تیرنگ نیوز- سرویس اقتصاد: مادری با صدای بلند جیغ میکشد که فرزندش را نجات دهید… صدای آمبولانس و آژیر آتش نشانی فضا را پر کرده، پدری که بچه زخمی خود را در آغوش گرفته و می دود… چند قدم جلوتر ساختمانی بر اثر عدم رعایت مسائل ایمنی آتش گرفته و در این اوضاع نابسامان قوز بالای قوز است.
اینها شمه ای از نتایج زلزله در شهر ازمیر است که در همان ثانیه‌های اول ساختمان‌های ضعیف و طراحی نشده خود را نشان می دهند. مادرانی که باید به سوگ فرزندان خود بنشینند و پدرانی که باید اجساد خانواده خود را از زیر آوار بیرون بکشند. همه اینها را به سادگی میشد پیشگیری کرد، با ساخت ساختمان ایمن.
سوالی که در ذهن خواننده در این نقطه شکل می آید این است که: پس چرا اجرا درست ساختمان مورد توجه خاص قرار نمی گیرد که این مشکل اصلا بوجود نیاید؟
سوال بسیار ساده و جواب بسیار پیچیده است. پایگاه خبری تحلیلی تیرنگ به دنبال جواب این سوال به بررسی و پژوهش در این زمینه روی آورده و به دنبال چاپ گزارشی در مورخ هشتم آبان ماه در این مورد و سوال خوانندگان در مورد کم و کیف موضوع مطرح شده در حوزه ساخت و ساز، به سراغ نظام مهندسی ساختمان رفته تا بتواند ابعاد قضیه را روشنتر و واضح تر به حضور خوانندگان اعلام دارد. باشد که چراغ راهی برای مسئولین همیشه در خواب باشد که از فجایع ذکر شده در اول گزارش حتی الامکان جلوگیری شود و فاجعه آینده به حساب صلاح عمومی فراموش نشود و انگ تشویش اذهان عمومی نقش این سازمان را در این زمینه کمرنگ تر نکند.
برای حل موضوع باید هم حرف سازنده را شنید و هم حرف مسول کنترل و نظارت، هم شهرداری و هم سازمان نظام مهندسی که هر کدام از عوامل مذکور مسئولیت خاص خودشان را دارند تا یک منزل مسکونی با کیفیت مناسب بدست خریدار و خانواده برسد و ایمنی آن مشهود و ملموس باشد.
فردی به عنوان سازنده وقتی علت ساخت بدون ایمنی از او سوال می شود اشاره به روند دست وپا گیر دریافت پروانه، گرانی محصولات، سود کم و غیر معقول در ساخت با گرانی مصالح می‌کند.
از چنین شخصی هیچگونه انتظاری نمی توان داشت، چون به عنوان یک سرمایه گذار اولین چیزی که به ذهنش خطور می‌کند برگشت سرمایه و دریافت اصل و فرع سود می‌باشد و حق هم دارد. ضمن اینکه اکثر سازندگان هیچ تخصصی در زمینه کاری خود ندارند و سازمانهای مجوز دهنده و کنترل کننده وظیفه خطیر کنترل ساخت و تحویل را به عهده دارند.
پای مسئولین شهرداری هم که می نشینیم کمبود نیرو، دست و پاگیر بودن قوانین، عدم پاسخگویی مسئولین، رابطه زیاد و غیر قابل کنترل بجای ضابطه، کمبود بودجه به نسبت خدمات شهرداری، عدم تناسب مبلغ دریافتی از سازندگان نسبت به خدمات دریافتی، فشار از وزارتخانه‌ها از بالا به اجرا سریع تر ساخت و سازها برای گردش چرخ اقتصاد کشور و مواردی از این دست به میان میاید.
پای سوم این موضوع سازمان نظام مهندسی است که مبالغ قابل توجهی نه توسط مهندسان بلکه توسط خود سازمان از سازندگان دریافت می دارد. جست و جو و پرسش از این سازمان که وظیفه اصلی آن کنترل دقیق ساخت و ساز و کنترل ایمنی آنها می‌باشد و لا غیر و کلیه مبالغ دریافتی فقط از این بابت از سازنده دریافت میشود که از قضا مبلغ حق سازمان مبلغ کمی هم نیست پای عوامل و خبرنگار ما را به این سازمان؛ در وحله اول بصورت مراجعه؛ می کشاند.
