تیرنگ:مهدی جویباری
تالاب بين المللی ميانكاله در استان مازندران در 25 كيلومتری شمال شهرستان بهشهر واقع شده است. این تالاب یکی از زیستگاههای مهم و با ارزش پرندگان مهاجر آبزی و تعدادی پرندگان بومی و بازمانده تیپ اراضی مشجر ساحلی در ساحل دریای خزر است و به علت دارا بودن موقعیت ویژه و منحصر به فرد اکولوژیکی و وجود خلیج گرگان، به عنوان یکی از ذخایر زیست محیطی کره زمین در کنوانسیون رامسر شناخته شده است.
استان مازندران با مساحت 46 هزارو 200 كيلومترمربع در شمال كشور ايران و در حاشيه جنوبی دريای خزر واقع شده است. این استان دارای اقليمهای بسيار متنوعی است و از اين منظر در زمره چند استان اول كشور قرار دارد. وجود دريای خزر در شمال و كوههای البرز در جنوب موجب توليد زيستگاههای فراوانی در طول استان از شرق به غرب و از شمال به جنوب شده است. تفاوت ارتفاعی نيز در استان بسيار چشمگير است.
تالاب میانکاله را باید بهشت پرندگان و پرنده نگری نام نهاد؛ سی و ششمین تالاب ثبت شده دنیا و نخستین تالاب ثبت شده در کنوانسیون تالابهای بین المللی رامسر و یکی از ۶۵۰ ذخیره گاه زیست کره جهان با ۴۸ هزار هکتار وسعت در شرق استان مازندران و در همجواری با استان گلستان واقع شده است و سالانه ۱۳۰ گونه از پرندگان مهاجر را با جمعیت حدود ۱.۵ میلیون بال میزبانی می کند.
این پناهگاه حیات وحش علاوه بر کریدور مهاجرت فصلی برای پرندگان، همه ساله به تنهایی بیش از نیم میلیون پرنده از انواع مرغابی، فلامینگو، پلیکان، پاخاکستری، قوی، انواع اردک، لک لک، درنای خاکستری، عقاب دریایی را در آبهای خود سکنی می دهد.
این تالاب که رویشگاه و زیستگاه تعداد بیشماری از گونههای در معرض خطر است، در سال ۱۳۵۵ به عنوان یکی از ذخیرهگاههای زیست سپهر به کمیته برنامه «انسان و کره» یونسکو معرفی و انتخاب شد. تالاب میانکاله به عنوان محل زاد و ولد و پرورش ماهیان گونههای مختلفی چون کپور، انواع کفال، کلمه، سفید، ماش و کاراس، مورد توجه است. پستانداران این منطقه نیز شامل مارال، یوزپلنگ، گربه جنگلی، شغال، گراز، روباه، خرگوش، جوجه تیغی، انواع خفاش و جوندگان کوچک هستند.
این منطقه با آب و هوای خوب و معتدل در اغلب فصول سال زیبایی و سرسبزی وصف ناپذیری دارد که چشم هر بیننده و گردشگری را به خود خیره می کند.
در این پیوند مدیر کل حفاظت محیط زیست مازندران با بیان اینکه در ۲ سال اخیر با خریدتجهیزات زیر ساختی لودر، چندین دستگاه تراکتور و امکانات مناسب برای اطفاء حریق به همراه راه اندازی پایگاه اطفاء حریق آتش سوزی در میانکاله آتش سوزی در این پهنه ۸۰ درصد کاهش یافت، بیان داشت: محیط زیست مازندران متولی بیش از ۲۰ منطقه تحت حفاظت است که مناطق حفاظت شده شامل دو پارک ملی، ۱۱ منطقه حفاظت شده، چهار پناهگاه حیات وحش و سه اثر طبیعی ملی است که مجموعه آنها توسط اداره کل حفاظت محیط زیست استان مدیریت می شود.
عطاء الله کاویان با بیان این مطلب که تجهیزات لجستیکی با ارزشی را در طول ۲ سال اخیر برای مجموعه پناهگاه حیات وحش میانکاله که در گذشته با آتش سوزیهایی همراه بوده و نیاز به امکانات اطفاء حریق کامل داشته، فراهم شد، خاطرنشان ساخت: بیش از ۸۰ درصد کاهش میزان آتش سوزیها در پناهگاه حیات وحش میانکاله بوده است.
