باشکوه عزاداری این امام همام تنها به چند روزه ابتدای ماه محرم خلاصه نمی شود و پیشتر و ماهها قبل از این ایام، برنامه‌ریزی ها و تلاش ها برای مهیا کردن وسایل بجای آوردن ارادت در این ایام انجام می شود.
ساکنان دیار علوی و ولایتمدار مازندران مانند دیگر استان‌های کشور، هر ساله در ماه محرم به شیوه‌های گوناگون، در سالگرد شهادت سرور و سالار شهیدان اباعبدالله الحسین (ع) و یاران با وفایش به سوگواری می‌نشینند.
عطر بوی محرم در آسمان شهر پیچید و پرچم ها و علم های سیاه بر افراشته می‌شود و دیار علویان سیاه پوش ماتم می‌شود. از پرچم های سیاه برافراشته بر سردرب مساجد و منازل گرفته تا عطر بوی اسپند که بر سر هر گذر و خیابان به مشام می رسد، می توان به شور و شوق مردمان به سالار شهیدان را پی برد.
این روزها کوچه و بازارهای شهر رخت سیاه به تن کرده و برای استقبال از محرم حسینی سیاه پوش شده است و آیین های سیاهپوشان و طشت گذاری در مناطق مخلف استان برپا شده است.
راه اندازی تکیه های عزاداری، بر افراشتن علم‌های سیاه و پرچم های عزاداری، نصب پارچه نوشته هایی در گرامیداشت محرم، غبارروبی مساجد و تکایای مذهبی از جمله رسوم هایی است که همزمان با ماه محرم در مازندران برگزار می‌شود.
همچنین دلنوشته های خودروها نیز رنگ حسینی و محرم گرفته و نام مبارک یا عزیز زهرا (س) یا حسین شهید، یا مظلوم، سقای دشت کربلا و … را می توان بر روی خودروها مشاهده کرد.
تهیه اقلام مورد نیاز برای محرم و آماده سازی مساجد و اماکن مذهبی برای آیین های عزاداری، و آماده شدن گروههای تعزیه برای نمایش دادن گوشه ای از وقایع عاشورا از دیگر مراسمهایی است که همزمان با ماه محرم در مناطق مختلف کشور از جمله مازندران جریان دارد.
طشت گذاری رسمی ترین مراسم استقبال از محرم آذری زبان ها است که به مناسبت محرم در مناطق آذری نشین استان مازندران از جمله قائمشهر اجرا می شود. در این آیین، آذری زبان ها نیز مراتب اخلاص و صفای خود را به آن مظلوم کربلا با احترام نهادن به یکی از نمادهای واقعی و مهم کربلا یعنی همان مقوله آب و سقایت و آبرسانی و ظروف آن که همان طشت است، نشان می دهند.
در این مراسم که با حضور ریش سفیدان و روسای امنا همه مساجد آذری و هیئت های عزاداری برگزار می شود، طشت را از مکانی که قبلاً در نظر گرفته شده پس از شستن تشت و تزیین با پارچه های سبز با کمک جوانان و در میان ازدحام جمعیت به دوش گرفته تا بر روی سکوی خاصی که قبلاً تهیه شده است قرار دهند، سپس عزاداران حسینی با کوزه های آب و دیگر وسائل در میان جمعیت حضور می یابند.
آب های داخل ظرف را درون طشت ها خالی می کنند و معمولاً عزاداران علاوه بر اینکه جهت رفع تشنگی در طول ایام عزاداری از آب ها می نوشند، به شفا بخش بودن این آب نیز اعتقاد ویژه داشته و آن را به عنوان تبرک به خانه های خود می برند تا بیمارانشان هم از آن آب بنوشند.
این مراسم شریف و نمادین یعنی طشت گذاری، قدمتی بیش از چهار صد سال در ایران دارد که هر ساله با شکوهی هرچه بیشتر در بسیاری از شهرهای آذری و دیگر شهرهای کشور همچون تهران و استان‌هایی مانند استان مازندران به وِیژه در شهرستان قائم شهر که دارای مساجد آذری است، برپا می گردد.
