تیرنگ، عبدالله شهمیر شورمستی
شهرستانهای سوادکوه و سوادکوه شمالی تاکنون متاثر از ۴ سد می باشند که با اضافه شدن ۲ سد دیگر در آینده نزدیک در محاصره ۶ سد بنام های سد برنجستانک،سد سنبل رود،سد لفور،سد سلیمان تنگه،سد آپون و سد کسلیان قرار خواهد گرفت و آثار زیانبار زیست محیطی بر آن تحمیل خواهد شد
در بررسی پیش رو سد کسلیان مورد مطالعه موردی و تمرکز این تحقیق می‌باشد که قابل تعمیم به سایر سدهای سوادکوه و سوادکوه شمالی است.
طرح مطالعاتی سد کسلیان و یکی از سرشاخه های رودخانه تلار سوادکوه و سوادکوه شمالی جهت انتقال احتمالی بخشی از آب به استان سمنان و تامین آب شرب و کشاورزی شهرستانهای پایین دست در کنار مزیت تامین آب شرب ، آسیبهای جبران ناپذیری به جنگل،مراتع،حیات وحش،شرجی هوا،فرسایش رودخانه،هزاران درخت و گونه های نادر گیاهی و آبزی وارد می کند.
✅به قلم عبدالله شهمیر شورمستی
🔷پیش گفتار :
در دهه های اخیر خشک سالی و کم آبی باعث شده تا دولتها به سمت احداث سد بروند.در استان مازندران نیز برای جبران کم آبی مناطق هدف سد سازی در دستور کار قرار گرفت. یکی از این سدها طرح مطالعاتی سد کسلیان به منظور تامین آب شرب شهرستانها و روستاهای پایین دست به ویژه قائمشهر، سیمرغ،جویبار با نگاه به افق ۱۴۲۵و۱۴۴۰همچنین به روایاتی بررسی برای‌انتقال به استان سمنان، کنترل سیلاب مخرب، جلوگیری از آسیب های وارده به مناطق و زمین های مجاور رودخانه،تاسیسات زیربنایی مسیر جریان رودخانه،ایجاد انعطاف و آمادگی برای مقابله با خشکسالی و تغییرات احتمالی اقلیم تدوین گردیده است.در خصوص بررسی برای انتقال احتمالی به سمنان که مباحثی مطرح است،تذکر آقای دکتر کیوان مرادیان عضو کمیسیون انرژی مجلس در خصوص مخالفت با انتقال آب سد کسلیان سوادکوه شمالی و سوادکوه به سمنان و تذکر حقوقدانان و متخصصین دوستدار محیط زیست، گمان قریب به یقین جهت انتقال بخشی از این آب به سمنان را تقویت کرده است .لذا نگارنده(عبدالله شهمیر) در ادامه دلایل عدیده فنی و زیست محیطی جهت انتقاد بابت انتقال آب از سد کسلیان و سرشاخه رودخانه تلار به سمنان و ویرانی دهها هکتار از جنگل برای تامین بخشی از آب شرب شهرستانهای پایین دست را تقدیم می کند.اما در کنار مزایای اعلام شده بابت تامین آب شرب و کشاورزی برای شهرستانهای پایین دست،خطرات و آسیب هایی جدی برای نابودی دهها هکتارجنگل هیرکانی،افزایش رطوبت هوا و شرجی شدن شهرها و دهستانهای اطراف،انقراض گونه‌های نادر گیاهی و آبزیان،آسیب به حیات وحش، تهدید بالقوه جاده،رانش احتمالی،فرسایش سطح رودخانه پایین دست، و…را در پی خواهد داشت.دراین بررسی نگارنده سعی خواهد کرد تا مزایا و معایب را توأم بررسی نماید. بدیهی واکاوی مباحث جنگل و زیست محیطی هیچ ارتباطی به سایر مباحث ندارد و صرفا تلاش برای شیوه های نوین جهت رفتن به سمت جایگزینی علمی برای سد است و همواره تمامی مردمان مازندران و سمنان و شهرستانهای مجاور سوادکوه شمالی با محبت،مودت،اتحاد، دوستی و صمیمیت در کنار یکدیگر هستند و خواهند بود.
