تیرنگ نیوز – سرویس اقتصاد: دلایل مختلف جغرافیایی و اجتماعی مازندران موجب شد این استان، دارای قابلیت ها و مزیت های ویژه شود و تا حدودی توسعه مناسبات سیاسی، اقتصادی، علمی، آموزشی و فرهنگی را در پی خواهد داشت.
معمولا سه حوزه کشاورزی، صنعت و گردشگری به عنوان محورهای اساسی توسعه استان مطرح است. اما تاکنون نه کشاورزی ما صنعتی شده، نه گردشگری ما معرفی و تجهییز شد و نه صنعت ما در جایگاه واقعی خود قرار دارد و همچنان اعتقاد بسیاری از مسئولان بر خام فروشی است.
متاسفانه در هر سه بخش مختلف، می توان گفت علیرغم فراهم بودن شرایط استان برنامه جامعی برای بکارگیری و استفاده صنعتی و ایجاد ارزش افزوده استان وجود ندارد.
در حالیکه در سندهای چشم انداز توسعه کشور، تاکید شده است که صنایع تبدیلی و تکمیلی در کنار امنیت غذایی باید مورد توجه قرار گیرد.
برنامه های توسعه کشور، یکی پس از دیگری سپری می شود و تاکنون تعداد آن ها به عدد 7 گذشت اما در عمل نشد که به چشم اندازهای مد نظر دست یابیم و عوامل بیرونی و دورنی مختلفی در این مهم نقش داشتند که تحریم های ظالمانه و برخی سوء مدیریت ها در دولت های مختلف از جمله مهم ترین دلایل آن هستند.
این موضوع علیرغم همه منابع و ظرفیت های متعدد خدادادی، شامل مازندران نیز می شود و بررسی های مربوطه و برآیندهای اقتصادی استان، اگرچه از رشد صادارتی برخی اقلام حکایت دارد اما متاسفانه هنوز نقشه راهبردی صادرات مازندران تهیه نشده است و در این رابطه عقب ماندگی های قابل توجهی داریم.
با اینکه بسیاری از کارشناسان، مناسب ترین راه عبور از مشکلات اقتصادی را توسعه صادرات عنوان می کنند و راه دستیابی به بازارهای خارجی را امکان استفاده از ظرفیت کامل تولید برای شرکتهای داخلی می دانند، هنوز شاهد نگاه توسعه محور و علمی در بخش صادرات نیستیم و مطالعات، بررسی ها و حمایت های لازم انجام نمی شود.
اگرچه روند صادرات کالا از گمرکات مازندران در مقایسه با یکی دوسال کرونایی از نظر افزایشی است اما همچنان در جایگاه مناسب خود قرار نداریم و یناز به توجه ویژه به این بخش است.
معمولا فرآور‌های لبنی، مواد پلاستکی و فرآورده‌های خوراکی ازعمده‌ترین محصولات صادراتی مازندران هستند و کشورهای عراق، فدراسیون روسیه، قزاقستان، ترکمنستان، رومانی و افغانستان در این مدت مهمترین مقصد کالا‌های صادراتی مازندران بودند.
در سال های اخیر، سالانه چیزی حدود یکی دو میلیون دلار کالا وارد مازندران شده که جو دامی، چربی و روغن‌های حیوانی و نباتی ذرت دامی از جمله آن ها بوده و هستند.
کالا‌های وارداتی نیز از حدود ۲۰ کشور جهان مانند روسیه، امارات متحده عربی، قزاقستان، ترکیه، ترکمنستان و انگلستان وارد مازندران می شود.
شاید سالانه حدود هزار تن انواع کالا از طریق گمرکات استان مازندران به پاکستان، امارات، قزاقستان، قرقیزستان، ترکمنستان و عراق ترانزیت می شود که می تواند این وضعیت به مراتب بهبود یابد.
بازار کشورهای حاشیه دریای خزر((cis یکی از بهترین ظرفیت هایی است که می شد با رفع دلایل ضعف در صنایع تبدیلی و همچنین دسترسی به آن، بخش اعظم بازار منطقه را تصاحب کرد و گام های بسیار موثری در این رابطه برداشت.
به عنوان مثال، آب فراوان، خاک مناسب، تنوع زیستی و چند اقلیمی بودن مازندران، یکی از برگ برنده های بزرگ این استان است که نبود برنامه مدون و با قابلیت اجرایی مانع توسعه در حد انتظار این منطقه از مازندران شده است.
شوربختانه بر خلاف کشورهای توسعه یافته که پیوند بین صنعت و کشاورزی دوسویه و حرکتی موازی است، در کشور ما هیچگونه ارتباطی بین این دو وجود ندارد یا اگر دارد ارتباط آن ها بسیار ضعیف است. در حالی که صنعت و کشاورزی برای رشد و تعالی نیازمند رشد موازی هستند.
باور ما اینست اگر نگاه مسئولان کشاورزی بر ایجاد ارزش افزوده برای محصولات کشاورزی تغییر یابد، می توان به پیشرفت کشاورزی کشور و اثرگذاری آن در جهان امیدوار شد. از اینرو برای رسیدن سریع تر به این مهم، تهیه سند تولید صنایع تبدیلی و تکمیلی با رویکرد استراتژیکی برای استان هایی چون مازندران ضروری است.
ناگفته پیداست که بر اساس آمارهای موجود، فاصله صادرات ما با کشورهای توسعه یافته بسیار است. به عنوان مثال کشور هلند که از نظر وسعت به اندازه سه استان شمالی کشور است، در آمد حاصله از محصولات کشاورزی این کشور، 2.5 برابر فروش نفت ایران است. در حالی که میزان بازندگی هلند سالانه 600 میلیمتر و جمعیت آن 17.5 میلیون نفر است و میزان بارندگی سه استان شمالی ما سالانه 700 میلیمتر و جمعیت آن کمتر (12.5) میلیون نفر است.
در جذب سرمایه گذار و رونق گردشگری نیز به دلیل طولانی بوده پروسه اداری و موانع و مسائل گوناگون نتوانستیم به توفیقات لازم دست یابیم در حالی که اگر می خواهیم توسعه ای اتفاق افتد باید مسئولان به سراغ سرمایه گذاران بروند. در شرایط فعلی سرمایه گذار تنهاست و بعید است در چنین شرایط سخت اقتصادی با چنین تفکری در بخش کشاورزی و صنعت اتفاق خاصی روی دهد.
با این همه هنوز دیر نیست و وضعیت و جایگاه فعلی نیز فرصت خوبی برای حرکت به سمت اقتصاد درون زا است تا در قالب اجرای دقیق، برنامه مدون، به اهداف مدنظر دست یافت.
