تیرنگ نیوز- سرویس اجتماعی: بحث ازدواج آسان، تشویق جوانان به ازدواج، پیگیری اجرای قانون تسهیل ازدواج جوانان و… از جمله مسائل و کلیدواژه هایی است که اخیرا بین مجلس یازدهم بسیار مطرح می شود و گفت و گوهایی از آن ها در رسانه ها منتشر شده است.
گویا مجلس برای پیشگیری از افزایش سن ازدواج در بین جوانان در حال پیگیری اجرای قانون تسهیل ازدواج جوانان مصوب سال 84 است و مسلما دولت آیت الله رئیسی با توجه به همسویی با مجلس یازدهم، دغدغه هایی مشترک درباره ازدواج جوانان دارد و شاید این دولت مصمم، بتواند با اجرای قوانین مجلس برای تسهیل ازدواج، قدمی مهم برای حل این معضل اساسی کشور بردارد.
همانطور که همه ما می دانیم و مشاهده می کنیم چند سالی می شود با رشد روز افزون تکنولوژی، آشنایی با سبک زندگی غربی و همچنین تغییر شرایط اقتصادی کشور، روابط و الگوهای ازدواج در کشور نیز دستخوش تغییرات بنیادین و اساسی شده است و شاهد تغییر نگاه جوانان به مقوله ازدواج آن هم از نوع سنتی هستیم.
در ازای آن، مشکلات اقتصادی، معضلات اجتماعی، چشم وهم چشمی ها، مهریه های خارج از عرف، هزینه های آنچنانی و… نیز از دیگر عوامل بالا رفتن سن ازدواج در کشور و به تبع آن در مازندران شده است و حتما در رسانه ها و شبکه های مجازی، هشدارهای کارشناسان مربوطه، توضیحات مسئولان و نگرانی های خانواده ها را دیده و شنیده ایم.
وام ۲۰۰ میلیونی هم کفایت نمی کند!
گویا دولت با افزایش وام ازدواج به فکر حل کردن مشکل ازدواج جوانان بوده که با افزایش نرخ تورم همزمان با نرخ وام ازدواج، عملا چیزی عاید جوانان نمی شود و در وضعیت آن ها تغییری ایجاد نمی کند.
به همین دلیل وام ازدواج 60 میلیونی و حتی 100 میلیون تومانی در سال 98 نتوانست در کنار تورم 41 درصدی، ذره ای از درد زوجین را دوا کند. این روند در سال 99 هم ادامه پیدا کرد و طبق آمار مرکز آمار ایران ۳ ماهه ابتدای سال ۹۹ گران ترین نیمه سه دهه اخیر شد.
به نظر می رسد در چنین شرایطی که نرخ تورم اقتصاد کشور بالاست و قیمت ها، مدام در حال افزایش است حتی وام 200 میلیونی هم نتواند گره از کار جوانان مجرد باز کند. چرا که نمی شود با وضعیت درآمد و اشتغال توده جوانان، حتی یک زندگی با امکانات حداقلی را هم تشکیل داد.
به عنوان مثال، خرید لوازم خانگی برقی همیشه یکی از دغدغه‌های بزرگ بسیاری از خانواده‌ها و زوج‌های جوان به هنگام خرید جهیزیه بوده است. کافیست دستتان در خرید باشد و گشتی در بازار بزنید تا متوجه شوید که قیمت لوازم خانگی ایرانی ۵۰ درصد و لوازم خانگی خارجی ۱۰۰ درصدرشد کرده است.
این تنها قیمت بخشی از لوازم خانگی ضروری برای شروع یک زندگی است که با یک حساب سر انگشتی اگر بخواهید برای شروع زندگی به کم‌ترین و ارزان‌ترین وسایل اکتفا کنید، باید بیش از 200میلیون تومانی سرمایه در دست داشته باشید.
در بحث مسکن هم بهتر است حرفی از خرید یا اجاره مسکن از طریق وام ۲۰۰ میلیونی ازدواج نکنیم. زیرا با این اعداد و ارقام هر زوج می تواند تنها به تهیه وسایل ضروری منزل خود کند.
در تازه ترین آمار، سازمان ثبت احوال کشور میانگین سن ازدواج مردان و زنان را در سال ۹۸ اعلام کرد و مازندران از متوسط اعلام شده در هر دو بخش مردان و زنان از میانگین سن ازدواج در کل کشور بیشتر بود.