🔷فرایند و پیشینه سد کسلیان :
براساس روایت شفاهی پیشینه ایده مطالعه،طراحی و ساخت سد کسلیان و سرشاخه رودخانه تلار برای شهرستانهای پایین دست و شاید انتقال به سمنان مربوط به قبل از انقلاب است.اما بر اساس مدارک و مستندات،سد کسلیان در منطقه سوادکوه شمالی تا امتداد مناطق سوادکوه و سد آپون در منطقه ولوپی سوادکوه از سال ۱۳۷۸ وارد فاز مطالعات شد که سد آپون ولوپی از همان ابتدا از دور مطالعات خارج شد.و مطالعات سد کسلیان توسط شرکت مشاور طوس آب مشهد با کار فرمایی آب منطقه ای برای مکان یابی و طراحی شروع بکار کرد.بگونه ای که برای موقعیت سنجی ۹Kدر نظر گرفتند از رودخانه روستای اساس پل سفید تا نارنج بن شیرگاه مورد مطالعه قرار گرفت که در نهایت منطقه K9 در بالادست نارنج بن شیرگاه مورد تایید شرکت مشاور و آب منطقه‌ای قرار گرفت.اما دلایلی فنی وجود دارد که ساخت این سد به ضرر محیط زیست و جنگلهای سوادکوه شمالی و سوادکوه خواهد بود.بعضی از مدیران آب منطقه ای می گویند حهت سد کسلیان موفق شدند ردیف بودجه ملی بگیرند و اخذ مجوزهای زیست محیطی صادر گردیده است اما طی بررسی نگارنده هنوز هیچ مجوزی از سوی منابع طبیعی و آبخیزداری و محیط زیست ارائه نشده است که گویای تایید این ادعا باشدو هنوز بحث بودجه نیز در عمل تحقق پیدا نکرد.مدیران آب منطقه‌ای معتقد هستند بعد از دریافت مجوز ماده ۲۳ و بودجه ملی،شروع به کار خواهند کرد هرچند نویسنده و گردآورنده متن بر این باور است اگر لابی سیاسی ورود نکند، منابع طبیعی و آبخیزداری به دلایل عدیده از جمله نابودی دهها هکتار جنگل هیرکانی زیر باراحداث چنین سدی نخواهند رفت.
🔹مشخصات سد کسلیان در طرح مطالعاتی :
نوع خدمات : شناسايي، امكان سنجي و طراحي
هدف اجراي طرح: كشاورزي، شرب
نوع سد: سنگريزه اي با رويه بتني
ارتفاع از بستر رودخانه:7 12متر
طول تاج:490 متر
عرض تاج10متر
نوع پي: كنگلومرا با بين لايه هاي سيلتستون و ماسه سنگ
حجم بدنه سد: 5/3میلیون متر مکعب
حجم مخزن در تراز نرمال: میلیون متر مکعب 120
حجم آب تنظيم شده سالانه: میلیون مترمکعب 250
نوع سرريز: آزاد مكزيكي
دبي سيلاب طراحي: ده هزار ساله1294متر مکعب/ثانیه
نوع و ظرفيت سيستم انحراف: تونل 250مترمکعب/ثانیه و ارتفاع فرازبند متر 25
دبي طراحي تخليه كننده تحتاني: 65مترمکعب/ ثانیه
وضعيت پروژه: خاتمه مطالعات امكان يابي
🔷ابعاد سد کسلیان و جغرافیای جنگلی تخریبی بیش از نیاز جامعه هدف :
اگر واقعا سد کسلیان فقط برای سه شهرستان قائم شهر،سیمرغ و جویبار تدارک دیده شده و انتقال بخشی از این آب به استان سمنان و دیگر شهرستانها در دفترچه طرح سد کسلیان و چشم انداز آن لحاظ نشده اند مدیرعامل و رییس هیئت مدیره شرکت توسعه صنایع آب و نیروی آب ایران و مدیرکل رودخانه های این شرکت به مردم سوادکوه و سوادکوه شمالی اطمینان دهند هیچ حکمی برای هیچ احدی بعنوان مجری طرح مطالعاتی انتقال آب سد کسلیان و سرشاخه رودخانه تلار به