تیرنگ نیوز- مجید ساجدی فر: گرانی های پی در پی کاغذ و هزینه های هنگفت چاپ در سال های اخیر، ضربات بزرگی بود بر پیکر نحیف مطبوعات که روزگاری دراز صاحب خانه و پدر معنوی همه رسانه ها محسوب می شدند.
اینروزها هم حذف الزام دولتی‌ها به انتشار آگهی در روزنامه ها، صاحبان و کارکنان نشریات کشور را در شوکی بزرگتر فرو برد. لابد دولت برای چنین تصمیمی دلایل خاص خود را دارد اما مطمئنا اجرایی شدن آن ضربه ای کاری خواهد بود بر پیکر بی جان نشریات.
شاید بگویید در این اوضاع نابسامان اقتصادی و اجتماعی که مردم در تامین مایحتاج ضروری زندگی خود مانده اند و میانه ای با جراید ندارند، پرداختن به مسائل مطبوعات و رسانه ها اهمیت چندانی ندارد یا حداقل در اولویت نیست.
اما باید گفت مطبوعات اگر در جایگاه واقعی خود باشند به عنوان خوراک ذهن جامعه، به عنوان یکی از ارکان مهم دموکراسی، به عنوان یکی از شاخص های اساسی توسعه می توانند بسیار تاثیرگذار باشند. بنابراین اگر اهمیتش بیشتر از مسائل اقتصادی و خوراک جسم جامعه نباشد، کمتر نیست.
درست است که جهان در راه الکترونیکی شدن است اما همچنان نشریات، مخاطب خاص خود را دارند و حتی در توسعه یافته ترین کشورها، روزنامه های زیادی منتشرمی شوند و از اهمیت بالایی برخوردارند.
متاسفانه در کشور ما هر چه جلوتر می رویم زوال نشریات بیشتر و بیشتر می شود و یکی پس از دیگری از چرخه انتشار خارج می گردند!
عجیب آن که دولت به جای حمایت و اندیشیدن راه چاره با تصمیمات و مصوبات خود، با گرانی های پی در پی کاغذ و هزینه های هنگفت چاپ، ناخواسته کمر به نابودی مطبوعات بسته است که تازه ترین آن، تصویب آئین نامه نحوه فعالیت دستگاه‌های اجرایی در سامانه تدارکات الکترونیکی دولت است.
همانطور که در خبرها آمده است از جمله مهمترین مفاد این مصوبه «حذف آگهی روزنامه برای مزایده‌ها و مناقصه‌ها، بهره گیری از امضای الکترونیکی، انجام معاملات و انتشار فراخوان‌ها با حذف کاغذ و رویه‌های سنتی و موازی» است. البته گلایه و مساله مطبوعاتی ها به آن بخش از مصوبه «لغو الزام دولتی‌ها به انتشار آگهی در روزنامه ها» است که سالیان دراز مهمترین راه ارتزاق حداقلی و بقای مطبوعات کشور بوده و هست.
از طرفی نباید از مزایای این مصوبه «حذف حدود یک میلیارد برگ کاغذ و ۱۵۰ هزار مراجعه حضوری در سال و به تبع آن کاهش مصرف کاغذ و ارزبری مربوط، حذف عملیات چاپ و اسکن مربوط، کاهش حمل و نقل، کاهش مصرف سوخت، کاهش هزینه‌های هنگفت دولت جهت چاپ آگهی، پیشگیری از آلودگی هوا، حفاظت از محیط زیست و از همه مهمتر سهولت امور کاربران بخش خصوصی و دولتی» غافل شد اما انتظار می رفت مصلحت نشریات نیز با ایجاد درآمدهای جایگزین به نوعی لحاظ گردد. چرا که زیان معنوی بن بست مطبوعات به مراتب بیشتر از هزینه های مالی و زیان مادی آن است.
