تیرنگ:
بازار پرنده فریدونکنار به عنوان تنها بازار فروش لاشه پرندگان وحشی مهاجر در استان‌های شمالی کشور همه ساله در ماه‌های آبان و آذر رونق می گرفت، بازاری که با تلاش محیط زیست تعطیل شد اما باز هم حساسیت‌ها در خصوص از سرگیری آن با ورود دوباره پرندگان به تالاب های منطقه برانگیخته شده است.
سابقه فعالیت بازار فروش پرندگان شکار شده در فریدونکنار به دهه های قبل برمی گردد که در آن بازار ۲۴ “سماک” (فروشنده ماهی و پرنده) با برپا کردن ۱۲ تخت رسمی عرضه پرندگان شکار شده را انجام می دادند.
آمار دقیقی از شکار پرندگان در این منطقه وجود ندارد اما با روشهای مختلفی شکار می‌شوند و در نهایت سر از رستوران‌ها و سفره‌های مردم در می‌آورند. مازندران دارای ۲ تالاب بین‌المللی میانکاله و فریدونکنار و چندین تالاب و آبگیر محلی از جمله ساهون، لپو و پلنگان، ولشت، استخرپشت، گل پل، خضر نبی، شورمست، دریوک، سراندون و بالندون، گز و کندوچال است. علاوه بر این بیش از ۸۰۰ قطعه آب‌بندان به مساحت ۱۷ هزار هکتار دارد که همه ساله در فصل زمستان پذیرای ۹۰ گونه پرنده مهاجر زمستان گذران با جمعیت حدود ۲ میلیون بال است اما بدلیل شکار آنها تعداد پرندگانی که مسیر بازگشت را طی می کنند کمتر از تعداد ورودی شان است.
داریوش عبادی، یکی از فعالان محیط زیست و حیات وحش مازندران در گفت‌وگویی افزود: شکار پرندگان و عرضه آنها در بازار پرندگان فریدونکنار در گذشته تا بدان حد بود که حتی برخی از گونه های این پرندگان در معرض انقراض بودند و در روشهای شکار و کشتار جمعی این مساله نادیده گرفته می شود.
وی ادامه داد: طبق بررسی ها، شکارچیان حرفه ای در این منطقه که از راه شکار امرار معاش می کنند تعداد معدودی هستند و مابقی برای درآمد اقتصادی و یا تفریح مبادرت به این کار می کنند.
وی قدیمی بودن و ریشه دار بودن شکار در سنت ها و ادامه دادن آن را تفکری غلط دانست و گفت: پرندگان یکی از عناصر اصلی اکوسیستم در چرخه طبیعت هستند که اگر از این چرخه خارج شوند، به طور قطع به به محیط زیست خسارت وارد می شود.
✓ادامه تعطیلی بازار پرنده فروشی در فریدونکنار
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست مازندران گفت: امسال مصمم هستیم تا بازار فروش پرندگان همانند سال گذشته در فریدونکنار نداشته باشیم که پیگیری‌های لازم در این زمینه در دستور کار قرار دارد.
عطاءالله کاویان اظهار کرد: سال گذشته برای نخستین‌بار بازار فروش پرندگان در فریدونکنار به طور کامل جمع‌آوری شد و امسال هم مصمم هستیم بازار فروش پرندگان همانند سال گذشته برقرار نشود و پیگیری‌های لازم در این زمینه دستور کار قرار دارد.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست مازندران تصریح کرد: برنامه دیگری که امسال دنبال می‌کنیم این است یکی از افرادی که در حوزه صید و شکار فعال بودند را در بحث معیشت جایگزین در قالب پرنده‌نگری معرفی کردیم تا به‌عنوان الگویی موفق، مردم به سمت صید و شکار روی نیاورند
رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست شهرستان فریدونکنار در گفت‌وگویی، اظهار کرد: بر اساس پیگیری‌های مستمر از سوی محیط
زیست و همراهی مسوولان شهرستان فریدونکنار، ساماندهی شکار و زنده‌گیری پرندگان وحشی در تالاب فریدونکنار در مسیر بهره‌برداری صحیح قرار گرفته که از مهم‌ترین دلایل آن حذف بازار غیرقانونی سوداگری پرندگان مهاجر در سال گذشته بوده است.
