تیرنگ، سرویس میراث فرهنگی و گردشگری:
طبق گفته کارشناسان، آثار تاریخی و باستانی در واقع شناسنامه های هر سرزمین محسوب می شود، این شناسنامه های تاریخی را باید از دستبرد هرگونه تخریب و تهدید و حفاری حفاظت کرد چرا که میراث فرهنگی، بناهای تاریخی و میراث نیاکانمان در واقع سندهایی گرانبها از مدنیت مردمان هر مرز و بوم و محافظت آن وظیفه ملی و همگانی است.
عده ای متاسفانه بدون شناخت از این شناسنامه های تاریخی به دنبال دستیابی به عتیقههای موجود این محوطه ها و آثار تاریخی را حفاری می کنند، معضلی که مربوط به اکنون نیست بلکه از ادوار گذشته تا امروز این زخم عمیق، با وجود نظارت مسوولان امر، میراث فرهنگی کشور را با مشکل جدی مواجه کرده است.
در مازندران آثار تاریخی و محوطه های باستانی زیادی وجود دارد که به همین سبب هجوم سودجویان برای کشف عتیقه ها و سکه های طلا به این میراث فرهنگی نسبت به مناطق دیگر بیشتر است چون این منطقه به برخورداری مناظر کم نظیر طبیعی سالانه پذیرای میلیون گردشگر خارجی و داخلی است.
طبق قانون مصوب مجلس شورای اسلامی، انجام هر گونه عمل حفاری و کاوش به قصد به دست آوردن اشیا عتیقه و آثار تاریخی مطلق ممنوع است و مرتکب به حبس تأدیبی از ۶ ماه تا سه سال و ضبط اشیا مکشوفه و آلات و ادوات حفاری به نفع بیتالمال محکوم میشود، چنانچه حفاری در اماکن تاریخی که به ثبت آثار ملی رسیده باشد انجام گیرد مرتکب به حداکثر مجازات مقرر محکوم میشود.
برخی از کارشناسان بیکاری را از جمله عوامل افزایش حفاری های غیرمجاز در میراث فرهنگی منطقه برشمردند و گفتند: بیکاری بیماری است و می تواند معلول بسیاری از آسیب های اجتماعی در جامعه از جمله بروز این مشکلات شود.
فرمانده یگان حفاظت ادارهکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی مازندران از دستگیری ۲ حفار غیر مجاز در جنگل های هیرکانی شهرستان نور خبر داد.
سرهنگ محمد رضا کردان گفت: بنا بر گزارش پایگاه یگان حفاظت میراث فرهنگی شهرستان نور، طی خبر واصله از میراث بانان افتخاری مبنی بر انجام حفاری غیر مجاز در جنگل جوربند و واز چمستان، بلافاصله ماموران یگان حفاظت شهرستان بههمراه عوامل انتظامی با دستور قضایی به منطقه مورد نظراعزام شدند و در یک عملیات تعقیب و گریز متهمان دستگیر و از آنان یک دستگاه فلزیاب و آلات و ادوات حفاری کشف و ضبط شد.
وی افزود: در این رابطه ۲حفار غیرمجاز دستگیر شدند و پرونده بهمنظور سیر مراحل قانونی تحویل مراجع ذیصلاح انتظامی و قضایی شد.
این مقام مسوول ادامه داد: اگر استفاده از دستگاه فلزیاب بهمنظور کشف آثار و اموال تاریخی باشد، برخورد قانونی به عمل خواهد آمد و متخلفان به مراجع قانونی معرفی خواهند شد، در این راستا از تمامی مردم استان درخواست میکنیم در صورت مشاهده هرگونه موردی در این خصوص مراتب را با ستاد خبری یگان حفاظت ادارهکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان با شماره تماس ۰۱۱۳۳۳۹۱۰۰۷ و یا سامانه ۰۹۶۶۲ به صورت شبانهروزی در میان بگذارند.
✓ تخریب جنگل برای یافتن گنج
کاظمی یک شهروند نوشهری که دانش آموخته رشته تاریخ است، در گفتوگو با تیرنگ گفت: عدهای از اشخاص سودجو در برخی از نقاط مازندران برای یافتن گنج جنگل را تخریب میکنند. این افراد به صورت مخفی به دنبال گنج همهجا را حفر کرده و گودالها و حفرههایی را پس از جستوجوهای خود (که شاید بیحاصل بوده و شاید هم به یافتن گنج منجر شده باشد) رها می کنند.