همانطور که انتظار می رفت انتشار این مصوبه، واکنش اهالی فرهنگ و رسانه را در پی داشت که مهمترین آن ها واکنش وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به لغو الزام دولتی‌ها به انتشار آگهی در روزنامه ها است.
سید عباس صالحی یکشنبه شب در توئیتی بیان کرد: «آیین نامه ابلاغی ستاد موجب نگرانی جدی مطبوعات گردید. با توجه به این که در زمان عدم حضور اینجانب و در خارج از نوبت در هیات دولت مطرح شده بود، با جناب آقای دکتر جهانگیری صحبت کردم و با نظر مساعد ایشان قرار شد که با درخواست اصلاحیه در ماده مربوطه، مجددا در جلسه چهارشنبه مطرح شود».
همچنین دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز از دولت خواست خاک در چشم رسانه ها نپاشد. محسن رضایی در پیامی کوتاه نوشت: «مطبوعات و رسانه ها رکن مردم سالاری سیاسی و ضامن موفقیت مردم سالاری اقتصادی اند. دولت نباید بدون ایجاد درآمدهای جایگزین، درآمدهای اندک مطبوعات و رسانه ها را قطع کند».
برخی اهالی فرهنگ، صاحبان نشریات، روزنامه نگاران و خبرنگاران هم در فضای مکتوب و مجازی به این موضوع واکنش نشان داده اند و با مخاطب قرار دادن وزیر فرهنگ، دولت و حتی نمایندگان مجلس، خواستار ممانعت از تعطیلی رسانه های مکتوب شدند.
از جمله رئیس هیات مدیره خانه مطبوعات استان مازندران در این باره اظهار کرد: «این مصوبه هیات وزیران قانونی نبوده و لذا نیاز مجلس شورای اسلامی در این زمینه ورود کند زیرا مطابق نص صریح بند (۵) ماده ۲ قانون اهداف و وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ، اجرای قوانین مربوط به مطبوعات و نشریات و تعیین ضوابط و مقررات مربوطه و تمرکز ، توزیع و نشر انواع آگهی های دولتی و اجرای آن در داخل و خارج کشور از وظایف اصلی و اساسی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان مسئول اجرای سیاست های رسمی نظام جمهوری اسلامی ایران در زمینه فرهنگ عمومی است.
ساسان شیخی افزود: «324 روزنامه و 1071 هفته نامه در سراسر کشور با مجوز هیات نظارت بر مطبوعات فعالیت می کنند که تنها در آمد آنها از طریق هزینه های آگهی مزایده و مناقصه تامین می شود که با این مصوبه غیر قانونی و خارج از عرف هیات وزیران شاهد تعطیلی این تعداد رسانه و بیکاری بیش از 20 هزار نفر نیروی کار شاغل در این رسانه ها در کشور خواهیم بود».
همچنین محمد جویباری صاحب امتیاز و مدیرمسئول روزنامه تیرنگ با گلایه از تصمیمات و مصوبات دولت در باب نشریات، بیان کرد: «این نخستین بار نیست که دولت تدبیر و امید تن رسانه ای ها را لرزانده و به آن ها شوک منفی داده است، پیش از این نیز دولت به طور غیر رسمی و تلویحی اعلام کرده بود پایان سال 99 آخرین سال پرداخت یارانه نشریات و سهمیه کاغذ خواهد بود».
جویباری افزود: به نظر می رسد دولت می خواهد در راستای منافع خود، نقش حمایتی خود از رسانه ها را کم و کمرنگ تر و حتی قطع کند، بی آنکه به تبعات و عواقب آن اندیشیده باشد».
امیدواریم پیرو مطالبه جدی اهالی رسانه همچنین رایزنی و پیگیری وزیرفرهنگ و ارشاد اسلامی، مصوبه مذکور در جلسه چهارشنبه هیات دولت اصلاح شود و نگرانی های مطبوعاتی ها مرتفع گردد.
