تیرنگ:
حاشیه یکی از شالیزارهای سرسبز مازندران، دو کشاورز کهنه‌کار، مشغول به کارند. دست‌هایشان پینه بسته از سال‌ها کار در شالیزار و نگاهشان پر از نگرانی است؛ نگرانی از سرنوشت محصولی که با زحمت فراوان به بار نشانده‌اند، اما بیم آن می‌رود که حاصل دسترنج‌شان قربانی تصمیم‌های نادرست شود.
احمد آقا، کشاورزی ۶۵ ساله با بیش از ۴۰ سال سابقه کشت برنج، آهی می‌کشد و می‌گوید: «سال‌هاست زندگی‌مان را با این زمین و این آب و خاک گذرانده‌ایم. برنج مازندران فقط یک محصول کشاورزی نیست، نان شب ماست، هویت ماست. وقتی وسط برداشت، یک‌باره برنج خارجی را روانه بازار می‌کنند، چه انتظاری دارند؟ محصول ما روی دست‌مان می‌ماند، نه خرجمان درمی‌آید، نه انگیزه‌ای برای کار می‌ماند.»
کنار او، رضا، کشاورزی جوان‌تر و تحصیل‌کرده‌تر، صحبت را ادامه می‌دهد: «واردات برنج، اگر زمانش درست نباشد، از هر بلا و آفتی برای ما خطرناک‌تر است. ما به واردات در زمانی که نیاز هست، اعتراض نداریم. ولی این که درست در فصل برداشت، وقتی انبارها پر از برنج ایرانی است، ناگهان بازار را با برنج هندی یا پاکستانی اشباع کنند، عملاً دست روی گلوی ما می‌گذارند.»
احمد آقا سری تکان می‌دهد: «هر سال همین بساط است. از یک طرف می‌گویند خودکفایی، از طرف دیگر راه واردات باز می‌کنند. کشاورز که سرمایه‌ای ندارد، همه چیزش این زمین است. وقتی دسترنجش بی‌ارزش شود، نه می‌تواند وام‌هایش را بدهد، نه زندگی‌اش را بچرخاند.»
رضا با لحنی جدی‌تر می‌گوید: «این ماجرا فقط ضرر اقتصادی نیست، مسئله امید به کار هم هست. جوان‌ترها وقتی می‌بینند آخرش همین است، یا زمین را می‌فروشند یا مهاجرت می‌کنند. زمین می‌ماند، اما کسی نیست که روی آن کار کند. آسیبش فقط به کشاورز نمی‌رسد، کل کشور در بلندمدت لطمه می‌خورد. وقتی تولید داخلی ضعیف شود، امنیت غذایی کشور به خطر می‌افتد.»
هر دو کشاورز معتقدند دولت اگر به فکر کشاورز است، باید واردات را مدیریت کند. احمد آقا می‌گوید: «ما از مسئولان توقع زیادی نداریم، فقط قانون را رعایت کنند. سه ماه قبل و بعد از برداشت واردات ممنوع است، همین را عمل کنند.»
رضا هم می‌افزاید: «اگر به تولیدکننده بها بدهند، محصول باکیفیت‌تر و بیشتر تولید می‌شود، کشور وابسته نمی‌شود. ولی اگر این روال ادامه پیدا کند، دیگر برنج‌کار نمی‌ماند که برنج ایرانی تولید کند.»
گفت‌وگو با این دو کشاورز، تصویری روشن از دل‌نگرانی‌های واقعی مردمی است که زندگی‌شان به برنج و خاک و آب گره خورده است؛ مردمی که چشم‌انتظار حمایت واقعی‌اند.