سمنان صادر نشده و در دفترچه طرح مطالعاتی سد کسلیان انتقال آب به سمنان لحاظ نشده است و کل دفترچه طرح مطالعاتی را روی خروجی پایگاه اطلاع رسانی شرکت مذکور،آب منطقه ای و وزارت نیرو قرار دهند تا تردید نگارنده و مردم برطرف شود وگرنه این حدس و احتمال به قوت خود باقی خواهد بود ، اما با توجه به اینکه قائم شهر بهره مند از چاههایی است و جویبار و سیمرغ هم برخوردار از آب شرب هستند و از سد لفور تا روستای کلیج خیل خطوط و شبکه به منظور انتقال به قائم شهر احداث گردیده و به زودی به خطوط آب این شهرستانها افزوده می شود،این حجم و ابعاد از مخزن سد برای این ۳ شهرستان،نابودی هزاران درخت، دهها هکتار جنگل،حیات وحش،گونه های نادر گیاهی،ابزیان نایاب، مراتع ،محیط زیست به مصلحت نیست، سدی در ابعادی کوچک یا دیگر شیوه های تامین آب شرب پاسخگو خواهد بود
🔷برخی از علل ناخشنودی بابت سد کسلیان و انتقال احتمالی به سمنان و حتی شهرستانهای پایین دست :
متخصصین باور دارند ساخت سد کسیلیان (سرشاخه رود تِلار) و انتقال بخشی از آب آن به سمنان به دلیل عدم رعایت برنامه‌های آمایش سرزمین به دلیل عدم حفاظت از منابع ژنتیک با عبور از رویشگاه‌های درختان ممنوع القطع سرخدار، شمشاد و اُرس و…
مغایر با حفاظت از جنگل است در صورت انتقال به سمنان به دلیل عدم رعایت صنعت کم‌کربن با صرف انرژی فسیلی بسیار زیاد برای پمپاژ آب به ارتفاعات بالای ۲۳۰۰ متر فاقد توجیه فنی است، جنگل پلنگ دره خود ذخیره گاه طبیعی آب در آبخیزهاست که احداث سد کسلیان باعث بهم خوردن چرخه بازگشت آب می شود و رضایت مردم مازندران به ویژه سوادکوه و سوادکوه شمالی و طول مسیر باید همراه باشدکه مردم موافق این طرح نیستند ، در ادامه بسیاری از دلائل نگارنده جهت توقف طرح سد کسلیان تقدیم می شود ضمن اینکه جمعیت سه شهرستان پایین دست با توجه به دارا بودن منابعی دیگر از آب شرب نیازمند به این ابعاد از حجم مخازن بزرگ سد نمی باشند مگر آنکه برای دیگر استانها و شهرستانها برنامه ای احتمالی در پیش باشد
🔹مراحل ساخت سد :
پروژه سد سازی در سه فاز انجام می شود:مرحله اول مطالعات و بررسی ها می باشد در این فاز کلیه مطالعات مورد لزوم برای کسب اطلاعات پایه ای به منظور تهیه بهترین طرح فنی ،اجرایی و اقتصادی،فاز دوم فاز تهیه طرح های نهایی است که در این مرحله نقش های فنی و اجرایی تهیه می شود و در مرحله سوم طرح فوق به اجرا در می آید.
🔹انواع سد مخزنی :
سد های مخزنی را به طور کلی به 5 دسته مهم تقسیم می کنند
1) سد های خاکی 2) سد های وزنی 3) سد های قوسی 4) سد های سنگی 5) سد های پایه دار
سد خاکی عمدتا از مواد خاکی تشکیل یافته است.بدیهی است که مواد تشکیل دهنده آن باید طبق مشخصات مخصوصی باشد و فرم مقطع آن بر اساس ضوابط فنی . محاسباتی تعیین شود.
سد وزنی به سدی نامند که از مصالح بنایی از قبیل بتن و مشابه آن تشکیل یافته و تعادل ایستایی آن عمدتا از وزن سد تامین می شود.
