تیرنگ، حجت الاسلام والمسلمین حاج محمد حسین گلکار استاد و محقق حوزه و دانشگاه و معاونت پژوهش مرکز تخصصی حوزوی تمدن اسلامی:
شب ۲۱ رمضان؛ شبی که زمین بیپناه شد، شبی که عدالت به آسمان پر کشید
دومین شب قدر از راه رسیده است… شبی که درهای رحمت خداوند به روی بندگانش باز است، شبی که سرنوشتها نوشته و امضا میشوند، شبی که فرشتگان بر زمین نازل میشوند. اما امشب، شب قدر رنگی از اندوه و سوگ دارد، چرا که زمین، بزرگترین حامی خود را از دست داده است… امیرالمؤمنین علی (ع) به شهادت رسیده است.
امشب، محراب کوفه خاموش است، چاههای کوفه بیگریه ماندهاند، یتیمان سرگردانند و تاریخ، داغی ابدی را بر دل خود احساس میکند.
اما این شب برای ما چه درسی دارد؟ چگونه میتوانیم از آن بهره بگیریم و مسیر زندگیمان را به نور علی (ع) روشن کنیم؟
۱. شب شهادت علی (ع)؛ شب غربت عدالت و تنهایی حقیقت
علی (ع)، مردی که تمام زندگیاش را برای عدالت، حقطلبی و دفاع از مظلومان سپری کرد، در محراب عبادت، به دست جاهلان و خوارج به شهادت رسید.
او که شبها نان بر دوش میکشید تا یتیمان گرسنه نمانند، امشب دیگر در میان ما نیست.
او که با فریاد “سلونی قبل أن تفقدونی” مردم را به آگاهی دعوت میکرد، اکنون در سکوتی ابدی فرو رفته است.
✅ نتیجهی کاربردی در زندگی:
عدالت علی (ع) فقط یک خاطرهی تاریخی نیست، بلکه یک سبک زندگی است.
اگر بخواهیم به راه علی (ع) ادامه دهیم، باید در خانواده، محیط کار، و جامعه عادل باشیم.
در برابر ظلم و بیعدالتی بیتفاوت نباشیم و از حق و حقیقت دفاع کنیم، حتی اگر تنها بمانیم.
امشب، شب قدر است؛ آیا در زندگی خود، عدالت را سرلوحهی کارهای خود قرار دادهایم؟
۲. شب قدر و شناخت مقام علی (ع)؛ معیار حقیقی برای انتخاب مسیر زندگی
در روایات آمده است که علی (ع) میزان اعمال است. یعنی اگر بخواهیم بفهمیم که در مسیر درستی هستیم یا نه، باید خود را با علی (ع) بسنجیم.
در شب قدر، تقدیر یکسالهی ما رقم میخورد. آیا علی (ع) از انتخابهای ما راضی خواهد بود؟
آیا زندگیمان را به سمت عدالت، حقگویی و بندگی واقعی پیش بردهایم؟
✅ نتیجهی کاربردی در زندگی:
امشب، وقت آن است که خود را در میزان عدالت و ایمان علی (ع) بسنجیم.
چقدر از مسیر او دور شدهایم؟ آیا نیاز به اصلاح داریم؟ امشب شب تصمیمگیری است.
بیایید در شب قدر، تصمیمی بگیریم که علی (ع) اگر امشب در کنار ما بود، تأییدش میکرد.
۳. شب قدر، شب بخشش و تغییر مسیر
علی (ع) در بستر شهادت، حتی قاتل خود را مورد بخشش قرار داد و فرمود:
“اگر زنده ماندم، خودم دربارهی او تصمیم میگیرم، و اگر از دنیا رفتم، او را فقط یک ضربه بزنید و بیش از آن نکنید.”
درسی که از این شب میگیریم، اوج بخشش و مهربانی حتی در سختترین شرایط است.
✅ نتیجهی کاربردی در زندگی:
شب قدر، شب دل بریدن از کینههاست.
اگر علی (ع) توانست کسی را که به او بدترین ظلم را کرده بود ببخشد، ما نیز میتوانیم کینهها را کنار بگذاریم و با دلی پاک، زندگی جدیدی را شروع کنیم.
امشب، اگر در قلبمان از کسی کینه داریم، او را ببخشیم تا خداوند نیز در شب قدر، تقدیری پر از خیر برایمان رقم بزند.
۴. شب قدر، شب تصمیم برای بندگی واقعی
آخرین وصیت علی (ع) در لحظات شهادت این بود:
“اللهَ اللهَ فِی الصَّلاةِ، فَإِنَّهَا عَمُودُ دِینِکُم” (خدا را! خدا را! دربارهی نماز، که ستون دین شماست.)
تمام زندگی علی (ع)، نماز، عبادت و ارتباط با خدا بود.
در این شب، که سرنوشت ما نوشته میشود، آیا میتوانیم تصمیم بگیریم که رابطهی خود را با خدا قویتر کنیم؟
✅ نتیجهی کاربردی در زندگی:
نمازهایمان را با حضور قلب بخوانیم، عبادتهایمان را با عشق انجام دهیم.
امشب شب توبه و بازگشت است؛ بیایید نمازمان را مانند علی (ع) با عشق و حضور بخوانیم.
اگر میخواهیم دعای ما در شب قدر مستجاب شود، باید رابطهی خود را با خدا تقویت کنیم، همانگونه که علی (ع) تا آخرین لحظه، عاشقانه با خدا سخن گفت.
۵. شب قدر؛ شب یتیمان و نیازمندان
علی (ع)، یتیمان کوفه را همچون فرزندان خود دوست داشت. شبها بدون اینکه کسی بفهمد، به خانههای فقرا سر میزد و برایشان غذا میبرد.
اما امشب، یتیمان علی (ع) سرگردانند، گریه میکنند و میپرسند: پدرمان کجاست؟
✅ نتیجهی کاربردی در زندگی:
امشب، اگر میخواهیم در مسیر علی (ع) باشیم، باید به فکر فقرا و یتیمان باشیم.
یک کمک مالی، یک غذای گرم، یک محبت کوچک، میتواند چراغی در دل یک نیازمند روشن کند.
بیایید امشب، یک کار نیک انجام دهیم و دل کسی را شاد کنیم، به نیت مولا علی (ع).