تیرنگ نیوز : آن طور که کارشناسان می‌گویند جنگ جهانی سوم بر سر آب خواهد بود. آب مایع حیات بوده که زندگی انسان و سایر موجودات به آن وابسته است. مصرف بی رویه و نداشتن الگوی مصرف، نداشتن برنامه مدون برای ذخیره سازی آب ناشی از باران که در سطح شهرها رها شده و باعث آبگرفتگی معابر می‌شود؛ قرار گرفتن کشور در منطقه خشک و نیمه خشک، میانگین بارش کمتر نسبت به سالهای گذشته و… دست به دست هم می‌دهند تا شاهد جنگ آب باشیم موضوعی که به باور کارشناسان در کشور میان استان‌ها شروع شده و به گفته کلانتری، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست دولت دوازدهم؛ جنگ آب از استان‌ها به روستاها می‌رسد.
در آینده‌ای نه چندان دور هم احتمالا این جنگ بین کشورها اتفاق خواهد افتاد که همین موضوع لزوم اقدامات کارشناسی را نشان می‌دهد.
عیسی کلانتری، رئیس سابق سازمان حفاظت محیط زیست اردیبهشت 1400 با انتقاد شدید از سیاست‌های کلان و متخصصان کشور به خصوص در حوزه بحران آب،گفته بود که جنگ آب که از استان‌ها آغاز شده به روستاها خواهد رسید چرا که طبیعت ایران قربانی سیاست‌های کلان شده است و متخصصان کشور نیز یاید بابت سکوت خود برابر تاریخ پاسخگو باشند.
وی تصریح کرد: سالانه ۲۰ میلیارد متر مکعب از منابع طبیعی و آب‌های زیر زمینی اضافه برداشت و منابع آب نیز غارت می‌شود که با این روند ۲۰ سال دیگر ( ۱۴۲۰ ) اطراف زاگرس دیگر اثری از کشاورزی نخواهد بود چون منابع آب را غارت می‌کنیم.
وی یادآور شد: تقریبا تا اوایل دهه ۶۰ نابسامانی‌های طبیعی کمتری داشتیم. با توجه به افزایش جمعیت و سیاست‌های کلان کشور و با در نظر گرفتن اینکه ناپایداری در توسعه در کشور یک رسم بود و الان هم هست، تجاوز به طبیعت و آب و خاک و محروم کردن طبیعت از منابع خودش سبب شد که کشور به این روز بیافتد؛ گرد و غبار، خشکسالی و فرسایش آن را می‌بینیم.
معاون رییس جمهوری با اشاره به دست اندازی به آب‌های فسیلی و کشاندن آن به سطح زمین، استفاده از این آب برای تولید، استفاده غیر علمی از آب‌های سطحی، عدم توجه به حق آبه‌های زیست محیطی، سدسازی‌های غیرپایدار و توجه نکردن به حق طبیعت، ادامه داد: بر مبنای توافق ریو در سال ۱۹۹۲ و در سال ۱۹۹۷ سازمان ملل متحد آن را تایید کرد، کشورها حق دارند تنها از ۴۰ درصد منابع آب تجدیدپذیر استفاده کنند؛ سال‌هاست که ما بیش از ۱۰۰ درصد ظرفیت آب‌های تجدیدپذیر استفاده می‌کنیم.
وی با تاکید بر تمرکز بر تولید داخل به هر قیمتی و استفاده منابع آب در کشاورزی گفت: طبیعت ایران قربانی سیاست‌های کلان کشور شده است. سیاست‌های کلان نیز به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ شد و این دستگاه‌ها گاه، خود پیش قراول این امر هستند.
* دغدغه تامین آب در مازندران
آن طور که مسئولان می‌گویند برای گذر از تنش آبی و ذخیره آب برای فردای نزدیک فرزندانمان باید از امروز صرفه‌جویی در مصرف آب را انجام دهیم و بدانیم این کار بیش از هر پس اندازی برای آیندگان ضرورت دارد.