سد قوسی به سدی نامند که در پلان بصورت قوس(معمولا دو طرف گیردار) است و تعادل آن عمدتا بر اساس تعادل و مقاومت قوس در مقابل نیروی رانش آب تامین می شود.
سد سنگی نیز مانند سد خاکی عمدتا از مواد سنگی طبقه بندی شده تشکیل یافته است.
سدپایه دار از یک سری دال و یا پوشش نسبتا نازک (مسطح و یا قوسی شکل) که نیروی رانش و تکیه گاه خود را به پایه ها منتقل می کنند تشکیل یافته است
🔷سدهای سنگریزه ای به جهت پایداری بیشتر بدنه و نیز در دسترس بودن مصالح سنگی به جای مصالح خاکی در بعضی سایتهای خاص به عنوان جایگزین مناسبی برای سدهای خاکی محسوب می شوند . از طرف دیگر چون نفوذ پذیری مصالح سنگی بسیار بالاتر از سایرمصالح است لذا روشهای مختلفی برای آب بندی این ازسدها بکار می رود . یکی از این روشها استفاده از پوشش نفوذ ناپذیر بتن آرمه در بالا دست این سدهاست
این نوع سدها در رده سدهای خاکی و سنگریزه ای قراردارد وبرخلاف سدهای بتنی محدودیت زیادی ازنظرساختگاه برای آن وجود ندارد
عنصر آب بند در این نوع سد بتن است و برای ساختگاهایی که منابع قرضه رسی کافی یا مناسب در آنها موجود نیست مناسب است.ایمنی بالای آنها حتی در صورت ترک خوردن دال رویه است مصالح بدنه سد تحت تاثیر خطرفرسایش وآب شستگی قرار ندارد.
سرعت اجرای این نوع سدها معمولاً زیاد است وآب وهوای نامساعد تاخیری دراجرای سنگ ریز نمی کند.حجم عمده بدنه این سدها از سنگریز است که گزینه خوبی برای مناطق سردسیر و پرباران محسوب می شود.برخلاف سدها ی رسی که در آنها یخبندان و بارندگی باعث تاخیر دراجرای سد می شود، اجرای سنگریز بدنه در آب وهوای مذکور مشکلی ندارد
🔹انتخاب مکان سد خاکی:
با زیاد شدن عرض رودخانه در محل گلو گاه به ترتیب از سد های قوسی به وزنی،از وزنی به پایدار و بالاخره خاکی و سنگی می رسیم،سدهای خاکی معمولا ارزان تر از سد های بتنی تمام می شود و به همین مناسب در جایی که عرض رودخانه (طول سد) زیاد باشد سد های خاکی در شرایط یکسان اقتصادی تر به نظر می رسند.
یکی از شرایط عمده برای احداث سد های خاکی وجود مصالح خاکی مناسب در محل سد است که از اهم این مصالح،مواد غیر نفوذ(رس وسیلت است است،سایر مصالح از قبیل شن و ماسه نیز باید در محل و یا فاصله معقولی از کارگاه وجود داشته باشد.
🔷سد و ارکان :
اگر قرار است در مورد سد کسلیان و فواید و آسیبهای آن براساس تحقیقات،مشاهدات دیگر سدها،بازدیدهای نواحی جنگلی پلنگ دره،نارنج بن،کسلیان و گفتگو شفاهی با متخصصین،مطالعات کتابخانه ای و مرور مقالات سخن به میان آید با ارکان و کلیدواژه ای سد آشنا باشیم که در ادامه به اختصار اشاره می شود
_سد: مخزنی بر مسیررودخانه به منظور جلوگیری از سیلاب و تامین آب کشاورزی و شرب پایین دست
_تکیه گاه: حاشیه شکاف میان کوه و دره بدنه سدبر آن احداث می شود
_مخزن : فضای حجم آب پشت سد که ارتفاع سد سهم اصلی در حجم آن دارد
_تاج: قسمت مرتفع تر سد است.
