تیرنگ :
مازندران سرزمینی با تنوع حیات وحش است که در این استان حیوانات گوناگونی زندگی میکنند یکی از این گونه ها پلنگ ایرانی است.
کارشناسان محیط زیست و حیات وحش بر این باورند حضور پر تعداد پلنگ ایرانی در جنگلهای هیرکانی مازندران همزمان بافصل گاوبانگی تهدیدی برای انقراض مرالها محسوب نمی شود چراکه گربه سانان از شاخ تیز مرال نر وحشت کرده و به آن نزدیک نمی شود و این گونه جانوری به دنبال شکار بدون درد سر همانند گراز خواهد رفت.
حضور پرتعداد پلنگ ایرانی در جنگلهای مازندران دیگر به یک منطقه خاص مربوط نمی شود و در همه شهرهای استان به نوبت این پلنگ ها مشاهده می شوند.
در سالهای اخیر حضور پرتعداد پلنگ سبب شد دوستداران محیط زیست و حتی برخی شهروندان از دور دور این جانور فیلم برداری کرده و در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارند.
کارشناسان تعداد پلنگ ایرانی را کمتر از مرال ها می دانند و در کل جهان حدود یک هزار قلاده پلنگ باقی مانده که بیشتر آنها در ایران و شمال کشور حضور دارند.
صاحبنظران تکه تکه شدن جنگلهای هیرکانی که به واسطه جاده سازی ها در مناطق بالادست جنگل ایجاد شد و کاهش شکار برای پلنگ را از جمله تهدیدهای جدی برای این گونه جانوری برشمردند که پلنگ ایرانی را در لبه خطر انقراض قرار داد.
حضور پلنگ ها در مناطق پایین دست سبب می شود برخی از دام های جنگل نشینان طعمه شکار پلنگ قرار بگیرند و به دامداران خسارت های مالی وارد شود که در این راستا محیط زیست برای این دامداران با تشکیل پرونده خسارت پرداخت می کند.
پلنگ ایرانی که نام علمی آن ‘ پنترا پاردوس تولیانا Panthera pardus tulliana ‘ و نام انگلیسی آن هم ‘ پرشین لئوپارد Persian Leopard ‘ است، بزرگ ترین یا یکی از بزرگ ترین زیرگونههای پلنگ است که بومی غرب آسیا محسوب می شود و در فهرست جانوران در معرض خطر انقراض قرار دارد.
کارشناس محیط زیست و حیات وحش اظهار کرد: نه تنها تعداد پلنگ ایرانی در مازندران افزایش چشمگیری پیدا نکرده بلکه این گونه جانوری در لبه خطر انقراض قرار دارد.
جواد یعقوب زاده گفت: به علت افزایش دوربینهای تلهای در سالهای اخیر، تردد پلنگها در مناطق مختلف جنگلی بیشتر ثبت میشود که این امر دلیلی بر فراوانی این جانور در جنگلهای مازندران نیست.
وی با بیان این مطلب که پلنگ ایرانی بزرگترین زیرگونه پلنگ جهان محسوب میشود، اظهار کرد: تعداد این گونه جانوری در جهان حدود یک هزار قلاده تخمین زده می شود که بیشتر آنها در ایران و تعدادی اندکی در کشورهای همسایه و بخش قابل توجهی از این تعداد در شمال کشور و جنگلهای هیرکانی زیست دارند.
این کارشناس حیات وحش ادامه داد: اگر در سالهای اخیر بسیاری از حیوانات وحشی در مناطق پایین دست و روستاها حضور مییابند به خاطر کمبود مواد غذایی است و علت فراوانی این گونه جانوری محسوب نمی شود. به طور مثال کاهش میوه های جنگلی به دلیل تغییرات آب و هوایی و … موجب نزدیکتر شدن خرس ها به باغات از روی ناچاری است نه اینکه شاهذ افزایش خرس در مازندران باشیم.
یعقوب زاده با بیان این مطلب که گراز به عنوان شکار و طعمه اصلی برای پلنگ مازندران محسوب می شود، افزود: کاهش تعداد گرازها در جنگلها به دلیل شکار و موارد دیگر سبب شد که برخی پلنگ به ویژه پلنگ های مسن تر به مناطق حوالی روستاها سرک بکشند.
وی ادامه داد: تعدادی از پلنگها برای به دست آوردن شکاری مانند سگها به مناطق پایین دست جنگل حضور می یابند.
این کارشناس حیات وحش با اشاره به این مطلب که اگر پلنگ به سرنوشت ببر مازندران دچار نشد به خاطر توانمندیهای این گونه جانوری است چون ببر مازندران در مناطق جلگه ای حضور داشت و برای شکار در مناطق بالا دست و صعب العبور حضور نمی یافت اما پلنگ ایرانی تا ارتفاع چهار هزار متر در بدترین شرایط به دنبال شکار میرود.
یعقوبزاده تصریح کرد: در سالهای اخیر تلاش همه محیط بانان و دلسوزان حیات وحش سبب شد همچنان صدای بانگ پلنگ ها که که به تبری” لِر” گفته می شود در جنگلهای هیرکانی طنین انداز باشد و خاموش نگردد، اما همچنان آینده ای مبهم در پیش روی این بزرگترین گربه سان کشور می باشد.
✓ پرداخت خسارت
در این پیوندمسئول حیاتوحش اداره کل حفاظت محیطزیست مازندران گفت: امسال ۹۰ درصد پروندههای مربوط به خسارت ناشی از حمله حیاتوحش همانند پلنگ تکمیل و به صندوق ملی محیطزیست ارجاع شده است.
کوروس ربیعی به اجرای تفاهمنامه میان صندوق ملی محیطزیست و صندوق بیمه کشاورزی اشاره کرد و افزود: خسارات ناشی از حمله به باغ، دام و محصولات کشاورزی جبران میشود.
ربیعی به حمله پلنگ به دامداران و حمله خرس به باغداران از ابتدای سال جاری اشاره و تصریح کرد: در استان مازندران ۶۰ پرونده در این زمینه در حال بررسی و پرداخت غرامت است.
وی بیان کرد: کمیته فنی پروندهها را بررسی میکند و مراحل پرداخت غرامت از سوی صندوق ملی محیطزیست و صندوق بیمه محصولات کشاورزی انجام میشود.
مسئول حیاتوحش اداره کل حفاظت محیطزیست مازندران تاکید کرد: در حال پیگیری برای پرداخت هزینه درمانی خسارت دیدگان نیز هستیم.
وی با هشدار به باغدارانی که باغهای کوهستانی در مجاورت محل حیاتوحش دارند، خاطرنشان کرد: این مکانها بیشتر در معرض حمله حیواناتی مانند خرس هستند.