✓برچیدن روشهای غیرقانونی زنده‌گیری پرندگان مهاجر
وی افزود: با حذف بازار و برچیدن روشهای غیرقانونی زنده‌گیری پرندگان مهاجر، بهره‌برداری سنتی و پایدار که همان روش سنتی و پذیرفته شده «دوما» در منطقه ضروری است تا احیا و امنیت زیستی برای زمستان‌گذرانی پرندگان مهاجر به تالاب فراهم شود.
رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست شهرستان فریدونکنار بیان کرد: ساماندهی شکار و زنده‌گیری پرندگان مهاجر در دامگاه‌ها، حذف بازار غیرقانونی تجارت پرندگان وحشی، حذف روشهای مخرب کرس و گذر و شب دام‌ها که منطقه را برای زیست پرندگان مهاجر به‌شدت ناامن می‌کند، مطالبه دیرینه دوستداران حیات‌وحش و عموم علاقه‌مندان به محیط‌زیست بوده است.
✓حذف بازار فروش پرندگان گامی برای حفاظت پایدار از منابع زیستی
کیانی با تأکید بر اینکه حذف بازار جایگاهی در مدیریت حیات‌وحش و شکار و صید ندارد و گامی بزرگ در راستای حفاظت پایدار از منابع زیستی را در پی خواهد داشت، خاطرنشان کرد: بدین‌وسیله از حمایت‌های همه‌جانبه تمامی مسوولان شهرستان فریدونکنار، جوامع محلی، دامگاه داران و سماکان که در حفظ و حراست از مواهب الهی و طبیعی با مجموعه اداره کل متبوع و اداره شهرستان همکاری و همراهی کرده‌اند، کمال تشکر به عمل می‌آید.
وی ادامه داد: سازمان حفاظت محیط‌زیست و به‌تبع آن مجموعه اداره کل حفاظت محیط‌زیست مازندران و اداره شهرستان با احترام به حقوق ذی‌نفعان تالاب و مجموعه دامگاه‌داران، بر حفاظت مشارکتی تالاب و بهره‌برداری معقول از منابع زیستی با اعمال روشهای سنتی و پذیرفته شده دوما در منطقه همواره تأکید کرده و از توسعه و ترویج فعالیت‌های گردشگری و پرنده‌نگری برای بقای منطقه خواستار و حمایت می‌کنند.
✓ چالش‌های صید تجاری کرس
رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست شهرستان فریدونکنار با اشاره به اینکه تالاب بین‌المللی فریدونکنار مشتمل بر دامگاه‌های سه‌گانه سرخ‌رود، ازباران و لپو دارای حدود ۲۰۰ بهره‌بردار است، یادآور شد: در دو دهه اخیر به دلیل تغییر روش برداشت شکار سنتی از دوما به روش غیرمجاز و صید تجاری کرس چالش‌های زیادی در حفاظت و مدیریت تالاب و حیات‌وحش ایجاد کرده‌اند.
کیانی اضافه کرد: عده‌ای سودجو و زیاده‌خواه در به انحراف کشاندن شیوه سنتی مدیریت و مشارکت حفاظت تالاب در این فرایند نقش داشته‌اند و ازاین‌رو عمده دامگاه داران زحمتکش را ناخواسته در مسیری که در تقابل با اهداف و برنامه حفاظت از محیط‌زیست بوده، قرار داده‌اند.
✓جلوگیری از فعالیت بازار فروش پرندگان فریدونکنار
رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست شهرستان فریدونکنار اظهار کرد: بازار پرندگان یکی از حلقه‌های اصلی شکار و صید بود که با توجه به برنامه‌ریزی و تمهیدات صورت‌گرفته از فعالیت این بازار طی سال گذشته جلوگیری شد.
