تیرنگ، سرویس استانها:
کمتر از پنج ماه پیش بود که «محمدجواد ساوری»، مدیرکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی برای ورود بدون مجوز مصالح به پناهگاه حیاتوحش آشوراده به رئیس پناهگاه حیاتوحش میانکاله اهانت کرد و اکنون بار دیگر او حاشیه جدیدی درست کرده است. محمد جواد ساوری مدیر کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری گلستان با انتشار یک استوری در فضای مجازی ادبیات جدیدی خلق کرد و این جزیره را به چوسان، سرزمینی تاریخی در شرق آسیا، تشبیه کرد.
ماجرا از این قرار است که اجرای طرح گردشگری و طبیعتگردی در میانکاله و شبهجزیره آشوراده از ۲۵سال گذشته مطرح شد، اما اجرای این طرح بارها با مخالفت کارشناسان و حامیان محیطزیست به تعویق افتاد. در سال ۱۳۹۷دولت وقت این طرح را آغاز کرد، اما کش و قوس میان حامیان محیطزیست و مدیران اجرایی استان باز هم سبب توقف این طرح شد.
آن طور که در رسانهها آمده است با روی کار آمدن دولت سیزدهم و پس از سفر استانی رئیسجمهور به استان گلستان و بازدید از منطقه، رئیسجمهور بر ضرورت رفع مشکلات پیش روی اجرای طرح طبیعت گردی آشوراده تأکید کرد و بلافاصله جلسات مستمری توسط سازمان حفاظت محیطزیست و با همکاری دستگاههای مربوطه ازجمله استانداری گلستان برگزار و قرار شد اجرای هرگونه طرح گردشگری در این ذخیرهگاه مهم زیستکره با هماهنگی سازمان حفاظت محیطزیست انجام شود.
مردادماه سال گذشته، سیزدهمین نشست کمیته ملی طبیعتگردی که با حضور علیاصغر شالبافیان، معاون گردشگری وزارت میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی، معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیطزیست و معاون حفاظت و امور اراضی سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری بهعنوان اعضای کمیته ملی طبیعتگردی برگزار شد، موضوع پروژه طبیعتگردی جزیره آشوراده منطبق با معیارهای محیطزیستی در محدوده ۲۲ هکتاری بهعنوان یکی از موضوعات مهم و دارای اولویت از سوی شخص رئیسجمهور در سفر استانی گلستان، مطرح شد و مورد تأیید نهایی اعضا قرار گرفت. سفر رئیس قوه قضاییه به استان گلستان هم دستور ویژه حجتالاسلام محسنی اژهای را برای رفع جنبههای حقوقی و قضایی مسائل و مشکلات استان ازجمله مسئله «طرح گردشگری جزیره آشوراده» را در پی داشت و طرح گردشگری آشوراده ضمن توجه به جوانب و ملاحظات زیستمحیطی، به لحاظ حقوقی و قضایی هم تعیین تکلیف شد.
ماجرا از چه قرار است؟
فرمانده یگان حفاظت محیطزیست کشور در این باره گفت: «اداره میراث فرهنگی با مصالح ساختمانی بدون انجام هماهنگی، قصد ورود به منطقه حفاظت شده میانکاله را داشت که با ممانعت محیطبانان میانکاله از ورود مصالح ساختمانی به این منطقه جلوگیری و قرار شد اداره میراث فرهنگی استان گلستان پس از اخذ مجوز نسبت به ورود به میانکاله اقدام کند.»
سرهنگ جمشید محبتخانی افزود: «یک اثر تاریخی در منطقه حفاظت شده میانکاله قرار دارد که وظیفه حفظ و نگهداری آن برعهده میراث فرهنگی است، اما نیاز است از قبل، مجوزی برای ورود به منطقه گرفته شود؛ محیطبانان نیز وظیفه کنترل مجوز را دارند. دستگاه دولتی برای انجام هرگونه فعالیت عمرانی در منطقه حفاظت شده باید مجوز داشته باشد. با توجه به اینکه مسئولان میراث فرهنگی مجوز ارائه نداده بودند، محیطبانان میانکاله از ورود مصالح به منطقه ممانعت به عمل آوردند و با احترام از آنان خواستند که پس از اخذ مجوز نسبت به ورود مصالح به منطقه اقدام کنند.»
او ادامه داد: «برخلاف برخی مباحث مطرح شده، وقوع درگیری بین محیطبانان و کارکنان میراث فرهنگی به هیچ عنوان رخ نداده است بلکه بحث جزئی بین طرفین بهوجود آمده بود که درنهایت آقای تقیپور، مسئول پناهگاه حیات وحش میانکاله برای بررسی بیشتر موضوع به پاسگاه دریابانی محل رفت و بعد از نیم ساعت حضور در پاسگاه، موضوع با صحبت حل و فصل و قرار شد مجوز لازم از محیطزیست استان گرفته و سپس وارد منطقه شوند. تأکید میکنم که بحث شفاهی بوده و بازداشت و درگیری رخ نداده است.»
آذرماه سال گذشته نیز انتشار تصاویر درگیری لفظی محمدجوادساروی، مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان گلستان با یک محیطبان در جزیره آشوراده خبر ساز شده بود که واکنش مدیران سازمان حفاظت محیط زیست را به دنبال داشت.
ذخیرهگاه زیستکره میانکاله به طول حدود ۷۰ کیلومتر، در بخش مرکزی تالاب میانکاله و در جنوب شرق دریای خزر قرار گرفته است.
شبه جزیره میانکاله، خلیج گرگان و جزیره آشوراده، بخشی از پناهگاه حیات وحش میانکاله به شمار میروند
چندی پیش انتشار فیلم کوتاهی از مشاجره لفظی یکی از مدیران استان گلستان با چند محیطبان مازندرانی در منطقه آشوراده در فضای مجازی و رسانههای داخلی و خارجی به طور گسترده مورد توجه قرار گرفته است. فیلمی که در آن این مدیر در مواجهه با یکی از محیطبانهای اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران که ماموریت حفاظت از منطقه آشوراده را بر عهده دارد، مشاجره می کند.
شاید این پرسش پیش بیاید که محیطبانان اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران در مرزهای جغرافیایی استان گلستان چه میکردند؟ و چرا محل فعالیتشان در مرزهای استان همسایه است؟ پاسخ به این پرسش هم ساده است و هم کمی پیچیده. طبق ضوابطی که سازمان حفاظت محیط زیست برای مدیریت بهتر بر پناهگاهها و زیستگاهها و مناطق حفاظت شده در نظر گرفته، در صورتی که یک منطقه حفاظت شده به صورت مشترک در مرزهای جغرافیایی ۲ یا چند استان قرار داشته باشد، مدیریت منطقه بر عهده استانی قرار میگیرد که بیشترین سهم از مساحت آن منطقه را بر عهده دارد. بنابراین محیطبانان همان استان ماموریت حفاظت را در مرزهای استان همسایه بر عهده میگیرند. البته ادارات کل حفاظت محیط زیست ۲ استان طبیعتا با هم هماهنگ هستند.
در میانکاله نیز چنین ماجرایی وجود دارد. مدیریت تالاب بینالمللی میانکاله با اینکه قسمتی از آن از جمله منطقه آشوراده در مرزهای جغرافیایی گلستان قرار دارد، بر عهده مازندران است.