تیرنگ – محسن شاطری : افزایش سن بازنشستگی در برنامه هفتم توسعه موضوعی است که زمزمه آن این روزها بیشتر از گذشته به گوش می‌رسد. راهکاری که پیشنهاد شده تا شاید مشکل ورشکستگی صندوقهای بازنشستگی حل شود اما این اقدام خودش هم مشکلاتی را به همراه دارد.
در حالی که از سالهای گذشته کارشناسان اقتصادی درباره خطر بحران ورشکستگی صندوق های بازنشستگی به خصوص سازمان تامین اجتماعی هشدارهای فراوانی را مطرح کرده بودند؛ اما حالا بحران صندوق های بازنشستگی جدی تر از همیشه است و همین موضوع سبب شده موضوع افزایش سن بازنشستگی و یا تغییر در مبنای بازنشستگی مطرح و پیگیری شود؛ موضوعی که می تواند همچون تیغ دولبه‌ای عمل کند.
آنطور که رسانه‌ها و کارشناسان در این باره گزارش داده‌اند، از یک سو برای بازنشستگان و از سوی دیگر برای جوانان جویای شغل طرح افزایش سن بازنشستگی در برنامه هفتم در شرایطی مطرح شده که طی ماههای گذشته اخبار متعددی درباره بحران در صندوق بازنشستگان مطرح می شد. بسیاری از کارشناسان و رسانه‌های حوزه اقتصادی در این خصوص هشدار داده اند که با ورود نسل دهه ۵۰ و دهه ۶۰ به سن بازنشستگی دولت، نیازمند نوعی چاره جوبی برای پیشگیری از فاجعه در صندوق بازنشستگی کشوری است.
بر اساس پیش بینی های صورت گرفته، حداقل سن بازنشستگی در سال اول اجرای برنامه هفتم قرار است ۵۳ سال باشد. در عین حال مقرر است بر سن و سابقه قابل قبول در تمامی حالات احراز شرایط بازنشستگی در کلیه سازمانها و صندوقهای بازنشستگی در طول برنامه هفتم به ازای هر سال شش ماه افزایش می یابد.
یعنی اگر در سال ۱۴۰۳ قرار باشد اجرای برنامه هفتم توسعه آغاز شود، فردی که به سن بازنشستگی رسیده باید ۶ ماه دیگر هم کار کند و حق بیمه بپردازد تا بازنشست شود. در سال ۱۴۰۴ فردی که به سن بازنشستگی رسیده باید یک سال دیگر کار کند. در سال ۱۴۰۴ افراد در سن بازنشستگی باید ۱سال و نیم و در سال ۱۴۰۵ باید ۲ سال بیشتر کار کنند به عبارتی در یک دوره ۵ ساله و به تدریج سن بازنشستگی ۲۵ سال افزایش پیدا می کند.
البته این مورد شاید بتواند در مورد بحران صندوقهای بازنشستگی اندکی بهبود بخش باشد اما از سوی دیگر وضعیت را برای سیل بیکاران جوان و فارغ التحصیلان دانشگاهها که سال هاست در جستجوی شغل مناسب هستند، وخیم تر خواهد کرد.
مهرداد قنبری که متولد دهه پنجاه هست و حدود بیست سال سابقه دارد، به تیرنگ گفت: حدود بیست سال سابقه دارم و با اجرای برنامه هفتم توسعه می‌ترسم توان کار نداشته باشم.
وی مشکل دیگر این موضوع را حجم بالای بیکار دانست و افزود: وقتی کسی بازنشسته نشود چطور فرد دیگری جایگزین او شود؟!
وی همچنین به رفاه در کشورهای دیگر اشاره کرد و افزود: در کشورهای دیگر شاغلان و بازنشسته ها به مسافرت‌های خارجی و… می‌روند اما در کشور ما رفاه کارمند و کارگر و بازنشسته رضایت بخش نیست.