صف طولانی مردم در انتظار در این سازمان برای دریافت خروجی نظام مهندسی و سپس دریافت پروانه از شهرداری و سردرگمی مراجعه کنندگان به این سازمان؛ در همان نگاه اول؛ تعجب خبرنگار ما را به خود جلب می‌کند. مگر رسم نقشه‌های ساختمانی طبق ضوابط و کنترل و تحویل به سازنده چقدر طول میکشد که یک سازنده باید اینهمه مدت وقت صرف کند برای دریافت خروجی. یک سازنده آشنا در گوشه‌ای توجه خبرنگار ما را جلب می‌کند که اتفاقا بنا به کوچک بودن شهر فامیل در میاید و صحبت گرم می‌گیرد که در زیر به عین آورده شده است.
با سلام و چاق سلامتی شروع شد، در مهمانی‌های منزل خواهرم او را میدیدم که شوهر خواهرداماد من میشد. از او وقتی روال ریافت پروانه راپرسیدم انگار بغضش را ترکانده بودم. به اندازه یک شاهنامه طولانی بود با این تفاوت که شاهنامه هفت خان دارد و این داستان دریافت پروانه و ساخت خانهایی بیشتر و سخت تر که رستم را به زیر میکشد.
در ادامه در شرح هر خان مشکلات هر خان هم به تفصیل در جلسات مختلف در این متن توضیح داده خواهد شد.
خان اول:
خان اول دریافت برگه ضوابط از شهرداری می‌باشد. پس از درخواست سازنده به شهرداری مبنی بر دریافت اجازه ساخت، شهرسازی شهرداری اقدام به معرفی کارشناس به کارفرما مینماید که بعد از چند روز و بازدید از ملک طبق قوانین جاری شهرداری کارشناس به سازنده میزان تراکم ساخت و تعداد طبقات مجاز و در صورت نیاز عقب نشینی ملک را به سازنده اعلام می دارد.
مصائب خان اول:
امان از وقتی که در کار گرهی بیفتد، مثلا عقب نشینی یا پارکینگ ساختمان در ابعاد مختلف که بعضی از آنها به سلیقه کارشناسان مربوط میشود و در بعضی از موارد دست بعضی از کارشناسان باز میماند. اینجاست که پیشنهاد‌های مختلف سر از کوزه در میاورند و اینجاست که کمک آن بعض کارشناسان تبدیل به لطف میشود, لطف هم که جواب دارد!!, که به گفته همین سازنده تعدادشان کم است. ولی همین تعداد کم اثر بخشی خاص خود را در هدایت کارفرما؛ بخوانید سوق دادن کارفرما؛ به دفاتر خاص در نظام مهندسی را در پی دارد که نتیجه آن دریافت مبالغ از کارفرما می‌باشد.
پس مشکل اول از همینجا شروع میشود. رقابت ناسالم بعضی از شرکت‌های اقماری در نظام مهندسی که سالهاست به بلای جان مهندسان جویای کار تبدیل شده و در کنار آن مشکل رانت که معضلی همیشگی و غیر قابل حل در این سرای پاک است؛ از زمان قاجار تا به الان؛ دست بدست هم می دهند تا به صورت کاملا اتفاقی کارفرمایان به دفاتر خاصی که به عنوان شرکت‌های طرح و نظارت شناخته میشوند سوق داده شوند و از قضا حسب اتفاق این شرکتها تا ۴۰ برابر شرکتها یا اشخاص حقیقی دیگر امضا می زنند و پولهای کلانی که در این میان جابجا می شوند هم آسیبی از نوع خود به روند کنترل و نظارت می‌باشد که در فرصتی دیگر به آن خواهیم رسید .
پس تا بدینجا کارفرما موظف است با جلب رضایت شهرداری به یک فرم ضوابط مطلوب برسد که در خان اول به آن اشاره شده است. خانهای بعدی در مصاحبه از افراد دیگر و مهندسان بررسی خواهد شد که سعی می‌کنیم هر هفته یک قسمت آن بحضور اعلام گردد تا خوانندگان علت ساخت و ساز‌های نا ایمن و با قیمت‌های نجومی را بدانند و با عامل یا عوامل آن آشنا بشوند.