مدیرعامل آبفای مازندران در گفت وگو با ما با اشاره به دغدغه تامین آب در استان گفت: برای رفع این دغدغه نیازمند اعتبار هستیم.
بهزاد برارزاده تصریح کرد: مازندران یکی از استان‌هایی است که دغدغه آب دارد که برای رفع این دغدغه نیاز به اعتبار داریم زیرا حق مردم استان بیشتر از این است و ما نیز پیگیر این حق مردم هستیم
مدیرعامل آبفای مازندران با بیان اینکه همکاران ما همواره تلاش می‌کنند خدمات شایسته‌ای را به مردم ارائه دهند، گفت: اجرای طرح‌های مختلف برای مردم سرمایه گذاری محسوب می‌شود.
مدیرعامل آبفای مازندران گفت: مازندران از دیرباز استانی پرآب قلمداد می‌شد، اما به دلیل افزایش جمعیت در سالهای گذشته، استفاده بی رویه از منابع آبی، تغییر اقلیم و خشک شدن بسیاری از چاه‌ها و چشمه‌ها، قطعا پرآبی در مازندران توهمی بیش نیست.
او با بیان اینکه ۷۰ درصد زمین از آب پوشیده شده، اما تنها یک درصد آن در دسترس است، افزود: کشور ما در منطقه خشک و نیمه خشک قرار دارد.
برارزاده صرفه جویی در مصرف آب را بهترین راهکار برای گذر از تنش آبی خواند و گفت: همه ساله در راستای تاکید بر ضرورت صرفه جویی در مصرف آب، هفته اول تیر ماه به هفته صرفه جویی در مصرف آب نامگذاری شده و می‌طلبد همه مردم به منظور استفاده بهتر و درست از آب و جلوگیری از ایجاد خشکسالی، صرفه جویی و مدیریت مصرف را جدی بگیرند.
او افزود: رعایت اصول صرفه جویی جزء انکارناپذیری از زندگی ماست، صرفه جویی در مصرف آب برای نجات و دوام زندگی در زمین به عنوان یک اصل اساسی، به نیاز همه ما تبدیل شده و با مشاهده وضعیت فعلی آب و کاهش بارندگی‌ها و ذخایر آبی لازم است که هر قطره آب را ذخیره کنیم.
برارزاده گفت: حفاظت از آب بسیار ساده است و می‌توانیم اینکار را در خانه از خودمان شروع کنیم، یک قدم کوچک میتواند صدها گالن به ذخیره آب اضافه کند.
مدیرعامل آبفای مازندران افزود: ضروریست برای گذر از تنش آبی و ذخیره آب برای فردای نزدیک فرزندانمان از امروز صرفه جویی در مصرف آب را انجام دهیم و بدانیم این کار بیش از هر پس اندازی برای آیندگان ضرورت دارد.
* در صورت ادامه روند خشکسالی، ازدیاد جمعیت در ایران و مصرف بی‌رویه آب، بحران شدیدتر می‌شود
پدر دانش محیط زیست ایران هم بحران شدید فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی را با توجه به مهاجرت به مناطق پر آب تر از تهدیداتی می داند که مازندران با آن دست و پنجه نرم خواهد کرد.
پروفسورعلی یخکشی، پدر دانش محیط زیست ایران در گفت و گو با خبرنگار تیرنگ گفته بود که دولت به دنبال راهی برای مدیریت و حل بحران خشکسالی و بحران آب در کشور است اما در صورت ادامه روند خشکسالی، ازدیاد جمعیت در ایران و مصرف بی رویه آب، این بحران‌ها شدیدتر می‌شوند.
عضو هيات علمی دانشگاه گوتينگن آلمان ادامه داد: ممکن است در آینده نه چندان دور بسیاری از شهرهای ایران فاقد آب شوند و مردم آن مناطق به ویژه مردم فلات مرکزی ایران مجبور به مهاجرت شوند و اگر به استان‌های دیگری که منابع آبی بیشتری را در اختیار دارند مهاجرت کنند قطعا بحران شدید فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و کمبود منابع در این استان‌ها به وجود می‌آید. باید دولت راهکارها و تمهیدات لازم را برای جلوگیری از تشدید این بحران‌ها انجام دهد.
