تیرنگ، وحیده برزه، معلم دانش آموخته‌ی زبان و ادبیات فارسی و مدرس دانشگاه فرهنگیان:
اهمیت گفتگو با کودکان در پرورش مهارت‌های ارتباطی غیر قابل انکار است.گفتگو، پل ارتباطی بین بزرگسالان و کودکان است.گفتگو با کودکان، فراتر از یک مکالمه ساده است. این یک پل ارتباطی است که بین بزرگسالان و کودکان ایجاد می‌شود و نقش مهمی در رشد اجتماعی، عاطفی و شناختی کودکان ایفا می‌کند. با گفتگو، کودکان نه تنها مهارت‌های زبانی خود را تقویت می‌کنند، بلکه یاد می‌گیرند چگونه افکار، احساسات و نیازهای خود را به روش مؤثر بیان کنند و به دیگران گوش دهند.
چرا گفتگو با کودکان اهمیت دارد؟
• تقویت مهارت‌های زبانی: گفتگو، فرصتی را برای کودکان فراهم می‌کند تا کلمات جدید یاد بگیرند، ساختار جمله را درک کنند و مهارت‌های بیان خود را بهبود بخشند.
• افزایش اعتماد به نفس: زمانی که کودکان احساس کنند که حرف‌هایشان شنیده می‌شود و به آن‌ها توجه می‌شود، اعتماد به نفس آن‌ها افزایش می‌یابد.
• تقویت روابط: گفتگو، پیوند عاطفی بین والدین و کودکان را تقویت می‌کند و به ایجاد یک رابطه صمیمانه و مبتنی بر اعتماد کمک می‌کند.
• توسعه مهارت‌های اجتماعی:کودکان از طریق گفتگو، یاد می‌گیرند چگونه با دیگران تعامل کنند، به نوبت صحبت کنند و به نظرات دیگران احترام بگذارند.
• رشد شناختی: گفتگو، ذهن کودکان را تحریک می‌کند و به آن‌ها کمک می‌کند تا تفکر انتقادی، حل مسئله و خلاقیت خود را توسعه دهند.
چگونه با کودکان گفتگو کنیم؟
• گوش دادن فعال: به جای اینکه فقط منتظر نوبت خود برای صحبت کردن باشید، به حرف‌های کودک خود به دقت گوش دهید و نشان دهید که درک کرده‌اید.
• پرسیدن سوالات باز: به جای پرسیدن سوالاتی که پاسخ‌های کوتاه دارند، سوالاتی بپرسید که کودک را تشویق کند تا بیشتر توضیح دهد.
• تشویق به بیان احساسات: به کودک خود کمک کنید تا احساسات خود را شناسایی کند و به روش سالمی آن‌ها را بیان کند.
• ایجاد فضای امن: محیطی آرام و بدون استرس را برای گفتگو فراهم کنید تا کودک احساس راحتی کند.
• خواندن داستان و کتاب: خواندن داستان‌ها و کتاب‌ها، فرصتی عالی برای شروع یک گفتگو و گسترش دایره لغات کودک است.
گفتگو با کودکان، یک سرمایه‌گذاری ارزشمند برای آینده آن‌ها است. با ایجاد عادت گفتگو با کودکان، می‌توانیم به آن‌ها کمک کنیم تا مهارت‌های ارتباطی قوی‌تری را توسعه دهند و در زندگی شخصی و اجتماعی خود موفق‌تر باشند.
نکات مهم:
• صبر و حوصله: کودکان نیاز به زمان دارند تا افکار و احساسات خود را بیان کنند.
• توجه به زبان بدن: زبان بدن شما نیز به اندازه کلماتتان اهمیت دارد.
• مثبت اندیشی: از تقویت مثبت استفاده کنید و به کودک خود نشان دهید که به او افتخار می‌کنید.
• انعطاف‌پذیری: هر کودکی متفاوت است و ممکن است به رویکردهای مختلفی نیاز داشته باشد.
چگونه با کودکان نوپا گفت و گو کنیم؟
گفتگو با کودکان نوپا، یکی از مهم‌ترین راه‌ها برای رشد زبان و شناخت آن‌هاست. این ارتباط، پیوند عاطفی قوی بین شما و فرزندتان ایجاد می‌کند و به او کمک می‌کند تا دنیای اطرافش را بهتر درک کند.
