روزبه مفیدیان*: از دکتر شریعتی یادگارهای بسیاری بر جای مانده است. کتابها، دست نوشته ها و نامه های جذابی که برای همسرش به قلم در اورده است. نقل قول معروفی از این روشنفکر فقید در ذهنم تداعی می کند: هر آنچه مرا نکشد مرا قویتر خواهد ساخت. چقدر به حال و روز این ایام شباهت دارد. در سخت ترین شرایط تاریخی قرن معاصر هستیم و جایی که بشر با مرگ و زندگی خود و عزیزانش در مبارزه است. چقدر زیبا و بامصماست در روزهایی که کرونا همچنان در حال تاخت و تاز است و اگر هوشمندانه عمل نکنیم و تدابیر لازم را نداشته باشیم هر روز کمتر و کمتر می شویم ولی قطعا جهان پس از کرونا قویتر و مستحکمتر خواهد بود و به راحتی شکست را قبول نمی کند.
برای مقابله با این ویروس از هر ابزاری که داشتیم استفاده کردیم. کمک های مومنانه را رواج دادیم تا کمک حال نیازمندان و مستمندان در روزهای کرونایی باشد. اطلاع رسانی خبرنگاران و نویسندگان در نقاط حساس و طلایی به طرق مختلف همراه و یاور روزهای تنهایی مردم شد. هنرمندان و بازیگران به روشهای سنتی و مدرن و تلفیقی سعی در افزایش روحیه مردم داشتند. همه اینان به کنار از تلاش های مجدانه کادر درمان و پرستاران و پزشکان نمی توان گذشت.
کسانی که به دلیل حرفه و تعهدی که داشتند خواسته یا ناخواسته در خط مقدم جبهه کرونا قرار گرفتند. در روزهای ابتدایی با عدم شناخت بیماری متاسفانه روزبروز شاهد شهادت همکاران پزشک بودیم و رفته رفته از تعداد فوتی ها کمتر شد. کادر درمانی بر مشکلات فائق آمد و با همت مسئولین توانستند ویروس را تا حدود زیادی مهار کنند. قرنطینه اجباری خانگی در ایام عید نوروز به مقدار زیادی توانست بار بیماری را کمتر و کمتر کند. اما دوباره با بی فکری و عدم مدیریت شاهد افزایش مبتلایان هستیم و امید داریم در روزهای آینده تدبیر جدیدی به مدد مردم و مریضان بیاید. یادمان نرود در این قضیه مهار ویروس پیشگیری بهتر‌از درمان است و با رعایت نکات بهداشتی و ترغیب اطرافیان به ماندن در خانه و دقت در دستورالعمل های بهداشتی مرسوم کمک شایانی به کادر درمانی می کند تا بیماران را در مسیر درمان قرار دهند.
در این میان مهمترین بحث آمادگی کادر درمانی و پزشکان بیمارستانی به ابزار و ادوات مدرن و تجهیزات بروز شده ای بر می گردد که برای مقابله با این ویروس نیاز دارند. این مهم تنها به مدد دستان توانمند کارآفرینان و نواندیشان و نخبگان صنایع وابسته است تا با هوش و درایت وافر خود به یاری جامعه پزشکی و بهداشتی بشتابند. در روزهایی که سودجویان و محتکران از بیماری و تنگدستی مردم سواستفاده کرده و کیسه دوزی می کردند، در شرایطی که عده ای متخصص نما با بهره گیری از اعتماد مردم سعی در فروش داروهای تقلبی خودشان بودند، ما متوجه کسری اقلام بهداشتی و کمبود برخی تجهیزات پزشکی مورد نیاز شدیم و با بکارگیری متخصصان و فناوران جوان توانستیم بخشی از نقایص را برطرف و هرچه سریعتر در صدد جبران کسری ها بکوشیم.
ساخت دستگاه های اکسیژن ساز و دستگاه های ونتیلاتور و نیز کیت های تشخیصی کرونا بخشی از هنر دانشمندان وطنی در مبارزه با بیماری کرونا بود که الحق و الانصاف توانستند بخش اعظمی از نیاز کادر درمانی را مرتفع کنند و کنترل بیماری با وجود بازگشایی از شرایط قرنطینه نوید موفقیتی را می داد که اگر شرایط قرنطینگی ادامه داشت قطع به یقین روند ابتلای کرونا به مرز صفر می رسید.
