تیرنگ، الهام دهقان:
کاهش منابع آبی، تقلیل جمعیت روستایی و از بین رفتن پوشش گیاهی از آثار شوم تداوم بیابانزایی محسوب می‌شود.کاهش منابع آبی در اثر خشکسالی چهره‌ای تازه به خود گرفته و به نظر می‌رسد بیابان‌هایی که روزگاری مهمان برخی مناطق می‌شد، در آینده با توجه به بعضی طرح‌ها نظیر انتقال آب دریای مازندران، احداث سد فینسک و… تا در منزل‌مان پیش خواهد آمد.خطر گسترش پدیده بیابان در مازندران سبب شد تا اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان منطقه ساری به دنبال گرفتن مجوز برای راه اندازی یک واحد بیابان در این اداره کل باشد، موضوعی که معاون فنی و آبخیزداری حوزه اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران – ساری آن را تایید کرد.
اسماعیل مختارپور با اشاره به تغییرات رژیم بارش های مازندران که سبب ایجاد حفره و دره های عمیق ناشی در مناطق بالا دست شده است، گفت: متاسفانه تغییرات اقلیمی در کمتر از یک دهه کاملا ملموس است، این که مازندران با تنش آبی و سیلاب غیر فصلی و با پدیده بیابان مواجه شود، نمونه های بارز آن است.
وی یکی از راه‌ها برای مقابله با پدیده بیابان زایی را اجرای طرح «ترسیب کربن» دانست و توضیح داد: این طرح در منطقه بهشهر در سطح ۲۰ هزار هکتار در حال اجرا است.
معاون فنی و آبخیزداری حوزه اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران – ساری تصریح کرد: در حال حاضر طرح «ترسیب کربن» را در منطقه بهشهر در دست اجرا داریم که یک پروژه نسبتا موفقی است تا بتوانیم شرایط مان را در این منطقه بهبود ببخشیم و اگر این روند موفقت آمیز باشد درصدد هستیم تا به سایر بخش‌های بیابانی استان، تعمیم دهیم.
مختارپور با بیان این که نتایج اجرای طرح ترسیب کربن در بهشهر نشان داده است که اگر اکوسیستم جنگلی از دخالت های انسانی در امان باشد، نقش بسزایی در اندوخته بلند مدت کربن دارد ،گفت: از طرفی شرایط کشاورزی زراعی و باغی در منطقه نیز سبب شد تا خاک جنگل و مراتع دچار آسیب جدی شود.
وی ادامه داد: به طور یقین با انجام مدیریت تلفیقی نظیر زراعت چوب و چراگاه ، جلوگیری از ورود بیش از حد دام و انجام حصار کشی علاوه بر ارتقا شاخص کیفیت خاک و تنوع گونه های بومی، جنگل و مرتع به حالت اول خود برگشت خواهد کرد.
این کارشناس آبخیزداری مازندران تصریح کرد: اگر اراضی تحت اجرای طرح ترسیب کربن به درستی و مطابق با اصول فنی با همکاری روستاییان مدیریت شود، کیفیت حاصلخیزی خاک و تولیدمحصول و در نتیجه ترسیب کربن افزایش خواهد یافت.
مختارپور تاکید کرد: شاید غیرقابل باور باشد که ما به طور جدی در استان مازندران با مقوله فرسایش خاک مواجه هستیم و اهمیت موضوع فرسایش خاک در دنیا به حدی رسیده است که همایش‌های ۱۰ روزه با حضور رهبران دنیا برای آن برگزار می‌شود؛ چرا که واقعیت آن است که اگر این منابع بسیار ارزشمند و مواهب خدادادی را از دست دهیم و این روال ادامه داشته باشد، زوال و نابودی بشر را در پی خواهد داشت
وی با اشاره به ضرورت بهبود شرایط حال حاضر فرسایش خاک در کشور، افزود: ایران یک کشور با پوشش گیاهی کم است که بخش وسیعی از آن را کویر تشکیل می‌دهد و بر اساس برآوردهای انجام گرفته میزان فرسایش خاک در کشور حدود ۱۶.۴ تن در هکتار است که عدد خوبی نیست و نیاز است این رقم را تقلیل دهیم
معاون فنی و آبخیزداری حوزه اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران-ساری، خاطرنشان کرد: لذا ضروری است که با اقدامات حوزه آبخیزداری و مشارکت آبخیزنشینان، وضعیت حال حاضر خاک مازندران را بهبود ببخشیم و وضعیت فرسایش خاک را در این استان به حداقل ممکن برسانیم.
مختارپور با اشاره به وسعت حدود ۴۰۰ هزار هکتاری مراتع استان مازندران، بیان کرد: خوشبختانه این عرصه‌ها به لحاظ کیفیت حدود ۷۰ درصد دارای کیفیت خوب، ۲۵ درصد دارای کیفیت متوسط و مابقی را مراتع نامرغوب تشکیل می‌دهد که نقش بسزایی در کنترل و جذب روان آب‌ها و کاهش رسوبات دارد.
وی با اشاره به لزوم بهبود شرایط مراتع در مازندران، ادامه داد: متاسفانه دامی که وارد مراتع استان می‌شود بیشتر از ظرفیت مراتع ما است و این تخریب مراتع را در پی دارد که نیازمند مدیریت و ساماندهی است به گونه‌ای که حداقل یا برای دامداران منابع درآمدی دیگری را تعریف کنیم و یا تجمیع دام‌ها را برای اقتصادی بودن فعالیت دامداری در پیش بگیریم.
با توجه به کاهش میزان بارندگی و تغییرات اقلیمی در سال های اخیر و وارد شدن به دوره طولانی مدت خشکسالی لزوم توجه به مراتع و جنگل ها از سوی مردم و سازمان مراتع و جنگلها و آبخیزداری امری اجتناب ناپدیر است.
در تقویم جهانی، یکروز با عنوان روز بیابان زدایی مطرح است تا توجه افکار عمومی به این سو سوق داده شود که امروزه مهار بیابان زایی و استفاده از نهال و بذرهای بومی در هر منطقه که شرایط سازگاری را با منطقه دارد، می تواند روند بیابانی شدن پوشش و خاک را در دراز مدت به تعویق بیندازد
بنا به آمار، اگر روند موجود در برداشت آب از سفره‌های زیرزمینی ادامه پیدا کند حداکثر ۲۰ سال دیگر مازندران خشک می‌شود و با خشک شدن خاک و تخریب کامل پوشش گیاهی در این مناطق شاهد بیابان زایی در مازندران خواهیم بود. بیست سال زمان درازی نیست!
.