عضو هیات علمی دانشگاه تهران با بیان اینکه ایران به طور متوسط سالانه 400 تا 500 میلیارد مترمکعب نزولات آسمانی به صورت برف، باران و تگرگ دارد، گفت: از این مقدار حداکثر 100 میلیارد مترمکعب یعنی حدود 20 درصد نزولات آسمانی جمع آوری و بهره‌برداری می‌شود و 80 درصد آن هدر می رود چراکه فضای سبز فلات مرکزی ایران از بین رفته و جنگل‌ها و مراتع تخریب شدند و مدیریت درستی صورت نمی‌گیرد
متاسفانه به باور کارشناسان فرهنگ‌سازی‌های لازم برای آحاد جامعه در زمینه مصرف درست آب انجام نشده است و آموزش درست استفاده کردن از آب نبوده است به همین دلیل امروزه مصرف بی‌رویه آب برای شست و شوی ظروف، حمام‌های طولانی و همچنین مصرف بالای آب در صنعت فرسوده و قدیمی کشور را شاهد هستیم
پروفسور یخکشی معتقد است که متاسفانه مسوولان وزارت جهاد کشاورزی آموزش‌های لازم و فرهنگ سازی درستی برای کشاورزان انجام ندادند تا در مصرف بهینه آب در بخش کشاورزی اهتمام ورزند.
او می‌گوید: طبق بررسی و نظر کارشناسان حوزه آب از 100 میلیارد مترمکعب آبی که سالانه از نزولات آسمانی جمع آوری می‌شود 90 درصد در بخش کشاورزی و 10 درصد برای شرب و صنعت مصرف می‌شود.
پدر دانش محیط زیست ایران با بیان اینکه اصولاً بحران آب، يك بحران جهانی است، گفت: بسياری از تحليل گران بر اين عقيده هستند كه احتمالاً جنگ جهانی سوم بر سر آب باشد. سال 1383 در كتابی با عنوان «شناخت، حفاظت و بهسازی محيط زيست ايران» به تصميم‌گيران مملكت در این خصوص هشدار دادم. اما به طور کلی باید اذعان کنم يكی از روش‌های كارآمد كه در ايران برای مدیریت بحران آغاز شده بود همان پروژه «آبخوان داری» است.
عضو هيات علمی دانشگاه گوتينگن آلمان با بیان اینکه طبق آمار سازمان مديريت و برنامه ريزی، در فلات مرکزی ايران حدود 32 تا 33 ميليون هکتار اراضی باير داريم که با پخش قلمه‌های گياهان و بذور درختان، درختچه‌ها، بوته‌ها و گياهان علفي مناسب منطقه به کمک هواپيما و در فصل مناسب سال می‌توان فضاي سبز را توسعه داد و بر خاصيت نفوذپذيري آب در خاک و نهايتاً بر بالا آمدن سطح سفره آب زيرزميني افزود، گفت: راهکار دیگر تصفيه آب‌های فاضلابی و بازگشت آب به چرخه مصرف كه در بسياری از كشورهاي برخوردار از نزولات آسمانی اجرا می‌گردد به نحوی كه در كشوری مثل آلمان اين چرخه بازيافت آب، تا 7 مرتبه تكرار می‌شود. در این کشور بازيافت‌های اوليه جهت مصارف خانگی و بازيافت‌های مراحل بعدی در كشاورزی و سپس در صنعت مورد استفاده قرار می‌گيرد. البته نباید تأثير فرهنگ‌سازی در کاهش مصرف آب را فراموش کرد.
در این زمینه لازم است تا بحران آب در ایران؛ عوامل، پیامدها و راه حل‌ها بررسی شود و ذهنیت عمومی که توهم فراوانی آب دارد اصلاح شود و هماهنگی برنامه‌ریزی در سطح ملی را شاهد باشیم.
