رقیه سعیدی‌نژاد
زبان مازندرانی، یکی از گویش‌ها و زبان‌های ریشه دار شمال ایران است که زیرمجموعه گروه زبان‌های کناره‌ی دریای خزر به شمار می‌رود. به این زبان که در واقع نوعی لهجه یا گویش است گیلکی در استان گیلان ومازنی یا مازرونی در استان مازندران می گویند این نوع گویش اختلاط زیادی با فارسی دارد و گاهی کاملا فارسی در آن تنیده شده است برای همین یادگیری وفهمیدن آن چندان سخت نیست. متاسفانه نسل جدی به جهت حضور در زندگی کاملا مدرنیزه و شهری از زبان محلی محرومند و چون کمتر می شنوند کمتر هم صحبت می‌کنند تحریریه تیرنگ با پرداختن به این زبان می خواهد سنت ها را نیز به میان بکشد تا نسل جدید رابا گذشته پیوند بزند.
عَیدی بَپِتِه مِغِنه
هَمه سال عَیدی که پیش کَفِنه اَمِه رسم و رسوم هم اِنِه وسِط، رَخت و لِواس نُو وُونه سِره خِنه تَرتمیز وُونه لاک و لَوِه بَشوس وُونه و مِغِنه رنگی هم وچه ویله عیدی وِسّه بَپِت وُونه
عَیدسالِ ماه پیس دَکِته، مَردِم به تِلاش دَکِتِنه سِره خِنه رِه بِلِنگ و بالا هاکِنِن، خال قِشِنگ مارکک کِرچ بَهیِه وِ اَمسال مغنه ناشته، دَکِته این سِره اون سِره هِمسایگون جا مِغِنه جم هاکِرده ، اَمه مَله رسم هَسِه همه سال عَیدی روز وَچون شینه خاله و عمه سِره بَپِته مِغِنه عیدی گیتنه، عَیدی سر بَهی بو، مَله حُوضِک هِدار قِرار اِشتِنه بپته مغنه رِ جنگی بازی کِردِنه هرکی بَوِرد بّو شه سَهمِ گیتِنِه شینه اَتا کِنج خِردِنه . اون سال خال قشنگ پِنجا تا مغنه ویشتِر نِداشته بِنا رِ بر این بِهِشته وچون سَرجمع بَهیه نیمرو هاکنه هادِه وشون بَخِرِن، مَمدحسن و زِلفعلی و جَم اله و ممجِواد ناصرعمو وَچون بینِه با عموکیجائون که نازگول و شناز و گلبانوزنعمو بِمونه، خال قشنگ سِره عیدی گردش، وَچوون چِش بَدوتِنه، خال قشنگ سِره تا خاله جا مِغِنه بَیرِن، خال قشنگ وَشون جا پذیرایی هاکِرده ، وَچون دینه شینه بَته هِرِسین تا شِمه مِغِنه رنگی رِ هادِم بَوِرین، اتا لاقلی دِلِه پنج تا مغنه نیمرو با مَحلی کره بزو گَتِ کِلِوا نون بیارده دوریه دِلِه بِهِشته وَچون جلو همه رِه خنده هایتِه ؛ ممجِواد کِچیکتِر بیه بته: خال قشنگ وِه چِچیه؟ خال قشنگ سر دِمبِدا پایین بته: اِسا خِرزا هَمیشِک یَک جور نوُونه، خارسال ماه شِماره یَتا یَتا بپته مغنه دامه، اَمسال دَگِرِسه خوامبِه یَک مودل دیگه ره آزمایش هاکِننین، اِسا مره بَوین کِمینتا بیشتر مِزِه داینه .نازبانو دوو بیتِه لاقلی سر و اتا گَت کِلواره بیته بهشته مغنه دِله بَوردِه بِهِلّه دِهون دِله، نَن جان بَته وَچه رِه چَندِه وِشنا بییه خار بهیه دِتِر اینتی بیه بَخِر بَخِر وچه ته وشنا بِتیمِ دوُر بَگِردِم . ناصر عموجان بزو زیر خنده بته نناجان وَچه ره خِجالِت هِدایی بِهِل بَخِره اَی بئو وِشنا بِتیم . خلاصه شِمه سرِ درد نیارم اون سال همه راضی بینه چون هَرسال مغنه جنگی باعث بییه دِتا سَربشکِست و چارتا دَس بشکست داشتِمی که خِدارِ شوکر این سال عَیدی بپته مغنه کره دِله با نون کلوا شیه اِشکم دله ماجِرا تِموم بَیه بورده پیه کارش.
