تیرنگ:
صدای بوق کشتیها و ازدیاد جمعیت انسانی و آلودگی صوتی و مسائلی چون زباله صنعتی و انسانی در صورت عدم رعایت استانداردهای زیست محیطی توسط بندر می تواند برای میانکاله مشکلاتی ایجاد کند.
تالاب بين المللی ميانكاله در استان مازندران در 25 كيلومتری شمال شهرستان بهشهر واقع شده است. این تالاب یکی از زیستگاههای مهم و با ارزش پرندگان مهاجر آبزی و تعدادی پرندگان بومی است و به علت دارا بودن موقعیت ویژه و منحصر به فرد اکولوژیکی و وجود خلیج گرگان، به عنوان یکی از ذخایر زیست محیطی کره زمین شناخته شده است.
میانکاله از شمال به دریای مازنداران، از جنوب به خلیج گرگان، از شرق به وسیله تنگه باریکی از خشکی جدا و از غرب به زاغمرز بهشهر متصل می‌شود. پناهگاه از دو اکوسیستم بارز تالابی و شبه جزیره تشکیل شده و یکی از زیستگاههای مهم و باارزش پرندگان آبزی و خشک زی است.
بر اساس بررسی هایی که چهره های علمی انجام داده‌اند وسعت میانکاله در حوزه مازندران در سال ۱۳۷۳ به میزان ۵۵ هزار هکتار بود و براساس آخرین برآوردهایی که در کارگروه احیای میانکاله انجام شد این وسعت به ۲۲ هزار هکتار یعنی کمتر از نصف کاهش یافته که این امر تاثیرات فراوانی در کاهش حضور پرندگان مهاجر در مازندران داشته است.
آمار مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر هم از کاهش ۲ متری سطح آب این دریا از سال ۱۳۷۵ تاکنون خبر می‌دهد و در سال‌های گذشته سطح آب این دریا ۲۶ سانتی‌متر کاهش یافته است.
بر اساس مطالعه صورت گرفته در سال ٢٠١٧ مشخص شد که آب خزر تا سال ٢٠۵٠ پسروی خواهد داشت و این پسروی بنا به گفته کارشناسان به علت تغییرات اقلیمی است که احتمال افزایش هم دارد در حالی که حدود ۵۰ درصد پسروی دریایی خزر به سرعت تبخیر آب در آن بر می گردد و در صورتی این روند با این سرعت ادامه یابد ٢٠ تا ٢۵ درصد مساحت خزر در بخش شمالی که سواحل روسیه را شامل می‌شود، کاهش خواهد داشت.
نتایج این مطالعات همچنین نشان داده تنها در سال های ۱۳۹۳ تا ۱۴۰۰ سطح آب دریای خزر با کاهش حدود ۵۰ سانتی‌متری مواجه بوده که این رخداد به عقب نشینی دریا از ۱۰ متر تا ۱۰۰ متر در سواحل مختلف منجر شده است.
استمرار لایروبی کانال‌ها
دکترای مهندسی عمران- محیط زیست از دانشگاه تربیت مدرس تهران گفت: کور سوی امید ما برای احیای تالاب میانکاله لایروبی کانال‌هایی است که در حال انجام است اما تقاضای ما آن است که این لایروبی‌ها هر ساله و مستمر ادامه داشته باشد.
داریوش یوسفی کبریا بیان کرد: به هیچ عنوان نباید اجازه دهیم بعد از گذشت چند سال وقتی کانال‌ها به صورت کامل مسدود شد لایروبی آن را آغاز کنیم بلکه یک نقشه جامعی از سطح دریا و کانال‌ها تهیه کنیم و این لایروبی‌ها به صورت مستمر ادامه یابد.
مدیر سابق مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر بیان کرد: حجم زیاد رسوب‌ها، خطرات زیست محیطی هم برای منطقه خواهد داشت.
وی اظهار داشت: آنچیزی که به لحاظ کارشناسی مد نظر بوده این است که جریان آب این کانال‌ها به تالاب با شتاب زیاد باید انجام شود که این امر نه تنها مانع رسوب در کانال می‌شود بلکه جریان سرزندگی تالاب میانکاله را فراهم می کند.
