اصلاح نظام سلامت با پزشک خانواده
اصلاح نظام سلامت با پزشک خانواده
کارشناسان می‌گویند پزشکی خانواده یک برنامه اصلاح نظام سلامت است که اجرای آن از حدود بیش از یک دهه پیش شروع شد. برنامه‌ای که می‌توانست نظام سلامت ایران را به جای درمان به سمت پیشگیری سوق دهد. مردم را از سرگردانی نجات دهد و هزینه‌های بیماران و بیمه‌ها را کم کند.

تیرنگ:
کارشناسان می‌گویند پزشکی خانواده یک برنامه اصلاح نظام سلامت است که اجرای آن از حدود بیش از یک دهه پیش شروع شد. برنامه‌ای که می‌توانست نظام سلامت ایران را به جای درمان به سمت پیشگیری سوق دهد. مردم را از سرگردانی نجات دهد و هزینه‌های بیماران و بیمه‌ها را کم کند.
تعاریف و شیوه‌های مختلفی برای اجرای برنامه پزشک خانواده وجود دارد. برخی از این برنامه‌ها نیز بسیار مفصل، تخصصی و دارای جزئیات فراوان است اما به طور خلاصه می‌توان گفت،‌ پزشک خانواده یک برنامه اجرایی برای انجام اصلاحات در نظام سلامت است تا با هدف تقویت برنامه‌های پیشگیرانه، آموزشی و سلامت محور از بروز و بار بیماری‌ها کم کند و جلوی مراجعات و هزینه‌های غیر ضرور پزشکی را بگیرد.

در این برنامه یک تیم به عنوان تیم پزشک خانواده یا پزشکی خانواده مسئولیت جمعیت و تعداد مشخصی از افراد را در یک منطقه جغرافیایی به عهده می‌گیرد. این تیم به ازای هر فرد تحت پوشش چه بیمار بشوند و چه نشود مبلغی را به عنوان سرانه دریافت می‌کند و به این ترتیب مسئول حفظ سلامت او می‌شود. پزشک خانواده به عنوان سطح اول خدمات تلاش می‌کند که از بروز بیماری‌ در افراد کم کند و اگر افراد به بیماری‌هایی مبتلا شدند که نیاز به خدمات پزشکی تخصصی بود. آنان را به پزشک متخصص یا سطوح فوق تخصصی و بیمارستانی ارجاع می‌دهد.

اجرای این برنامه البته به زیرساخت‌ها و مقدماتی نیاز دارد، مثلا باید سیستمی ایمن برای ثبت سابقه بیماری‌ها و خدمات پزشکی افراد وجود داشته باشد. سطوح ارجاع در سطح تخصصی و بستری خدمات پزشکی به درستی تعریف شده باشد و امکان ارجاع افراد با کمترین هزینه و با کوتاهترین فاصله فراهم باشد همچنین جایگاه و ارتباط مراکز تشخیصی، آزمایشگاه‌ها، مراکز تصویربرداری و داروخانه‌ها با سیستم پزشک خانواده کاملا تعریف شده باشد تا از سرگردانی و اتلاف وقت مردم جلوگیری شود.

در همین راستا سرپرست معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مازندران با اشاره به اینکه مازندران و فارس به عنوان ۲ استان پایلوت اجرای این طرح انتخاب شده بودند، گفت:‌این طرح از سال ۱۳۹۱ در شهرهای بالای ۲۰ هزار نفر جمعیت مازندران نیز آغاز شده است.

رضا صفری عربی افزود: با رفع نواقص و کم و کاستی ها اکنون این طرح در مناطق روستایی و شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر کشور اجرا شده است.

وی ادامه داد: اجرایی شدن طرح پزشک خانواده طرح از سوی دانشگاه علوم پزشکی مازندران (معاونت بهداشتی) با همکاری حدود یک هزار پزشک و شرکت های بیمه‌ای (تامین اجتماعی- بیمه سلامت) توانست تمام جمعیت ساکن در شهرها که از این ۲ پوشش بیمه‌ای برخوردارند را تحت پوشش قرار دهد و گام موثری را برای سلامت مردم بردارد.
سرپرست معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مازندران گفت:‌ هم اکنون تمام ساکنان شهرهای استان که زیر پوشش بیمه‌های سلامت، خدمات درمانی و تامین اجتماعی هستند دارای پزشک خانواده هستند.
وی ادامه داد:‌ در حال حاضر تمامی مازندرانی‌هایی که دارای چنین ویژگی هستند پزشک خانواده دارند و از خدمات آنها برخوردار هستند.
به گفته صفری عربی در این میان بیمه شدگان بخش خصوصی و نیروهای مسلح پزشک خانواده ندارند اما از همه خدمات درمانی پزشک خانواده برخوردار هستند.

وی گفت: به ازای هر پزشک خانواده ۲ هزار و ۵۰۰ تا سه هزار نفر زیرنظر دارند و خدمات‌دهی لازم در این خصوص را ارائه می کنند.

به گفته صفری عربی این خدمات شامل ویزیت پزشک و مراقبت‌های بهداشتی و پزشکی از تولد تا سالمندی به صورت رایگان به افراد ارائه می‌شود.

وی در تشریح اقدامات پزشکان خانواده در مازندران اعلام کرد:‌ این پزشکان با معاینه مستمر افراد ضمن ردگیری بیماران مهم غیرواگیر از جمله فشار خون، دیابت، ‌قلبی و عروقی خدمات بعدی مراقبتی را نیز به آنان ارائه می‌کنند.
سرپرست معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مازندران ادامه داد:‌ بخشی از این خدمات این است که بیماران دیابتی هر سه ماه توسط پزشک و مراقب سلامت وضعیت سلامت آنها کنترل و بررسی می شود.

وی با اشاره به اینکه بیش از ۶۰۰ پزشک خانواده شهری و بیشتر از ۳۰۰ پزشک خانواده روستایی در مازندران فعالیت دارند، ‌ گفت: علاوه بر این یک هزار و ۱۰۰ خانه بهداشت بهورزان و مراقبان سلامت به مردم استان خدمات می دهند.
صفری عربی مزیت اجری طرح پزشک خانواده را شامل کاهش هزینه بار هزینه ویزیت پزشک، ‌ پوشش بیمه‌ای بیشتر بیش از ۵۰۰ قلم داروی مجاز، ‌ تخفیف هزینه درمانی در صورت ارجاع پزشک خانواده به پزشک متخصص برشمرد و اظهار داشت:‌ مراجعه مستمر افراد به پزشک خانواده و کنترل وضعیت سلامت این بستر را فراهم می کند که تیم سلامت فرد در جریان تمام کارهای درمانی فرد باشد.
وی عنوان کرد:‌با توجه به اعتماد بوجود آمده در جامعه نسبت به پزشکان خانواده روزانه ۱۰هزار ویزیت روستاییان و شهرنشینان توسط پزشکان خانواده مازندران انجام می شود.
به گفته سرپرست معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مازندران افرادی که مراجعه مرتب و مداوم به پزشک خانواده دارند تا وضعیت سلامتی خود را کنترل کنند در درازمدت اثرات آن را در سلامت وضعیت جسمانی خود خواهند دید.