تیرنگ:
«پوکی استخوان»، یک بیماری خاموش و خطرناک، با کاهش توده استخوانی و افزایش خطر شکستگی، بعنوان یک چالش جدی در سلامت عمومی مطرح است، آگاهی در باره عوامل خطر و پیشگیری از این بیماری میتواند زندگیهای زیادی را نجات دهد.
«پوکی استخوان» (استئوپروز) به کاهش تدریجی توده و استحکام استخوانها منجر میشود و به همین دلیل به آن «مرگ خاموش» میگویند. با افزایش سن، این بیماری بویژه در زنان و بخصوص بعد از یائسگی، بیشتر نمایان میشود و آگاهیرسانی و تغییر سبک زندگی میتواند نقش مهمی در کاهش ابتلا به آن داشته باشد.
کارشناسان معتقدند که پوکی استخوان یک بیماری خاموش است و نیاز به توجه و آگاهی بیشتر دارد. با افزایش آگاهی در مورد عوامل خطر و اهمیت پیشگیری، میتوان به کاهش شیوع این بیماری کمک کرد. آنها اصلاح عادات بد غذایی و تشویق به فعالیتهای بدنی را از جمله اقداماتی میدانند که میتواند تأثیر بسزایی در سلامت استخوانها داشته باشد
دکتر مسعود شایسته آذر، متخصص ارتوپدی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مازندران در این باره گفت: در تمام جوامع دنیا وقتی سن متوسط جامعه بالا می رود پوکی استخوان بیشتر در خانم های بالای ۵۰ تا ۶۰ سال و به ندرت در آقایان رخ می دهد.
وی ادامه داد: پوکی استخوان بیماری خاموش و بدون علامت است و زمانیکه استخوان ضعیف شده با ضربه بسیار ناچیز می شکند و دچار مشکل می شود فرد به این بیماری پی می برد.
این متخصص ارتوپدی توضیح داد: مهمترین شکستگی ها در ستون فقرات موجب قوز شدن در سنین بالاتر و شکستن ران و مچ دست می شود که تعدد شکستگی ها در افراد مسن برای سازمان های بهداشتی درمانی هزینه های هنگفتی به بار میآورد.
وی گفت: درمانگاه استئوپاد مرکز تحقیقات ارتوپدی مستقر در بیمارستان امام خمینی ساری وابسته به دانشگاه علوم پزشکی مازندران ضمن عقد تفاهم نامه ی همکاری با پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم از آذرماه سال ۱۴۰۱ شروع به ارائه خدمات گسترده در زمینه تشخیص پوکی استخوان و شروع درمان و نیز آموزش بیمارانی که با شکستگی ناشی از پوکی استخوان به این مرکز درمانی مراجعه کردند، انجام داده است.
به گفته دکتر شایسته آذر هدف از راه اندازی این مرکز شناسایی عارضه پوکی استخوان، آگاهسازی جامعه نسبت به این بیماری قبل از مستولی شدن آن و درمان بیماری و همچنین ارائه خدمات به بیماران مبتلا به پوکی استخوان و در کنار درمان شکستگی اعمال اقدامات برای جلوگیری از شکستگی مجدد است.
وی اظهار کرد: بانوان بالای ۶۰ سال، افراد مصرف کننده طولانی مدت کورتون، افرادی که با ضربات کم انرژی دچار شکستگی شدند می توانند با مراجعه به درمانگاه استئوپاد مرکز آموزشی درمانی امام خمینی(ره) ساری از مرکز تخصصی بررسی و درمان پوکی استخوان استان مازندران با تعرفه دولتی خدمات دریافت کنند.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مازندران گفت: پس از اخذ عکس تراکم استخوان باتوجه به جواب عکس های اخذ شده دارو درمانی انجام می شود و روند درمان ۲ ساله پیگیری می شود.
پوکی استخوان شایع ترین بیماری متابولیک استخوان است و زمانی بروز می کند که تشکیل استخوان جدید قادر به ترمیم استخوان های تخریب شده نباشد. ابتلا به پوکی استخوان تا حدودی وابسته به مقدار توده و تراکم استخوانی است که در دوران جوانی بدست میآید.
بدست آوردن حداکثر توده و تراکم استخوانی به نوعی ارثی است و همچنین به نژاد فرد بستگی دارد. در پوکی استخوان با کاهش کمیت و تغییر در کیفیت ساختاراستخوان ها، استحکام استخوان ها کاهش پیدا می کند و خاصیت شکنندگی استخوان افزایش می یابد و از این رو شکستگی استخوان مهمترین تظاهر بالینی این بیماری است.
استخوان های بدن نسوج زنده ای هستند که به طور مداوم در حال تخریب و باز سازی است و در بالغین جوان استخوان تخریب شده با مقادیری مشابه از نسج استخوانی جدید جایگزین می شود.
به طور کلی در سنین جوانی فرآیند باز سازی استخوان سریعتر از تخریب آن بوده و توده استخوانی بدن افزایش پیدا می کند به گونه ای که بعد از ۲۰ سالگی این روند آهسته شده و اغلب اشخاص در سن ۳۰ سالگی حداکثر توده و تراکم استخوانی خود را پیدا می کنند.
با افزایش سن، تخریب نسج استخوان از باز سازی آن بیشتر می شود و این تعادل نداشتن ممکن است در سنین متفاوتی آغاز شود که این روند در زنان بعد از یائسگی تشدید می شود.