کاویان اظهار داشت: ۹ منطقه شکار ممنوع و سه رودخانه حفاظت شده از مباحث تحت حفاظت محیط زیست در استان مازندران است که به همراه فعالیتهایی در حوزه محیط زیست طبیعی، محیط زیست انسانی و محیط زیست دریایی در گذشته و دو سال اخیر انجام شده است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران گفت که راه اندازی ۲ کلینیک تخصصی، تیمار و درمان حیات وحش شهرستانهای ساری و چالوس از جمله اقدامات دیگر محیط زیست است.
وی با ذکر این مطلب که چهار طرح مطالعاتی در حوزه تالابهای بین المللی و ایستگاه سنجش کیفی هوا در تالاب میانکاله برای اولین بار اجرا شد، افزود: دولت سیزدهم قفل ۳۰ ساله بازار فروش و صید پرندگان مهاجر در فریدونکنار را جمعآوری کرد.
وی خاطرنشان کرد: از ظرفیت پناهگاه دشت ناز و سمسکنده بهره میبریم که در این ۲ پناهگاه گونههای جانوری منحصر به فردی مثل مرال یا گوزن قرمز و گوزن زرد پرورش داده میشود.
کاویان با اشاره به اینکه در حوزه ممیزی مراتع بیش از ۱۱۰ درصد افزایش را شاهد بودیم و ۱۵ ممیزی که در ۲ سال گذشته انجام شده بود، به ۳۲ سامانه عرفی منطقه رساندیم و مورد بررسی قرار دادیم، ادامه داد: ۶۰ کیلومتر از انهار منتهی به تالاب میانکاله در گذشته لایروبی شد که در طول ۲ سال گذشته بیش از ۱۵ کیلومتر به لایروبی آنها اضافه شده است و با لایروبیهایی که اتفاق افتاده روان آبهای سطحی ناشی از بارشهای حوزههای آبخیز بالادست با سرعت و جریان کافی وارد تالاب میانکاله میشود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران اظهار داشت: بیش از ۲ هزار هکتار عرصه میانکاله که طی ۵ سال گذشته در مسیر خشکی و خشکسالی قرار گرفته بود در ۳ ماه اخیر با آب شیرین این انهار آبگیری شد و پرندگان مهاجر در این منطقه بعد از سالها حضور یافتند.
این مقام مسئول با ذکر این مطلب که بیش از هشت کیلومتر از اطراف پناهگاه حیات وحش سمسکنده با اعتباراتی که دریافت شد، فنس کشی شده است و ایستگاه سنجش کیفی هوا به صورت پرتابل تهیه شد، ادامه داد: یک ایستگاه پایش کیفی هوای ثابت در شهرستان ساری به ۴ ایستگاه پایش کیفی هوا افزایش یافت و در شهرهای نکا، ساری، آمل و چالوس دادههای کیفیت هوا به صورت لحظهای برداشت شده است.
کاویان با تاکید بر اینکه ۵۰ درصد آزمایشگاههای ادارات شهرستان افزایش یافته است، گفت: با ۴ هزار و ۷۰۰ مجوز برای موارد و مقاصد مختلف تولیدی موافقت شد و بر این اساس با افزایش بیش از ۱۵ درصدی نسبت به مدت زمان مشابه سال قبل روبرو شدیم.
وی با اعلام اینکه بیش از ۳۶ مورد در طول ۲ سال اخیر پیگیری جهت آزادسازی سواحل را داشتهایم؛ بیان کرد: بیش از ۳۵۰ درصد در این حوزه رشد را نشان میدهد و ۵۳ طرح در حوزه شناگاهها در حال پایش است.
وی یکی از اهداف مهم این اداره کل را آموزش و تنویر افکار عمومی دانست و ادامه داد: افتتاح ۱۰۸ خانه محیط زیست در شهرها و روستاهای مازندران صورت گرفت و اولین خانه محیط زیست برای گفتمان سازی و حرکت جوامع محلی برای موارد حوزه محیط زیست و تصمیم گیری افتتاح شده است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران با بیان اینکه راه اندازی دورهی دیپلم محیطبانی در رشتههای فنی و حرفهای در برنامه قرار دارد؛ اظهار داشت: در دوره مشاوره و آموزش دهیاران ۵۰ درصد رشد داشته است و ۵۵۳ برنامه در طول این دو سال اخیر برگزار شد.
کاویان بیان کرد: چهار فقره قرارداد مطالعاتی پژوهشی منعقد شده است که تعداد این قراردادها در طول این دو سال ۱۰۰ درصد رشد داشته است.
وی افزود : برای ۲۳۵ محیط بان بیش از ۴ هزار و ۳۷۰ اقلام مناسب تجهیزاتی خریداری شد و بیش از ۱۱ مورد تجهیز و تعمیر محیطبانیها با اعتباری بالغ بر ۷۰ میلیارد ریال داشتیم.