تیرنگ:
شمارش پرندگان مهاجر بر اساس تقویم جهانی در مازندران انجام شد که در سال جاری بعد از شمارش پرندگان مهاجر در تالاب میانکاله و جمع بندی نهایی شاهد رکورد شکنی حضور پرندگان مهاجر در تالاب میانکاله هستیم.
بارش های تابستان و پاییز سال جاری سبب شد بخشی از گستره خشک شده تالاب میانکاله آب گیری شود تا جایی که برخی از مناطق این تالاب که در چند سال گذشته خشک بود برای سال جاری تا حدود ۳۰ سانتی متر آب گیری شود.
بر اساس سرشماری انجام شده برای سال جاری ۶۵ گونه پرنده مهاجر آبزی و کنار آبزی در تالاب میانکاله برای زمستان گذارانی فرود آمدند و توانستند برای چند سال اخیر رکورد جدیدی را ثبت کنند.
هر چند تا قبل از پسروی های گسترده دریای خزر تالاب میانکاله در ده های گذشته به تنهایی میزبان حدود یک میلیون بال پرنده مهاجر بود اما پسروی های پی در پی آب خزر حضور پرندگان مهاجر را برای چند سال گذشته به شدت کاهشی کرده بود.
خشکسالی ها شدید سبب شد تا بخش غربی تالاب میانکاله خشک شود اما بارش های سال جاری همان گستره ای که در چند سال گذشته خشک شده بود را دوباره احیا کرد و این امر زمینه ای برای جهش سه برابری حضور پرندگان مهاجر در تالاب میانکاله باشد.
هر چند بخش احیای شده تالاب میانکاله دوباره در تابستان خشک می شود اما بارش های اواخر تابستان و پاییز سال جاری این گستره را از ۵ تا ۳۰ سانتی متر آب دار کرده بود که این میزان آبگیری برای پرندگان مهاجر همانند مرغابی ها و کنار آبزی ها برای زمستان گذرانی بسیار مطلوب بود.
ثبت خلیج گرگان در سال ۱۳۵۴ به همراه تالاب میانکاله و «لپو زاغمرز» در استان مازندران به عنوان نخستین مجموعه تالاب بین‌المللی جهان در فهرست تالاب‌های کنوانسیون رامسر ثابت کرد این خلیج و نواحی اطراف آن یک مجموعه ارزشمند زیست محیطی است که علاوه بر حفظ چرخه زیست دریای خزر در معیشت جوامع محلی که حدود ۵۰۰ هزار تا یک میلیون نفر از جمعیت منطقه تحت تاثیر مستقیم خلیج گرگان هستند، اثرگذاری مستقیم دارد.
تالاب میانکاله از دهستان میانکاله در شهرستان بهشهر تا آشوراده در استان گلستان وسعت دارد و این منطقه به دلیل داشتن پهنه آبی مناسب با ذخایر غذایی غنی و آبزیان همه ساله پذیرای بیش از ۳۰ تا ۴۰ گونه از پرندگان مهاجر زمستان گذران و بیش از ۱۰۰ گونه از پرندگان بومی آبزی و کنارآبزی است.
این تالاب با داشتن پناهگاه حیات وحش به مساحت حدود ۲۲ هزار هکتار در حوزه مازندران و تنوع گیاهی از جمله درختان سازیل و انار وحشی که تغذیه برخی پرندگان را تشکیل می‌دهد توانست بیش از ۵۰۰ گونه جانوری را در خود جای دهد و به نوعی بهشت پرندگان استان نام بگیرد و با این تنوع زیستی به عنوان یکی از ذخیره گاه‌های زیست کره جهان از سوی سازمان‌های جهانی حفاظت از محیط زیست قرار گرفت.
تالاب میانکاله را باید بهشت پرندگان و پرنده نگری نام نهاد؛ سی و ششمین تالاب ثبت شده دنیا و نخستین تالاب ثبت شده در کنوانسیون تالاب‌های بین المللی رامسر و یکی از ۶۵۰ ذخیرگاه زیست کره جهان با ۴۸ هزار هکتار وسعت در شرق استان مازندران و در همجواری با استان گلستان واقع شده است و سالانه ۱۳۰ گونه از پرندگان مهاجر را با جمعیت حدود ۱.۵ میلیون بال میزبانی می کند.
هرساله از اواسط شهریور تا اواسط زمستان تالاب و آب‌بندان های مازندران میزبان گونه‌های مختلف پرندگان از نقاط سردسیر کشورهای حاشیه دریای خزر است که به امید یافتن مکان گرم و غذا به این مقصد عزم سفر می کنند.
مرغابی و اردک وحشی در صدر
رئیس اداره حیات وحش اداره کل محیط زیست مازندران گفت: بر اساس سرشماری انجام شده در سال جاری ۲۵۰ هزار بال پرنده مهاجر در تالاب میانکاله زمستان گذرانی کردند که شاهد افزایش سه برابری نسبت به سال گذشته هستیم.
کوروس ربیعی گفت: حدود ۲۰۰ هزار بال از پرندگان زمستان گذران در تالاب میانکاله از گونه های مرغابی ها و اردک های وحشی بودند که به خاطر بارش های خوب سال جاری و آبگیری بخش غربی میانکاله در این تالاب فرود آمده و زمستان گذرانی کردند.