نکات مهم برای گفتگو با کودکان نوپا:
• ساده و واضح صحبت کنید: از کلمات ساده و جمله‌های کوتاه استفاده کنید. از اصطلاحات پیچیده یا جملات طولانی پرهیز کنید.
• به زبان بدن آن‌ها توجه کنید:کودکان نوپا اغلب از زبان بدن برای بیان احساسات و نیازهای خود استفاده می‌کنند. به حرکات، نگاه‌ها و صداهای آن‌ها دقت کنید.
• سوال‌های باز بپرسید: به جای سوال‌هایی که با بله یا خیر پاسخ داده می‌شوند، سوال‌هایی بپرسید که کودک را تشویق کند تا بیشتر صحبت کند. مثلاً به جای پرسیدن «شیر می‌خوری؟» بگویید «می‌خواهی شیرت را در لیوان قرمز یا آبی بریزیم؟»
• فعالانه گوش دهید: وقتی کودک شما صحبت می‌کند، به او نشان دهید که به حرف‌هایش توجه می‌کنید. با تکرار کردن کلمات او، نشان دهید که درک کرده‌اید.
• از بازی‌ها و فعالیت‌های تعاملی استفاده کنید: بازی‌هایی مانند پنهان شدن، ساختن برج با بلوک‌ها یا خواندن داستان، فرصت‌های خوبی برای گفتگو هستند.
• کلمات جدید را معرفی کنید: هنگام بازی یا انجام فعالیت‌های روزمره، کلمات جدید را به کودک خود آموزش دهید.
• تشویق کنید: زمانی که کودک شما تلاش می‌کند تا صحبت کند، حتی اگر اشتباه کند، او را تشویق کنید.
• صبر و حوصله داشته باشید: کودکان نوپا در یادگیری زبان به زمان نیاز دارند. صبور باشید و از مقایسه او با سایر کودکان خودداری کنید.
مثال‌هایی از موضوعاتی که می‌توانید در مورد آن‌ها با کودک نوپای خود صحبت کنید:
• اشیاء اطراف: اسباب‌بازی‌ها، غذا، حیوانات، اعضای خانواده
• فعالیت‌های روزانه: غذا خوردن، حمام کردن، بازی کردن
• احساسات: خوشحالی، ناراحتی، خستگی، ترس
• داستان‌ها: داستان‌هایی که می‌خوانید یا اتفاقاتی که در طول روز رخ می‌دهد.
فواید گفتگو با کودکان نوپا:
• رشد زبان: گفتگو به کودک کمک می‌کند تا دایره لغات خود را افزایش دهد و مهارت‌های زبانی‌اش را تقویت کند.
• تقویت هوش:گفتگو باعث می‌شود کودک بهتر فکر کند، سوال بپرسد و مشکلات را حل کند.
• تقویت روابط: گفتگو پیوند عاطفی بین شما و کودک را تقویت می‌کند و به او احساس امنیت می‌دهد.
• آمادگی برای مدرسه:گفتگو به کودک کمک می‌کند تا برای تعامل با همسالان و معلمان در مدرسه آماده شود.
منابع مفید:
• کتاب‌ها: بسیاری از کتاب‌ها و منابع آموزشی به شما کمک می‌کنند تا مهارت‌های گفتگو با کودکان نوپا را بهبود بخشید.
• کلاس‌های آموزشی: در برخی مراکز، کلاس‌هایی برای والدین برگزار می‌شود که به آن‌ها آموزش می‌دهند چگونه با کودکان نوپا ارتباط برقرار کنند.
• مشاوره با متخصصان: اگر نگران رشد زبان کودک خود هستید، با یک متخصص گفتار درمانی مشورت کنید.
به یاد داشته باشید: هر کودکی منحصر به فرد است. ممکن است برخی از کودکان نوپا نسبت به سایرین بیشتر صحبت کنند یا کمتر صحبت کنند. مهم‌ترین نکته این است که شما به کودک خود توجه کنید و با او ارتباط برقرار کنید.