بر اساس این گزارش «مردان ایرانی در سال ۹۸ با میانگین سنی ۲۹.۷ سال ازدواج کردند که این میزان در مازندران ۳۰.۹ سال بود و مازندرانی‌ها با این میانگین پس از استان‌های تهران و البرز در رده سوم سن ازدواج در مردان قرار گرفتند.
بانوان ایرانی نیز در سال ۹۸ به طور میانگین در ۲۴.۸ سالگی ازدواج کردند، اما بانوان مازندرانی با متوسط سن ۲۶.۲ سال در رتبه پنجم پس از استان‌های کرمانشاه، تهران، البرز و گیلان قرار گرفتند».
البته بدون مراجعه به چنین آمارهایی هم می توان به عمق فاجعه پی برد. کافیست نگاهی به اطرافمان (بستگان، دوستان، همسایگان و…) بیندازیم و وضعیت موجود را به عینه لمس کنیم.
۲۰ سال از تصویب قانون تسهیل ازدواج می گذرد
پر واضح است جوانان در شرایط فعلی، توانایی فراهم کردن هزینه ها و ضروریات ازدواج را ندارند و با این وضعیت سخت اقتصادی، کمر جوان امروز ایرانی تاب مسئولیت های زندگی مشترک را ندارد.
نتیجه آن شد که گروه بزرگی از جوانان دهه 60 با عبور از ۳۰ و ۴۰ سالگی، تجرد را به عنوان یک سبک زندگی انتخاب کنند. روانشناسان بر این باورند «وقتی سن ازدواج در دختر و پسر بالا می رود با موضوع وسواس در انتخاب برای ازدواج مواجه می شوند به طوریکه افراد به دنبال انتخابی بی عیب و کاملا ایده آل هستند بنابراین دچار اضطراب شده و یا برخی از آنها به مرحله ای می رسند که از ازدواج منصرف می شوند».
از جمله آسیب های ناشی از تاخیر در ازدواج جوانان می توان به اضطراب، تنهایی، اعتماد به نفس پایین، کاهش امید به زندگی، افسردگی ناشی از تنها ماندن، افت انگیزه، احساس پوچی، رکود، رخوت، احساس ناتوانی، مرگ زودرس، فاصله گرفتن از خانواده و جامعه و عدم فرزندآوری اشاره کرد.
همه اینها در حالی است که بیش از ۲۰ سال از تصویب قانون تسهیل ازدواج می گذرد و متاسفانه تاکنون هیچ یک از راه حل های ارائه شده برای مقابله با پدیده تجرد جوانان نه تنها موثر نبوده بلکه اوضاع حادتر از سال قبل شده است.
50 درصد جوانان مجرد تصمیمی برای ازدواج ندارند
علی بابایی کارنامی اخیرا در مورد انتشار خبری از سوی معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش مبنی بر اینکه سن تمایل به ازدواج در جوانان بالا رفته است و آنها سن مناسب برای ازدواج را در پسران ۳۰سال و برای دختران میانگین تقریبا ۲۷ سال می‌دانند، گفت: مجلس برای پیشگیری از افزایش سن ازدواج در بین جوانان در حال پیگیری اجرای قانون تسهیل ازدواج جوانان مصوب سال 84 است.
نماینده مردم ساری و میاندرود در مجلس شورای اسلامی، ادامه داد: در این قانون مترقی تمام موانع پیش‌روی ازدواج جوانان برداشته شده و مفاد آن به نفع تشکیل خانواده در کشور طراحی شده است.
وی تصریح کرد: این قانون مواردی همچون پرداخت تسهیلات وام ازدواج، ودیعه و وام مسکن، اشتغال و تامین منبع درآمدی برای جوانانی که تمایل به ازدواج دارند را پیش‌بینی کرده و فرمول‌هایی برای حمایت از آنها طراحی کرده است.
بابایی کارنامی اظهار کرد: مجلس یازدهم برای تسهیل ازدواج جوانان اعتباراتی را در بودجه 1400 تعیین کرده و حدود 7 مشوق نیز برای تامین مسکن و هزینه‌های درمانی در قالب بهره‌مندی از بیمه فراگیر در آن پیش‌بینی کرده است، همچنین برای جوانانی که تمایل به ازدواج دارند اما از آنها حمایت نمی‌شود افزایش وام ازدواج تا 70 و 100 میلیون تومان را در نظر گرفته است.
