تیرنگ:
نوسازی مدارس یکی از مهم‌ترین گام‌ها در جهت بهبود نظام آموزشی هر کشور است. فضای فیزیکی مدرسه نه‌تنها نقش بسزایی در فرایند یادگیری دارد، بلکه مستقیماً بر سلامت روانی، انگیزه و عملکرد دانش‌آموزان و معلمان تأثیر می‌گذارد. در بسیاری از مناطق، مدارس فرسوده و غیراستاندارد مانع جدی در مسیر کیفیت آموزش محسوب می‌شوند. به همین دلیل، طرح‌های نوسازی و بهسازی مدارس در سال‌های اخیر مورد توجه نهادهای دولتی، خیرین، و سازمان‌های مردم‌نهاد قرار گرفته‌اند.
✓اهداف نوسازی مدارس
نوسازی مدارس اهداف متعددی را دنبال می‌کند که از جمله مهم‌ترین آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
ارتقای ایمنی فیزیکی مدارس: بسیاری از مدارس قدیمی فاقد استانداردهای مقاوم‌سازی در برابر زلزله و سایر بلایای طبیعی هستند. نوسازی، این مشکل را برطرف می‌سازد.
افزایش کیفیت آموزش: با به‌روز رسانی تجهیزات آموزشی، امکانات هوشمند و محیطی مناسب‌تر، کیفیت تدریس و یادگیری به شکل محسوسی بهبود می‌یابد.
توسعه عدالت آموزشی: نوسازی مدارس در مناطق محروم، امکان بهره‌مندی دانش‌آموزان از فضای آموزشی برابر را فراهم می‌سازد.
صرفه‌جویی در مصرف انرژی: بسیاری از مدارس قدیمی دارای سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی ناکارآمد هستند. نوسازی به نصب تجهیزات کم‌مصرف و سازگار با محیط زیست کمک می‌کند.
مراحل اجرای طرح نوسازی مدرسه
نوسازی یک مدرسه به صورت معمول شامل مراحل زیر است:
ارزیابی وضعیت موجود: بررسی وضعیت ساختمانی، تجهیزات، نیازهای آموزشی و ساختار ایمنی مدرسه.
تهیه طرح مهندسی و آموزشی: طراحی نقشه‌های جدید با توجه به نیازهای مدرسه، تعداد دانش‌آموزان، امکانات آموزشی مورد نیاز و استانداردهای روز.
تخریب و بازسازی یا بهسازی: بسته به شدت فرسودگی، ساختمان ممکن است نیاز به تخریب کامل و بازسازی یا صرفاً تعمیرات اساسی داشته باشد.
تأمین تجهیزات جدید: نصب سیستم‌های تهویه، تجهیزات آزمایشگاهی، کتابخانه، کارگاه‌های فنی، فناوری اطلاعات و وسایل کمک‌آموزشی.
نظارت و بهره‌برداری: پس از اتمام پروژه، بررسی کیفیت اجرای کار و آغاز استفاده رسمی از مدرسه نوسازی‌شده.
✓چالشهای پیش‌رو در نوسازی مدارس
نوسازی مدارس با وجود اهمیت بالایی که دارد، با چالش‌هایی نیز مواجه است:
کمبود بودجه: یکی از اساسی‌ترین موانع، محدودیت منابع مالی است، به‌ویژه در مناطق محروم که نیاز بیشتری به نوسازی دارند.
مشکلات فنی و اقلیمی: در برخی مناطق، شرایط جغرافیایی یا اقلیمی ممکن است اجرای پروژه‌های عمرانی را با مشکلاتی همراه سازد.
