اختصاصی تیرنگ/سرویس اجتماعی: “کودکان بی شناسنامه”، عبارتی که به نظر میرسد برای اغلب مردم تصورآن دشوار باشد. وقتی در تاریخ سوم اسفند 1295به پیشنهاد “نصرت الدوله “وزیر دادگستری، اولین جرقه ی تاسیس ثبت احوال شکل گرفت کسی گمان نمی کرد روزی این نهاد به عنوان مهم ترین نهاد هویت بخشی کشور شناخته شود. تاریخ ایران […]
اختصاصی تیرنگ/سرویس اجتماعی: “کودکان بی شناسنامه”، عبارتی که به نظر میرسد برای اغلب مردم تصورآن دشوار باشد. وقتی در تاریخ سوم اسفند 1295به پیشنهاد “نصرت الدوله “وزیر دادگستری، اولین جرقه ی تاسیس ثبت احوال شکل گرفت کسی گمان نمی کرد روزی این نهاد به عنوان مهم ترین نهاد هویت بخشی کشور شناخته شود.
تاریخ ایران خوب به یاد دارد که 15 آذر 1298 جهت گرفتن تعرفه انتخابات، گذرنامه، جواز حمل و نقل، اقامه دعوی و گرفتن حواله پولی، از اشخاص داشتن سجل احوال مطالبه شودگرچه به طور عادی داشتن سجلاخوال اختیاری بود که در نهایت و با تصویب قانون مدنی کشور در سال 1313 ثبت نام خانوادگی نیز، اجباری شد.” بر همین اساس قانون، سرپرست خانواده باید برای خانواده خود نام‌خانوادگی انتخاب می‌کرد و نام خانوادگی انتخاب شده از سوی وی به سایر افراد خانواده‌اش هم اطلاق می‌شد. و از آن زمان تاکنون بیش از چهار نسل از ایرانیان به این نام‌های خانوادگی خوانده می‌شوند.”
داشتن شناسنامه به عنوان حقوق قانونی و اولیه هر فرد است که کوتاهی درجهت هویت یابی افراداز جانب هر شخص حقیقی یا نهاد حقوقی انجام گردد به عنوان یک تبعیض اجتماعی و از مصادیق بارز خشونت نمادین شناخته می شود.
یونیسف، در سال 2002 به طور رسمی اعلام کرد: ” افراد بدون شناسنامه افرادی هستند که هیچگونه موجودیتی به لحاظ قانونی ندارند از حداقل حمایتی که اوراق هویتی در مقابل ازدواج زودهنگام، کارکودک، سربازگیری در نیروهای ارتش و حتی قاچاق کودکان ایجاد می‌کند، برخوردار نیستند. ازآنجا که این افراد در آمارها نادیده گرفته می‌شوند در تصمیمات سیاستگذاران نیز مورد غفلت قرار می‌گیرند”
این تعریف مهم نشان می دهد عدم داشتن شناسنامه فرد را با انواع و اقسامی از نادیدهانگاشت ها و به دنبال ان آسیب های اجتماعی،روانی و حقوقی مواجه می سازد که اثرات این آسیب ها به طور مستقیم به جامعه باز می گردد.
.گرچه در سال های اخیر سعی شد با وضع قوانینی در جهت چرکردن خلاهای قانونی، دریافت شناسنامه وهویت یابی را تسهیل بخشیده و به طورقانونی به افراد دراین مسیر مساعدت شود اما برخی سهل انگاریها وعدم در دسترس بودن آمار صحیح و دقیق از افراد بدون شناسنامه ، هویت بخشی به همه ی آحاد این قشر با مشکلاتی همراه بوده است.
مشکلاتی از قبیل ازدواج های موقت بدون ثبت، والدین بدون شناسنامه،زایمانهایدرخانه و بدونگواهی ولادت، کودکان رها شده و مشکلاتی از این دست تقریبا دریافت شناسنامه برایاین کودکان را غیر ممکن کرده است که تنها راه هویت بخشی به این افراد آزمایش DNA است که بهدلیل داشتن هزینه های گزاف برای این قشر مطرود و اغلب ساکن در مناطق حاشیه نشین یا فقیر نشین غیر ممکن است.