این نماینده مردم در مجلس یازدهم، تاکید کرد: البته موضوع عدم تمایل به ازدواج در جوانان باید از بُعد فرهنگی مورد بررسی قرار گیرد، چرا که بیش از 50 درصد جوانان مجرد تحت هیچ شرایطی تصمیمی برای ازدواج ندارند به همین دلیل باید برای فرهنگسازی در این زمینه الزام‌های قانونی تعیین شود به این صورت که بهره‌مندی از بسیاری از خدمات اجتماعی منوط بر ازدواج شود.
نایب رییس اول کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی، یادآور شد: هم‌اکنون تحقق موضوعات مهمی همچون تعالی جمعیت به خصوص برای ایران که در منطقه از جایگاه خاصی برخوردار بوده در گروی تسهیل ازدواج جوانان است، بنابراین تشویق جوانان به ازدواج باید قانونمند شود.
بهبود وضعیت ازدواج منوط به بهبود وضعیت اقتصاد است
روح اله متفکرآزاد در بیان اقداماتی که باید توسط دولت آینده برای تسهیل ازدواج جوانان انجام شود، گفت: موضوع ازدواج جوانان را نمی‌توان ایزوله بررسی کرد و جدای از مشکلات پیرامون این قشر به آن نگاه کرد و هر چند در قانون مشوق‌های خوبی برای این امر اختصاص داده شده است، اما تا وقتی وضعیت اقتصادی و اشتغال در کشور بهبود پیدا نکند نمی‌توان انتظار داشت که جهشی در این زمینه ایجاد شود.
عضو هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی، تاکید کرد: ما در شرایط کنونی قوانین خوبی برای تشویق به ازدواج و فرزندآوری داریم، همچنین با قانونی که در جهت تولید 4 میلیون مسکن در طول 4 سال تصویب شد و آقای رییس جمهور منتخب هم در دوره تبلیغات انتخاباتی تاکید کرد که آن را اجرا خواهد کرد می‌توان امیدوار بود که بخشی از مشکلات زوج‌های جوان در حوزه مسکن هم رفع شود، اما اجرای این قوانین به ایجاد اشتغال و خروج از رکود تورمی وابسته است.
وی تصریح کرد: اگر بخواهیم در این رابطه دقیق صحبت کنیم باید بهبود شرایط اقتصادی کشور و خروج از رکود تورمی، حرکت به سمت اشتغال پایدار، توسعه فرآیندهای منجر به تولید، تسهیل صدور مجوزهای کسب و کار، مدیریت منابع مالی و مهار آن در حوزه تورم مورد توجه قرار گیرد و هرچند این موارد ظاهرا راهکارهای اقتصادی بوده، اما برای عبور از یک مشکل فرهنگی نیز راهگشا هستند، لذا ما نمی‌توانیم این موارد را جدا از یکدیگر ببینیم.
این نماینده مردم در مجلس یازدهم، یادآور شد: ما بررسی موضوع جمعیت و تعالی خانواده را که سالها بدون نتیجه باقی مانده بود در مدت چند ماه به اتمام رساندیم و مجلس هوشمندانه بجای اینکه صحن علنی را درگیر این موضوع کند برای بررسی این موضوع کمیسیون ویژه تشکیل داد. هرچند ممکن است به برخی بندهای آن انتقاداتی وارد باشد اما چون این قانون موقت 5 ساله است می‌توان آن را اصلاح کرد.
حرف آخر
آنچه مسلم است ازدواج جوانان رفته رفته دارد به معضل بزرگ و اصلی کشور تبدیل می شود. موضوعی حتی در دو سه آینده کاهش شدید جمعیت کشور را رقم خواهد زد. بی شک به رفع این مساله به سایر حوزه‌ها گره خورده است وعملا نمی شود این حوزه را جدای از سایر حوزه‌ها ارتقا داد.
امیدواریم مجلس یازدهم بتواند به شکلی جدی تر به این معضل نگاه کند و قوانینی مطابق نیاز جامعه امروز مصوب کند. همچنین انتظار می رود دولت آینده بتواند در راستای افزایش تولید و خروج از رکود تورمی حرکت کند تا بتوانیم در حوزه اشتغال هم ثمرات آن را ببینیم به طوری که نتیجه آن باعث انگیزه ازدواج و تشکیل خانواده برای جوانان شود.