وی افزود: به اعتقاد کارشناسان حفاری غیر مجاز در جنگلهای هیرکانی باعث نابود شدن ریشه درختان میشود که به مرور باعث خشک شدن و رانش زمین در نقاط حفاری شده میشود.
کاظمی ادامه داد: حفاریهای غیر مجاز خسارتهای جبران ناپذیری را به اکو سیستم منطقه وارد میکند و بسیاری از گورستانها، آثار باستانی و تاریخی در اثر حفاری نابود میشوند.
جنگلهای هیرکانی یکی از جمله میراث جهانی و تاریخی ایران است که در یونسکو به ثبت رسید اما گنج یابها و قاچاقچیان چوب به جانش افتادند و آتش به جانش میزنند.
مرتضی جمالی (محقق دانشگاه اکس مارسی فرانسه) در این باره باتوجه به اهمیت جنگلهای هیرکانی که از جمله میراث جهانی ایران است که در یونسکو به ثبت رسیده و اهمیت این فسیل زنده که از دورههای یخبندان متعددی که در بیش از ۷۰۰ هزار سال گذشته به شدت حیات گیاهی در نیمکره شمالی را تحت تاثیر قرار دادهاند، در امان ماندهاند میگوید: «بسیاری از درختان همانند درخت انجیلی طی ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار سال گذشته در اروپا از بین رفتهاند این در حالی است که جنگلهای شمال ایران مملو از این درخت بینهایت زیبا هستند. دلیل ماندگاری این درختان در منطقه شمال ایران، آن است که این منطقه یک «پناهگاه زیستی» است. دارای شرایط اقلیمی خاص است که یخبندان و سرما و خشکی آن دوره، بر آن اثر نداشته است. دلیل آن است که منطقه شمال ایران یک جلگه بسیار کم ارتفاع بوده است»
وی ادامه داد: در جنگلهای هیرکانی شاهد حفظ گونههای مختلف گیاهی و جانوری هستیم که در سایر نقاط دنیا از بین رفتهاند و یک ذخیرهگاه ژنتیکی بسیار مهم در نیمکره شمالی به حساب میآید که باید حفظ شود، همچنین شاهد ترکیب عجیب و خاص در جنگلهای شمال کشور هستیم. شمال کشور، یک منطقه تقریبا گرم و مرطوب است، در اروپا به فراوانی شاهد رویش درختان سوزنی برگی چون کاج و صنوبر هستیم که در کنار درختان پهن برگ رشد کردهاند، این در حالی است که در شمال کشور تقریبا میتوان گفت تمام درختان پهن برگ هستند. این امر بسیار عجیب است و هنوز نتوانستهایم پاسخی برای این سوال پیدا کنیم که چرا درختان سوزنی برگ در شمال کشور نداریم. با این وجود گیاهان عجیبی در شمال کشور رشد پیدا کردهاند که با اقلیم منطقه سنخیتی ندارند. از آن جمله میتوان به درخت سرو و درختچه مورد (سرده) اشاره کرد که عناصر گیاهی مدیترانهای هستند اما در قالب جمعیتهای کوچک در شمال کشور حفظ شدهاند.
وی در پاسخ به سوالی در خصوص اینکه باتوجه به بحث انسان و دخل و تصرف در اکولوژی، آیا در طی قرون گذشته شاهد دخل و تصرف انسان در طبیعت که منجر به از بین رفتن یا انقراض گونههای خاص از گیاهان شده باشد، بودهایم، گفت: اینکه انسان یک گونه خاص از گیاه را بهطور کامل منقرض و از بین برده باشد خیر، تاکنون شواهدی در این خصوص نداریم. البته حضور انسان سبب کوچک شدن زیستگاه گیاهان شده حتی برخی از آنها را در معرض انقراض قرار داده. شمشاد از جمله درختانی است که در ارتفاع بسیار پایین رشد میکند. ارتفاع جلگه شمالی کشور زیر سطح دریاهای آزاد یا شاید هم سطح با آن است از این رو تنها مکانی است که میتواند محل رشد شمشاد بومی ایران باشد. این در حالی است که با ساخت و سازهای بیرویه در مناطق شمالی و گسترش شهرها زیستگاه این گیاه آسیبدیده است.
حالا که به اهمیت جنگلها و آثار تاریخی در دل آنها پی بردیم این زخم عمق تخریب و حفاریهای غیرمجاز میراث فرهنگی کی پایان مییابد؟ تا ما شاهد اخبار نگران کننده از تاریخ کشورمان نباشیم
