رقیه سعیدی نژاد
زبان مازَندَرانی (مازنی، مازرونی، تبری، طبری، گِلِکی) نام یکی از زبان‌های ایرانی شمال‌غربی است که در گروه زبان‌های کناره دریای خزر قرار دارد. این گروه شامل زبان‌های زازاکی، گورانی، تالشی، گیلکی، مازندرانی، تاتی، هرزندی و سمنانی می‌باشد و از لحاظ تاریخی جزء شاخه شمال‌غربی زبان‌های ایرانی بوده و در ارتباط با زبان پهلوی اشکانی می‌باشد. زبان مازندرانی از غرب با گویشوران گیلکی، از جنوب با گویشوران تاتی و از شرق و جنوب شرق با گویشوران ترکمنی و فارسی همجوار است و در درون خود دارای گونه‌هایی است. اعتقادات مردم مازندران بسیار قوی ودر همه ارکان زندگی و گفتگوهایشان نام خدا می درخشد و در نامگذاری اسامی اغلب با الله درآمیخته است . این مردمان در هرکاری رضای خدا را در نظر می گیرند و وجدان بیدارشان نوعی خداترسی وجود دارد. به قولی با خدا یا ارکانی که مربوط به خدا باشد هیچ شوخی ندارند و هر کسی به آنها خیانت یا ناجوانمردی روا داشت در اصطلاح به خدا واگذار می کنند؛ اما همین مردم که بسیار خونگرم و انسان دوست هستند و در احسان و خدمت به خلق کوتاهی نمی کنند از انساهای بدعهد بی نزاکت به شدت بیزارند و از مواجهه با این گونه افراد پرهیز می کنند.
مَش فِیض الله شِش تا ریکا داشته دتِا کیجا که خَلِه اِنسون بینه وِشون مردِم جا با اِحترام رفتار کِردِنه هیچ کی دَنبیه بَوه مش فیض الله وَچون مِه رِه بی اِحترامی هاکِرده یا مِه حق بخِردِه. ونِه دِتا کیجا دِتا خانواده خلِه محترم جا وصلِت هاکِردنه وِشون شی فامِیل وِشون سر قَسِم خِردنه مشتی 5 تا ریکا هم خار خارِ جا زَن بهیتنه یاسِر وِنه آخسری ریکا بییه دِهیاری کار کِرده خلِه خار وچه بیه وِنه سر شِه لاک دِله دهیه نا هیچکی خَوِه بد گِته نا بی احترامی کِرده اَتا اتّا ماقِع دهیاری دِله دعوا مِرافِه بیه خواِستنه وِرِه شاهِد بَیرِن تَن نِمو کِه هیچکس ره ناراحت نکنه در عوض خلِه واسِطِه بییه که همه رِه آشتی هادِه. تا اینکه اَتا روز صادق عموآبیار محل با سرِ بانددَوِس بیمو دهیاری. میرزعلی جا شِکایِت هاکِنه دهیار تن بیمو بته برار ته سر چِچی بهیه آبیار بته اَشون مِن یورمحل اُو رِه دَوِسمه هِدامه میون محله رِه، نصفه شو بیَمومِه بَوِرِم شِه سره بدیمِه میرزعلی دره انِه مِه وَری بتمه میرزا این وقت شو کِجه شونی بته خوامبِه بورِم تِه گند ره دِرِس هاکِنم بتمه نَشو اِمشو میون محلِه نوبِت هسّه هِرس مِره ناراحِت نکِن اتَا مِن نتِمه دَه تا وِه بته مِره دَوِسه ناسِزا تِمام مِه جدّ وآباد رهِ بیارده مِه چِش جِلو مِن کِه بتِمه هرچی بَتی به خِدش بَتی شه چودسی رِه بزو مِه سر مِن وِنِجا شِکایِت دارمبِه. خِلاصه دِهیار وِنِه شِکایت رِه بَنویشتِه مَش فض الله خوردِه رِیکا رِه راهی هاکِرده وِنِه دِمبال بَیه جِوابگو باشه. یاسِر تا میرزا خَوِه بَتِه آبیار تِه دَس شِکایت هاکِرده میرزا شِه چودَستی رِه بَهیته با سرصدا و داد و بیداد مَحلِه دِله راه دَکِته شروع هاکِرده صادق عموی بَدی رِه بته هَرکِی بَدیه بَته هرکی رِه نَدیه پیغوم هِدا اِسا خواسِه صادق عمو رِه خَلِه ناراحت هاکِنه چون دِهیاری دِله مَحکوم بهیه اَی مجبور بهیه عوذِرخواهی هکِنه بیَمو هرکی رِه بدیه بَته اَره صادق عمو ریکا معتادِن دِز هَسِتنه وِنه کیجا بی آبرِویی کِنده خِلاصه تِمام بالامحل و پایین محل و میون محل. بهیه صادق میرزای خانواده مَرِدم دِهون کِنجی هرکی رِه دیمی گِته بِشدوسی صادق عمو اینتی هسّه یا صادق عمو اونتی هسّه. اَی صادق عمو بیمو دِهیاری میرزعلی جا شِکایت هاکِرده. دِهیار که عاقِل مرد بیه و میرزعلی رِه خلِه خوب اِشناسیه بته ای عمو خواسِمه تره بهووِم وِنه جا در نکِف وه خله بی آبرو هسّه اَی شِه تکره بکشیمه از قدیم بتنه: مِه جِه ترسِنی یا خِداجِه بته: هیچ کِمین فقط آدِم بی حیا جِه.