_تراز آب سد : بلندی آب مخزن بالادست متاثر از میزان آب ورودی دره و رودخانه است.
_ارتفاع آزاد:
مسافت ارتفاع پشت مخزن بالادست و تاج مرتفع سد است.
_جان‌پناه :حفاظ کنار یا بالای تاج
_ محور سد: خط فرضی و افقی مرکز سد.
_فونداسیون : قسمت تحتانی که سد برآن واقع می شود
_پنجه: قسمت پایین دست سد که با کف زمین مرتبط می باشد.
_پاشنه: گودترتین قسمت بالادست سد که با فونداسیون مرتبط است
_پایاب:سطح آب آخر کانال خروجی
_ظرفیت:حجم آب محرک ناشی از سرریز
_واحد محاسبه : متر مکعب
_سرریز: حرکت آب از بالا به پایین توسط دریچه‌ها که به انواع مختلف آزاد.پلکانی، شوت،و…مشهور هستند
_گالری:تونل وچاه بدنه سدبرای کنترل نفوذ اب به داخل سد
_تونل انحراف: برای تعییر مسیر اب و خسک شدن مکان احداث
🔷تقسیم بندی مازندران بر مبنای تعداد سدهای در حال بهره برداری :
با توجه به اینکه سد کسلیان در واقع تامین کننده آب شرب سوادکوه و سوادکوه شمالی نخواهد بلکه فقط قسمتی از سوادکوه شمالی را پوشش خواهد دادو جامعه هدف و بهره مند دیگر نواحی مانند سه شهرستان قائم شهر،جویبار و سیمرغ ،شاید هم استان سمنان خواهد بود بهتر است شناختی از سدهای مازندران داشته باشیم که برخی از منابع تامین کننده آب شرب و در برخی موارد آب کشاورزی مازندران علاوه بر چاه ها رودخانه ها و انهار ،
در تامین آب عامل دیگر احداث سدها نیز می باشند بگونه‌ای که در مازندران چندین سد درحال بهره برداری و تامین آب شرب و کشاورزی هستند که به مهمترین آنها در این متن اشاره خواهم نمود
۱_سد خاکی الیمالات در شهرستان نور بر رودخانه شامیرود ۲- سد آویدر نوشهر
۳_ سد خاکی هسته روسی سنبل رود سوادکوه شمالی۴_ سد زمزم برنجستانک سوادکوه شمالی بر رودخانه توجی۵_ سد بتنی دو قوسی شهید رجایی سلیمان تنگه دودانگه۶_ سد خاکی شیاده بندپی بر روی بزرود و چیلیم ۷_ سد خاکی سنگریزه‌ای صلاح الدین کلا نوشهر بر روده کجور نهر رودبار۸_ سد سنگی عباس آباد بهشهر بررود علی تپه سد خاکی ۹_ سد خاکی سنگ ریزه‌ای فریم صحرا بر رود عروس داماد ۱۰_ سد میجران رامسر در نسارود۱۱_ سد گله ورد در شرق مازندران۱۲_ سد هراز آمل ۱۳_ سد نیروگاه تلمبه خانه ذخیره ای سیاه بیشه کندوان
۱۴_ سد لار علاوه بر تهران
🔷 سدهای در مرحله مطالعات مازندران :
۱ _سد کسلیان حد فاصله سوادکوه و سوادکوه ۲_ سد چهاردانگه کیاسر بر رود چهاردانگه ۳_ سد مشی گلوگاه
۴_ سد گلوگاه بر روز گلوگاه
۵ _سد آزا رود تنکابن بر رود آزارود ۶_ سد زارم رود ساری سرشاخه تجن ۷ _سدنور چمستان بررود لاویج رود
۸_ سدآپون رود تلار ولوپی سوادکوه که در حد ایده قرار گرفته۹_ سد فینسک تلاجیم بر سفید رودسرشاخه تجن برای تامین آب شرب سمنان که منتقدین و مخالفین بسیاری دارد
🔷در نظر گرفتن احتمال های آتی توسط آب منطقه ای :