دلخوش به رودخانه نباشیم
نماینده ایران (وزارت نیرو در حوزه آب شناسی) در نشست های سالیانه آب و هواشناسی کشور های حاشیه دریای خزر در کشورهای آذربایجان و قزاقستان در ادامه گفت که هر چند حقابه رودخانه‌هایی که به میانکاله سرازیر می‌شود در بالادست تضییع شده و محیط زیست پیگیر این ماجرا است اما حیات اصلی میانکاله به ارتباط آبی وی با خزر مربوط می‌شود و به رودخانه‌ها نیست.
یوسفی کبریا افزود: اگر بخواهیم به این رودخانه‌ها دلخوش باشیم خشکی میانکاله قطعی است و تردیدی در آن وجود نخواهد داشت.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: پیشنهاد‌های متعددی برای نجات میانکاله بحث شده است که پمپاژ آب خزر و هدایت آب نیروگاه نکا به این کانال از جمله این پیشنهادها بود اما بهترین راهکار راه طبیعی است که باید تلاش کنیم ارتباط آب خزر به میانکاله توسط کانال‌ها برقرار باشد.
تالاب میانکاله که از دهستان میانکاله در شهرستان بهشهر تا آشوراده در استان گلستان وسعت دارد. این منطقه به دلیل داشتن پهنه آبی مناسب با ذخایر غذایی غنی و آبزیان همه ساله پذیرای بیش از ۳۰ تا ۴۰ گونه از پرندگان مهاجر زمستان گذران و بیش از ۱۰۰ گونه از پرندگان بومی آبزی و کنارآبزی است.
این تالاب با داشتن پناهگاه حیات وحش به مساحت حدود ۲۲ هزار هکتار در حوزه مازندران و تنوع گیاهی از جمله درختان سازیل و انار وحشی که تغذیه برخی پرندگان را تشکیل می‌دهد توانست بیش از ۵۰۰ گونه جانوری را در خود جای دهد و به نوعی بهشت پرندگان استان نام بگیرد و با این تنوع زیستی به عنوان یکی از ذخیره گاه‌های زیست کره جهان از سوی سازمان‌های جهانی حفاظت از محیط زیست قرار گرفت.
تالاب میانکاله را باید بهشت پرندگان و پرنده نگری نام نهاد؛ سی و ششمین تالاب ثبت شده دنیا و نخستین تالاب ثبت شده در کنوانسیون تالاب‌های بین المللی رامسر و یکی از ۶۵۰ ذخیرگاه زیست کره جهان با ۴۸ هزار هکتار وسعت در شرق استان مازندران و در همجواری با استان گلستان واقع شده است و سالانه ۱۳۰ گونه از پرندگان مهاجر را با جمعیت حدود ۱.۵ میلیون بال میزبانی می‌کند.
این پناهگاه حیات وحش علاوه بر کریدور مهاجرت فصلی برای پرندگان، همه ساله به تنهایی بیش از نیم میلیون پرنده از انواع مرغابی، فلامینگو، پلیکان، پا خاکستری، قوی، انواع اردک، لک لک، درنای خاکستری، عقاب دریایی را در آب‌های خود اسکان می‌دهد.
این تالاب که رویشگاه و زیستگاه تعداد بیشماری از گونه‌های در معرض خطر است، در سال ۱۳۵۵ به عنوان یکی از ذخیره‌گاه‌های زیست سپهر به کمیته برنامه «انسان و کره» یونسکو معرفی و انتخاب شد. تالاب میانکاله به عنوان محل زاد و ولد و پرورش ماهیان گونه‌های مختلفی چون کپور، انواع کفال، کلمه، سفید، ماش و کاراس، مورد توجه است. پستانداران این منطقه نیز شامل مارال، یوزپلنگ، گربه جنگلی، شغال، گراز، روباه، خرگوش، جوجه تیغی، انواع خفاش و جوندگان کوچک است.
مازندران دارای ۲ تالاب بین‌المللی میانکاله و فریدونکنار و چندین تالاب و آبگیر محلی چون ساهون، لپو و پلنگان، ولشت، استخرپشت، گل‌پل، خضر نبی، شورمست، دریوک، سراندون و بالندون، گز و کندوچال است.