✓نقش خیرین و مشارکت‌های مردمی
با توجه به محدودیت منابع دولتی، نقش خیرین مدرسه‌ساز در کشور بسیار کلیدی است. در سال‌های اخیر، انجمن‌های مختلفی برای ساماندهی کمک‌های مردمی به نوسازی مدارس شکل گرفته‌اند. این کمک‌ها می‌تواند شامل تأمین هزینه ساخت، خرید تجهیزات، یا حتی ارائه خدمات آموزشی پس از نوسازی باشد. همچنین استفاده از ظرفیت مشارکت داوطلبانه در امور نقاشی، زیباسازی، کتابخانه‌سازی و باغچه‌کاری نیز در موفقیت این طرح‌ها مؤثر بوده است.
✓نتایج و دستاوردها
نوسازی مدارس نتایج مثبتی در چندین زمینه داشته است:
افزایش ثبت‌نام و کاهش ترک تحصیل در مناطقی که مدارس به شرایط استاندارد رسیده‌اند.
بهبود سطح آموزش و یادگیری به‌ویژه با استفاده از تجهیزات هوشمند.
ارتقاء سطح سلامت و بهداشت دانش‌آموزان از طریق ساخت سرویس‌های بهداشتی مناسب، تهویه مطلوب و نور کافی.
توسعه فرهنگی و اجتماعی منطقه با تبدیل مدرسه به یک فضای فرهنگی برای خانواده‌ها.
✓راهبرد جدید
در این پیوند استاندار مازندران اظهار کرد: یکی از سیاست های راهبردی دولت در این خطه از شمال آن است که بنا داریم مدارس ناایمن را با کمک آموزش و پرورش، فرمانداران، بخشداران و خیران در مازندران نوسازی و ایمن‌سازی کنیم.
مهدی یونسی رستمی گفت: همه حدود یک هزار مدرسه تخریبی مازندران با برنامه ریزی اصولی و بهره‌گیری از ظرفیت خیران نیک اندیش برای بازسازی این مراکز آموزشی اقدامات لازم صورت می گیرد.
استاندار مازندران تصریح کرد: بعضی از واحدهای تولیدی و صنعتی مازندران باید به حمایت از مدرسه سازی در شهرهای مختلف استان بیایند.
وی اظهار کرد: خیران مدرسه‌ساز مازندران باید بیشتر پای کار بیایند و در آموزش دانش آموزان هم سرمایه گذاری کنند چون بسیاری از خانواده ها توان گرفتن معلم خصوصی و مدارس غیر انتفاعی را ندارند.
یونسی رستمی ادامه داد: یکی از ضرورت های مهم آن است عدالت آموزشی در مدارس دولتی باید در مازندران عملیاتی شود و معلمان باید خودشان را به روز کنند.
استاندار مازندران گفت: تجهیزات آموزش و پرورش مازندران باید تقویت شود، آموزش و پرورش استان با چالش هایی از زیر ساخت های آموزشی و تجهیزاتی در بخش فنی و حرفه‌ای مواجه است.
وی با اشاره به این مطلب که علاوه بر مرمت و بازسازی مدارس تخریبی ارتقای کیفیت آموزش در مدارس دولتی مورد تاکید است، اظهار کرد: خطوط سیاسی در آموزش و پرورش معنا ندارد و ایجاد رضایت نسبی مردم در کیفیت و عدالت آموزشی بسیار مهم و ضروری است.
این مقام مسوول تصریح کرد: زمان‌بندی انجام کارهای عمرانی در مازندران ضروری است و طبق برنامه ریزی اعلام شده از سوی مسوولان پیگیر طرح های نیمه تمام آموزشی و بهره برداری آن هستم.
✓سخن پایانی:
نوسازی مدارس ضرورتی غیرقابل‌انکار در مسیر توسعه پایدار و ارتقای سطح آموزش کشور است. بدون داشتن فضاهای آموزشی مناسب، هیچ سیستم آموزشی قادر به ارائه خروجی‌های مطلوب نخواهد بود. مشارکت دولت، خیرین، مردم و نهادهای آموزشی در این مسیر می‌تواند زیرساختی قدرتمند برای نسلهای آینده فراهم آورد. سرمایه‌گذاری در نوسازی مدارس، سرمایه‌گذاری در آینده کشور است.