شرکت مشاور طوس آب و آب منطقه ای بر این عقیده هستند تمامی احتمالات آتی پدافندی، سازه ای ، زیست محیطی،کاشت جایگزین در طرح دیده شده است و کمترین آسیب را به محیط زیست وارد خواهد شد حتی اصل طرح تعدیل شده است به نوعی که مخزن، تاج مخزن،ارتفاع،و… تعدیل شده است تا مخزن کوچکتر و به زیرآب رفتن درختان و مراتع کمتر شود،حتی بابت گسل موجود نیز ارزیابی های تخصصی صورت گرفته، جهت پیشگیری از نفوذ آب به اعماق طرفین نیز ۲ سد یکی ۳ کیلومتر بالاتر از نارنج بن و دیگری در پلنگ دره دیده شده است،بر مبنای نظر آب متطقه ای مباحث پیش گفته و دیگر مباحث آینده نگری لازم و محکم کاری فنی صورت گرفته است
🔷ارزیابی زیست محیطی، عمرانی،اقتصادی،فرهنگی سد کسلیان :
در ساخت پروزه های عمرانی همانند سد کسلیان سوادکوه شمالی که تبعات مثبت و منفی آن شهرستان سوادکوه را نیز در بر می گیرد نباید فقط یک سو نگری شود و در این حد بسنده شود چون تامین کننده آب شرب و پیشگیری کننده طغیان سیل است پس طرح خوبی است، بلکه از زوایای مختلفی به موضوع ورود کرد سپس گفت آیا آخرین راه حل باقیمانده برای تامین آب شرب قائم شهر،جویبار، سیمرغ و به احتمالی تایید نشده استان سمنان، سد کسلیان است و آیاپیامدهای زیست محیطی اکولوژیکی و فیزیکی و شیمیایی بر اکو سیستم،اثر بر وضعیت هواشناسی،زیست شناسی،آثارباستانی، فرهنگی، اقتصادی،اجتماعی و عمرانی، سلامت،هم دارد و اگر دارد چه تبعاتی در پی خواهد داشت و چه اثراتی بر اقلیم خواهد گذاشت سپس یا طرح را برخلاف مصالح عمومی مردم سوادکوه و سوادکوه شمالی و مغایر با احیائ جنگل و در تضاد بامراقبت از حیات وحش و مخالفت باحفاظت از هوای پاک شناخته می شود و طرح حذف می شود و شیوه های نوین علمی پیشنهاد می شود، یا اگر هم مراکز علمی و تحقیقاتی بدون در نظر گرفتن لابی های سیاسی احتمالی، اثبات کردند که طرح در قالب اجرای پروژه سد کسلیان آسیبی برای محیط زیست ندارد آنگاه همزمان با پروژه کلیه مقامات به لحاظ دیگر تبعات پای کار بصورت عملی نه شعاری آیند که در پاراگرافهای بعدی توضیح خواهم داد
⛔ معایب سد کسلیان در یک نگاه مختصر ⬇️
۱.نابودی حدودهزار هکتار جنگل باهزاران درخت
۲.نابودی آثارباستانی و دفینه ها
۳. سرگردان شدن حیات وحش
۴. شرجی شدن هواتا بالادست پل سفید
۵. دو شهرستان کوچک ۶ سدبرنجستانک،لفور،سنبل رود،کسلیان ،آپون و سلیمان تنگه فاجعه زیست محیطی است
۶. شرجی زیاد هوا موجب آفت درختان می شود
۷.گونه های نادر گیاهی و آبزی که بومی شده منطقه هستند به خطر می افتند
۸.کاهش عمر سد با افزایش ارتفاع سطح رسوب
۹.پرورش زنبور عسل با مشکل رطوبت مواجه می شوند
۱۰. هیچ تدبیری برای تزریق سفره های زیرزمینی در نظر گرفته نشده است
۱۱. سطح رودخانه پایین دست به دلیل به دام افتادن رسوب در سد، بافرسایش کف رودخانه مواجه می شوند
۱۲. کم رنگ تر شدن حاصلخیزی بخشی از مراتع پایین دست به دلیل دریافت رسوب کمتر
۱۳. راکد بودن آب موجب بیماری گوارشی و خونی
۱۴. برای ایجاد حوضچه تزریق سفره زیرزمینی در بستر طول رودخانه تلار و شخم و شیار خلاف جهت روان آب در مناطق مرتفع کم پوشش تر و کاشت گیاه متاسب با محیط در ارتفاعات برای پیشگیری از سیل کاری نکردند
۱۵.روزگاری دامداران این پاسدارن جنگل را با طرح خروج دام از جنگل اخراج کردند اما حال جنگل را خود نابود خواهند کرد.