علی بابایی کارنامی (رئیس فراکسیون کارگری و عضو کمیسیون اجتماعی مجلس) در گفت و گویی با اشاره مسئله تعلل دولت در تحویل پیش‌نویس نهایی دولت از سند برنامه هفتم توسعه اظهار کرد: در بحث ارسال برنامه هفتم توسعه تحلیل من از تعلل دولت در تحویل آن به مجلس این است که هرچه زمان را در انجام کارهای این برنامه از دست بدهیم، به ضرر کشور خواهد بود. در حقیقیت این سند، سندی از تفاهم مردم، دولت، مجلس، سرمایه‌گذاران بخش خصوصی و نهادهای بالادستی و سایر قوا است که تا تکلیف سیاست‌های آتی کشور را بدانند. این تاخیر صدمات جبران‌ناپذیری به کشور خواهد زد و این صدمات متوجه همه اقشار مذکور خواهد بود.
وی افزود: من بر این باور هستم که چه این دولت و چه دولت قبل اشکالات زیادی را در حوزه رفاه و روابط کار داشتند که باید از طریق برنامه هفتم توسعه جبران شود. عضو کمیسیون اجتماعی مجلس یازدهم با تاکید بر مسئله بازنگری حوزه بیمه و بازنشستگی به ویژه در بحث بازنشستگی مشاغل سخت و زیان‌آور در برنامه هفتم توسعه گفت: به نظر من؛ طرح بحث افزایش سن و اصلاح پارامتریک در حوزه سخت و زیان‌آور در برنامه هفتم توسعه نیز اشتباه است. ما در عرض یکسال نمی‌توانیم مشکل اصلاحات پارامتریک و کسری صندوق‌ها را با اصلاحات سنی حل کنیم. ما در بهترین حالت می‌توانیم با یک شیب ملایم بیش از هفت‌ساله برای سن بازنشستگان تصمیم بگیریم. رئیس فراکسیون کارگری مجلس تاکید کرد: ما ابتدا باید عرضه و تقاضای نیروی کار را ببینیم و وضعیت کارگاه‌ها و واحدهای اقتصادی را بررسی کنیم و سپس از هم‌اکنون شرایط را بررسی کنیم تا سیاست‌های بازنشستگی را به شکل نهایی خودش تدوین کنیم و طی هفت سال مسئله را به شکل بهتری برسانیم.
ما نمی‌توانیم رابطه‌ای که حدود یک قرن بین کارگر و کارفرما وجود داشته و به قاعده صد سال عمق یافته است که یک شبه بر هم بزنیم یا تنها با یک مهلت دو سه‌ساله در صندوق‌ها انقلاب ایجاد کنیم. اگر ما شتاب‌زده عمل کنیم، در بحث بازنشستگی و اشتغال صدمات زیادی وارد خواهیم آورد که ابتدا به بحث بهره‌وری آسیب می‌زند. به ویژه در بحث مشاغل سخت و زیان‌آور این آسیب بیشتر است. وی تاکید کرد: قطعا نیروهای شاغل موجود از چنین طرحی آسیب‌های جدی خواهند دید که این نه به نفع بنگاه‌های اقتصادی است و نه به نفع دولت و نه نفع اشتغال و شرایط کشور است. بابایی کارنامی، رئیس مجمع نمایندگان مازندران صندوق های بازنشستگی را از برچالش و مشکل کشور بیان کرد. این نماینده صندوق های بازنشستگی را از جمله ابرچالش و مشکلات بیان کرد و گفت: بیش از ۱۶ صندوق خرد و بازنشستگی در کشور وجود دارد و همه شهروندان با صندوق های بیمه ای سروکار دارند. وی با بیان این که در تمام دنیا دولت ها با شاخص های رفاه و صندوق های بازنشستگی سنجیده می شود، گفت:هنوز قانونی برای تجیمع سنوات صندوق های مختلف نداریم. حال پرسش مهم این است که آیا طرح افزایش سن بازنشستگی میتواند منجر به حل مشکلات شود؟ اجرای این طرح چه تبعات اجتماعی و اقتصادی خواهد داشت؟