وی با بیان این مطلب که برای زمستان سال جاری حدود ۴۰ هزار پرنده کنار آبزی در تالاب میانکاله حضور داشتند، اظهار کرد: بخشی از تالاب میانکاله که در سه سال گذشته خشک شد بارش های سال جاری زمینه ای برای آبگیری گستره بیشتر تالاب و میزبانی از این پرندگان مهاجر شد.
رئیس اداره حیات وحش اداره کل محیط زیست مازندران گفت: علاوه بر بارش های خوب سال جاری صدور پروانه شکار در استانهای همجوار زمینه ای برای حضور پرتعداد پرندگان مهاجر در تالاب میانکاله را فراهم کرد.
وی گفت: بدون تردید پرندگان مهاجر در زیستگاه زمستان یا تابستان گذرانی می کنند که امنیت و غذای مناسب در آن زیستگاه وجود داشته باشدکه این شرایط در میانکاله برای آنها فراهم بود.
۱۶ گونه در معرض خطر
رئیس اداره حیات وحش اداره کل محیط زیست مازندران اظهار کرد: از مجموع ۶۵ گونه پرندگان مهاجر که در تالاب میانکاله زمستان گذرانی کردند ۱۶ گونه از این پرندگان از جمله گونه های تحت حمایت هستند.
کوروس ربیعی گفت: فلامینگوها، عقاب دریایی، قوها، عقاب نشاندار، اردک دم سیاه از جمله گونه های پرندگان مهاجر هستند که به خاطر پسروی های آب خزر حضور آنها در این خطه از شمال کاهش پیدا کرده و تحت حمایت هستند.
وی با بیان این مطلب که در سال جاری پنج هزار و ۷۰۰ بال فلامینگو در تالاب میانکاله زمستان گذرانی کردند، اظهار کرد: این آمار برای سال گذشته ۵ هزار و ۶۰۰ بال فلامینگو بود.
ربیعی ادامه داد: در ده های گذشته تالاب میانکاله به تنهایی میزبان یک میلیون بال انواع پرندگان مهاجر بود اما پسروی های آب خزر و افزایش سطح خشکی تالاب میانکاله این آمارها را به شدت کاهشی کرد تا اینکه در سال جاری شاهد جهش حضور پرندگان مهاجر در این تالاب بودیم.
این مقام مسوول با بیان این که حدود چهار درصد از پرندگان مهاجر در تالاب میانکاله معادل ۱۰ هزار بال در معرض خطر قرار دارند، اظهار کرد: حفظ تالاب میانکاله به عنوان یک زیستگاه بین المللی از اهمیت بالایی برخوردار است.
بنا برآمار اداره حیات وحش محیط زیست مازندران بیشتر از صدها گونه از پرندگان مهاجر بومی و غیر بومی به تالاب ها و آبگیرهای این استان کوچ زمستانی دارند.
اکوسیستم های آبی غنی مازندران به دلیل بهره‌مندی از شرایط مطلوب، هر ساله با فرا رسیدن فصل سرما زیستگاهی امن و گسترده برای حضور و زمستان گذرانی پرندگان مهاجری است که پس از سپری کردن مسافت های طولانی در این زیستگاه ها فرود آمده اند.
تالاب ها و زیستگاه های آبی مازندران یکی از زیباترین جاذبه های طبیعی این استان هستند که با ظرفیت قابل توجه اکوسیستمی در این استان علاوه بر اینکه زیبنده جلوه های گردشگری به شمار می‌روند، با توجه به شرایط مناسب زیست، هر ساله با شروع فصل سرما مامنی دلپذیر برای پرندگان مهاجر به شمار می روند و با آغوشی باز پذیرای جمعیت ده ها هزار قطعه ای از پرندگان هستند.
پرندگان مهاجر نیز علاوه بر جذابیتی که از مبحث پرنده نگری برای زیستگاه های آبی ایجاد می کنند در حقیقت راویان غنای زیستی منابع آبی هستند که در کنار این زیستگاه ها آرام گرفته و پس از مدتی به مسیر خود ادامه می دهند.
غازها، فلامینگوها، آب‌چلیک‌ها، باکلان‌ها و حواصیل‌ها از جمله پرندگان مهاجری هستند که برای در امان ماندن از گزند سرمای فصول سردسال به تالاب ها و آب بندان های مازندران می آیند و چند ماه را در این خطه از شمال کشور سپری می کنند.
میل و گرایش این پرندگان برای آمدن به استان تحت الشعاع شرایط فضای منطقه ای دارد که قرار است در آن فرود بیایند از جمله مهمترین آنها میزان آبگیری تالاب ها و آبگیرهایی همچون ساهون، لپو و پلنگان، ولشت، استخرپشت، گل‌پل، خضر نبی، شورمست، دریوک، سراندون و بالندون، گز و کندوچال است.
مازندران علاوه برتالاب بین المللی میانکاله و ۲ تالاب فریدونکنار و کیاسر، ۹۱۵ قطعه آب بندان به مساحت حدود ۱۸ هزار هکتار دارد و مناسب ترین زیستگاه برای پرندگان مهاجر محسوب می شوند. بیشتر پرندگان مهاجر برای زمستان گذرانی روزهای سردسال را در تالاب میانکاله بهشهر سپری می‌کنند.
میانگین بارش باران در ماه های اخیر در مازندران ٤٢٢ میلیمتر بوده که نسبت به مدت مشابه دوره آماری بلندمدت که ٣٣٤ میلی متر، بوده حدود ۲۱ درصد و نسبت به مدت مشابه سال قبل که ۳۷۰ میلی متر بوده حدود ۱۲ درصد افزایش داشته است.
- منبع خبر : ایرنا