۱۶.برای تامین قسمتی از آب شرب شیرگاه و قائم شهر با یک آبگیرکوچک و تصفیه خانه و خطوط لوله که نیاز به نابودی هیچ درخت و هیچ جنگل و هیچ حیات وحش نباشد نه با ویرانی دهها هکتار جنگل و قطع هزاران درخت
۱۷.بواسطه طبیعت،جاذبه گردشگری،آثاریاستانی، سد ، جنگل و رودخانه ،همگان از حضور گردشگران در سوادکوه و سوادکوه شمالی استقبال می کنیم اما :
۱۸. همزمان با حضور گردشگران و افزایش متقاضیان غیربومی برای خریدملک باید مراقب افزایش سرسام آور قیمت املاک برای بومیان بود چون با افزایش بی حد و حساب قیمت ملک، دیگر فرزندان بومی قادر به خرید ملک نیستند
۱۹.موازی باحضور گردشگر برای بازاریابی صنایع دستی،منسوحات،سوغاتی بومی و محلی و صادرات رسوم و فرهنگ ما کار چشمگیری نشد
۲. بهانه فرونشست زمین و نیترات در آبهای زیرزمینی با سد سازی مرتفع نمیشود بلکه راهکار علمی و میدانی نیاز دارد
✅ توضیحات تکمیلی پیامدهای ساخت سد کسلیان ⬇️
🔷 ابهام در مساحت واقعی و حقیقی جنگلی که از بین خواهد رفت :
ابهام و تردیدی وجود دارد مبنی بر اینکه برای ساخت سد کسلیان ارقام حاصل از تونل انحرافی بالادست برای خشک کردن ناحیه ساخت سد و انحراف مسیر آب،جاده دسترسی،سایر تاسیسات در طرح بصورت کامل لحاظ شده یا خیر و آیا نقشه طرح،در مجموع مساحتی بغیر از مساحت اعلام شده در دفترچه طرح بدست خواهد آمد یاخیر؟ لذا نیاز است اداره کل منابع طبیعی مازندران،سازمان مراتع و جنگلها،شورای عالی جنگل،شرکت مشاور طوس آب،آب منطقه ای، مرکز منابع ملی آب ایران،محیط زیست، مساحت دقیق جنگلی که به زیر آب خواهد رفت و تعداد درختانی که قطع خواهند شد و تعداد گونه های گیاهی که در این محوطه منقرض خواهند شد را با لحاظ کردن مکان دسترسی جاده، اماکن تاسیسات سد، مخزن سد،بالادست سد و حریم آن شفاف و گویا آنچیزی که برزمین پیاده سازی می شود را به افکار عمومی اعلام کنند نه آنکه فقط محل مخزن اعلام شود لذا نیاز است جاده دسترسی و کل فضایی که در اختیار آب منطقه ای قرار می گیرد برای مردم و مقامات شهرستانی و استانی تبیین و تشریح شود تا معین شود پیاده سازی طرح بعنوان پروژه و مساحت اعلام شده در دفترچه با دیدن جمیع اعداد و ابعاد، واحد خواهند بود یا در اجرای واقعی پروژه مساحتی بیش از ارقام دیده شده در دفترچه بدست خواهد آمد
🔷پیشگیری از طغیان سیل بهانه ای غیر علمی با نگاه به لغزندگی و کاهش رسوبات پایین دست :