همچنین تعطیلی دانشگاه ها و تبیین آموزش مجازی و نیز ارتباط های آنلاین سبب شد خلا موجود میان دانشگاه و اساتید با انگیزه دو چندان پر شده و دانش آموزان نیز به معلمان خود بپیوندند و آموزش و پرورش در کنار هم رونق پیدا کرد. برخی از علمای دینی و صاحبان اندیشه علوم انسانی نیز با تدوین برنامه های مجزا سعی در افزایش آگاهی بخشی به مردم داشتند و تلاش می کردند حلقه انسانی و معرفتی مردم با جامعه منقطع نشود و همین مسائل نقش پررنگی در کنترل جامعه از لحاظ بیماری اقتصادی داشت. دیگر مردم باور کردند اقتصاد بیمار منتج شده از جامعه بیمار است و برای چاره اندیشی باید در درون خود و خانواده بدنبال حلقه مفقوده باشند. کسب و کارهای اینترنتی رونق چشم گیری یافت به قدری که بسیاری از استارت آپ های منفعل شده دوباره سروپا شدند و با رواج بازار اینترنتی توانستند نیروی از دست رفته خود را بازیابی کنند و دوباره بر مدار تولید قرار گرفتند و در برخی موارد شاهد اوج گیری فن بازارهای تعطیل شده نیز بودیم. کارگاه های تولید ماسک و ژل و مواد ضدعفونی و پارچه و … از این دست مشاغل بودند.
کرونا هر چقدر بد بود یک نکته مثبت داشت و این آشتی میان مردم کوچه و بازار با نخبگان و جامعه علمی کشور بود و همین که مردم ترغیب میشدند اخبار علمی و موثق را از منابع درست دریافت کنند سهم بسزایی در افزایش اگاهی عمومی جامعه ایفا می کرد.
کرونا به ما یاد داد چگونه تمام احاد جامعه باید باهم متحد باشند تا بر این ویروس منحوس چیره شویم و ما را به یاد مثل قدیمی کشتی و مرد ملول انداخت که در‌حال سوراخ کردن کشتی بود! و این نشان می دهد زندگی در جامعه تا چه اندازه به سبک زندگی فردی تک تک انسان ها وابسته است. امروز همان بزنگاهی است که باید هر چه در توان داریم در هر صنف و جایگاه و رسته ای که قرار داریم برای همنوعان خود صرف کنیم. معلم با آموزش رایگان از راه دور، نخبگان با آگاهی بخشی و‌مراقبت از سالمندان و ناتوانان، بخشی از دختران در دوخت و طراحی پارچه و ماسک، و امثال اینها که هر کدام دارای ارزش جداگانه ای هستند و همچون پزشکی که در بیمارستان در حال رویارویی با ویروس کروناست اینها هم نقش حساس خود را اینگونه ایفا می کنند. چون پزشک اگر از نقش اطلاع رسانی، اگر از نقش داروخانه، اگر از نقش پلیس در ایجاد امنیت، اگر از نقش میوه فروش و.. خیالش راحت نباشد قادر به انجام وظایف اصلی خود در بیمارستان نخواهد بود و این وظیفه ماست که با اماده سازی بستر‌جامعه برای تمام افراد اعم از پیر و نوجوان و سالمند و رفتگر و کارمند و پلیس و بقال… نقش پشتیبانی از مدافعین سلامت را داشته باشیم و همچون زمان جنگ که در خطوط پشت خط مقدم نیروهای بسیجی و فداکار مشغول کمک رسانی و حمایت از خانواده رزمندگان را داشتند امروز این بار بر روی دوش تک تک افراد مستعد و کارکشته جامعه است.
امروز متخصصان فناوری در حال تدارک نرم افزارهایی برای اموزش مجازی در سال تحصیلی اینده هستند، متخصصان علم نانو و پزشکی در حال ساخت ادوات پزشکی و دارویی جدید می باشند، متخصصان ایده پرداز در حال جمع اوری ایده ها و برایندسازی طرح ها و جمع بندی داده های علمی هستند، چه خوب است مدیران و مسئولین امر هم بدنبال جذب این نخبگان و فارغ التحصیلان و سرامدان باشند تا همیشه و در همه احوال از نذر و زکات علمی این نخبگان بهره مند باشیم نه فقط در مواقع بحران. به امید ایرانی سربلند و ایرانی.
*نویسنده و پژوهشگر