کیانی گفت: متأسفانه در سال گذشته حسب بررسی محسوس و نامحسوس در بازار پی بردیم برخی سماکان حریم امنی را برای خودشان ایجاد کردند و برای برخورد با این معضل با کمک مسوولان استانی و شهرستانی همفکری، همراهی و اقدامات مهمی صورت گرفت.
وی با اعلام اینکه همراهی و کمک مسوولان استانی و شهری منجر به جمع‌آوری بازار فروش پرندگان فریدونکنار شد، تصریح کرد: این مهم را به فال نیک می‌گیریم، چراکه اعتقاد داریم با جمع‌آوری بازار جلوی فعالیت یکی از حلقه‌های صید و شکار غیرمجاز گرفته شد.
✓ هشدار روشهای نامتعارف صید و شکار
رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست شهرستان فریدونکنار با هشدار اینکه دام، کرس و گذر آسیب فراوانی به گونه‌های نادر و درخطر انقراض پرندگان وارد می‌کند، اظهار کرد: بخش عمده‌ای از پرندگان وارد زیستگاه می‌شوند متأسفانه توسط این روشهای غیرقانونی و نامتعارف صرفاً توسط تعدادی اندکی از افراد جامعه و به تعداد زیاد صید می‌شوند که باید چاره‌اندیشی و تدابیری اتخاذ شود تا جلوی این حجم از کشتار در سال فعلی گرفته شود.
کیانی با اعلام اینکه در سال گذشته برخی از افرادی که تمکین نمی‌کردند به مرجع قضائی معرفی کردیم، بیان کرد: با تشکر از همراهی دستگاه قضا که به‌سرعت پرونده‌ها را مورد رسیدگی قرار دادند تمام پرونده‌های سال گذشته منجر به رای کیفری شد که این مهم به نظر بازخورد و بازدارندگی مهمی را به همراه داشته است.
✓مخالف روش دام هوایی، شب دام و کرس هستیم
وی ادامه داد: مکاتبات متعددی با انجمن دامگاه داران و دهیاران و مسوولان شهرستانی داشتیم و به طور جدی با روش دام هوایی،شب دام و کرس مخالف هستیم.
رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست شهرستان فریدونکنار ادامه داد: برابر شرایط خاص روش دوما مورد‌نظر کارشناسان حفاظت محیط‌زیست است.
کیانی با اشاره به ممنوع بودن صید و شکار به روش کرس، اظهار کرد: باتوجه‌به بازدیدهای میدانی اگر افراد تمکین نکنند، اخطار صادر می‌شود و اگر در فرصت مقرر اقدام به جمع‌آوری دام و به‌ویژه کرس نکنند متعاقباً وفق قوانین جاری نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران اقدام و با خاطیان برخورد خواهد شد.
✓ درآمدزایی از فضای تالابی
وی با بیان اینکه می‌توان از فضای تالابی درآمدزایی کرد، گفت: با رعایت شرایط و آیتم‌های تعریف شده، رعایت مسائل زیست‌محیطی و اصول توسعه پایدار مردم می‌توانند در قالب طرح پرنده‌نگری و به‌عنوان معیشت جایگزین از این موهبت خدادادی بهره‌مند شوند
رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست شهرستان فریدونکنار با اشاره به آمادگی چند نفر از دامگاه داران در بحث پرنده‌نگری، افزود: بعد از انجام استعلام برای دریافت مجوز مشخص شد اغلب اراضی معرفی شده در محدوده اراضی ملی و منابع طبیعی واقع شده است که باید در قالب کتابچه طرح ارائه تا پس از بررسی کارشناسی و فنی مطابق با ضوابط تعریف شده نسبت به این موضوع تعیین تکلیف شود.
کیانی با اشاره به اهمیت مسائل زیست‌محیطی و همچنین چالش‌های پیش‌روی آن، گفت: مردم بهترین یاور و همراه برای حل معضلات زیست‌محیطی هستند.
وی گفت: مردم می‌توانند با تماس رایگان با سامانه ۱۵۴۰ تخلفات و مخاطرات زیست‌محیطی را اعلام و آن را پیگیری کنند.