دره یا رودخانه پلنگ دره و کسلیان هزاران سال است از مبدا تا الحاق به رودخانه تلار با شکاف میان کوه مسیر خود را بازکرده و مسیل خویش را شناخته است بعد از عبور نواحی جنگلی به پلنگ دره و نارنج بن می رسد، مسیر رودخانه تلار تا نارنج بن ،انچنان طولانی و وسیع نیست که آب منطقه ای و منابع طبیعی و آبخیزداری و مدیریت بحران نتوانند بر این مسیر فائق آیند ضمن اینکه تاکنون شاهد ویرانی متاثراز طغیان بر تنها محله ابادی سرراه این مسیر یعنی نارنج بن نبوده ایم.سد که خود به منزله نقطه آرامش محسوب می شود در واقع مکانی برای ایستایی رسوبات حمل شونده است که دیگر این رسوبات به پایین دست نخواهند رسید و اتفاقا سطح رودخانه پایین دست دچار فرسایش و حاصلخیزی مزارع را نیز به فقر مواجه خواهد کرد و تخم ریزی آبزیان مسیر هم دچار مشکل می شوند حتی موجب بالا امدن سطح آب و به تبع بالاتر امدن نمک خواهد شد در هر حال سرریز ابریز آب مجدد ملحق به تلار خواهد شد در مسیر تلار که یکی از چندین سرشاخه تلار ، رود کسلیان است ، در قالب طرح رودکناری بازآفرینی شهری،در اعتبارات سد سازی شهرداری و آب منطقه ای با لحاط کردن حرائم و نقاط طغیان دو طرف رودخانخ سد بندی طولی شود و سد مخزنی کسلیان آثار انچنانی بر رودخانه تلار ندارد چون سرمنشائ های تلار چندین سرشاخه دیگر هستند.ایجاد زمین لغزه به دلیل واکنش بین آب سطح دریاچه مخزن پشت سد و مرطوب شدن محیط و لایه بندی های اطراف مخزن یکی از احتمالات دیگر است
🔷سد کسلیان پارادوکسی آشکار با شعار کمربند سبز مازندران طرح کمربند سبز در دو طرف جاده های برون شهری را مطرح کرده است
که اگر فکری به حال نگهداری بعد از کاشت و نمک پاشی جاده های کوهستانی شود و به حال خود رها نشوند جالب است اما آیا در صورت تصمیم نهایی دولت برای احداث سد کسلیان،قطع هزاران درخت جنگل هیرکانی و انقراض حیات وحش در آن ناحیه و از بین رفتن گونه های کم یاب گیاهی با شعار کمربند سبز جاده های برون شهری نماینده عالی دولت در مازندران در تناقض و پارادوکس آشکار نمی باشد؟! لذا استاندار بعنوان عالی ترین مقام سیاسی و اجرایی مازندران موضع خود را در خصوص درختان و گونه های گیاهی و آبزیان محل احتمالی احداث سد کسلیان به مردم اعلام کندو رسما بگوید اگر سد سازی به مرحله اجرا برسد چند هزار درخت و چند هزار پوشش گونه گیاهی در دهها هکتار سد مورد نظر نابود خواهند شد وچه اثری بر شرجی شدن و اشباع رطوبت هوای زیراب،شیرگاه،پل سفید،آلاشت و دهستانهای اطراف خواهد داشت.
🔷رانش،لغزش،ریزش احتمالی قطعاتی از مسیر جاده اصلی شیرگاه به زیراب در محور ترانزیت تهران شمال :
هر چند مهندسین آب منطقه ای و شرکت مشاور تمامی ابهامات و سوالات را در ترسیم و طراحی در نظر می گیرند تا هیچ آسیب احتمالی حادث نشود اما لازم است به افکار عمومی توضیح دهند در طراحی ، پیاده سازی مخزن سد حوزه آبراه و آبگیر پشت مخزن زمان قبل و بعد از احداث سد چه تدابیری اندیشیده شده است تا باعث نفوذ آب به سمت دامنه کوه مشرف بر جاده تهران به شمال به ویژه در ضلع جنوبی به سمت جاده ترانزیت شیرگاه به زیراب نشود و این منطقه که از قبل رانشی، سست، لغزنده و خطر آفرین شده را اشباع تر و لغزنده تر و آبستن خطر نکند
🔷پا
