تیرنگ، رقیه سعیدینژاد
زبان مازندرانی در بخش شمالی کشور رایج است. البته باید بدانیم که این زبان در دیگر استانها هم پراکنده است و فقط مردم مازندران به آن تکلم نمیکنند. به جز مازندران در برخی نقاط استانهای گلستان، سمنان، تهران و البرز هم، مردم مازندرانی صحبت میکنند. بهعنوان نمونه در بندرگز، کردکوی، گرگان و علیآباد کتول گلستان، در شهمیرزاد، شاهرود، گرمسار، دامغان، کلاته رودبار، آرادان، دیباج، مجن، کهنآباد، خطیرکوه، فولادمحله، فروان و چاشم سمنان، در فیروزکوه و دماوند تهران و همچنین در طالقان، ولاترو و شهرستانک البرز مردم مازندرانی صحبت میکنند.شاید به جهت پراکندگی مردمان این استان پرجمعیت باشد که بنا به نبود شغل مناسب و کمبود درآمد به سراسر ایران مهاجرت کردند و با ازدیاد نسل به مرور زمان این زبان که در واقع نوعی لهجه یا گویش محسوب می شود توزیع شده است در ذیل به چند نوع گویش با ترجمان فارسی می پردازیم:
پرندگان و حیوانات
طلا : telah : خروس
طلاونگ: بانگ خروس طلاخون : زمان سپیده صبح که آفتاب سر می زند و خروس می خواند اول وقت
مارکرک : markerk : مرغ مادر
کرچ کرک : kerch kerk : مرغ مادر که به همراه جوجه ها باشد
طلا کرک: مرغی که بالغ شده و تخم گذار است
سیکا : sika : اردک
نیمچه : nimcheh : جوجه
چیندکا chindeka: جوجه
وَک : vak : قورباغه
داروَکdarvak: قورباغه درختی
آروسِک گَل : arosek gal : نوعی موش بزرگ که اغلب شبیخون می زند و کل مرغ و جوجه ها را می کشد
گَل: gal : موش
مَر : mar : مار
کَوِز : kavez : لاک پشت
کَندو : kando : زالو
شال : shal : شغال
بامشی : bameshi :گربه
گو : goo : گاو
گوگزا : goo geza : گوساله
گومش: goomesh : گاو میش
جونِکا یا جینکا : jineka : گاو نر
مَنگو : mango : گاو ماده
گِسفِن : gesfen : گوسفند
گِسفِن وَره : gesfen vareh : بره
کِلاج : kelaj : کلاغ
شکروم : shekerom : دسته هایی از سار
پیت کِلِه : pit keleh : جغد
میچکا : michka : گنجشک
کوتِر : koter : کبوتر
زیک : zik : نوعی پرنده بسیار کوچک
صحرا غاز : sahra ghaz : غاز صحرایی یا وحشی
صحرا سیکا : sahra sika : اردک صحرایی یا وحشی
چلچِلا: chelchela: چلچله
رگ رکین : ragrakin : نوعی پرنده در آبندان ها
چاله خِس : chalekhes : نوعی پرنده در آبندان ها
ابیا : abya : نوعی پرنده وحشی
تیکا: tika : نوعی پرنده خوش رنگ وحشی
شونه قپین : shone ghepin : شانه به سر
غشنیک : ghashnic : کلاغ
او گل : oogal : نوعی موش آبی
تشی : tashi : جوجه تیغی