تیرنگ:
دریای خزر بزرگترین دریاچه دنیا است که در شمال ایران قرار دارد و کشورهای «ایران»، «روسیه»، «جمهوری آذربایجان»، «جمهوری ترکمنستان» و «جمهوری قزاقستان» این دریاچه را در برگرفتهاند اما کافی است چند قدم در ساحل این دریاچه قدم بزنید تا با زبالهها و موجودات دریایی مرده و با ترکیبی از منابع آلوده کننده زمینی، رودخانهای و دریایی مواجه شوید.
ورود شیرآبههای دپوی زباله، فاضلاب و پساب خانگی و صنعتی و آلودگیهای مرتبط با صنایع آلاینده و پساب دامداری و مرغداریهایی که بخشی از آنها در همجواری مناطق جنگلی و رودخانهها قرار دارند موجب شده تا منابع آبی سه استان شمالی کشور به ویژه مازندران با آلودگی دست و پنجه نرم کند این آلایندهها به خزر میرسند و حیات موجودات این دریاچه را به خطر میاندازند و باعث مرگ انواع آبزیان از جمله فکهای خزری میشوند، از طرفی این آلایندهها باعث بیماریهایی برای انسان نیز میشوند که این مسئله لزوم پایش این دریاچه را نشان میدهد.
✓ تاثیر منفی آلایندگی دریای خزر بر سلامت
دکترای مهندسی عمران- محیط زیست از دانشگاه تربیت مدرس تهران در گفت و گویی گفت که بسیاری از گونه های زیستی دریای خزر از طریق بهره برداری بیش از حد، ویرانی زیستگاهها، آلودگی و تغییرات آب و هوایی تهدید می شوند. این تأثیر منفی بر سلامت انسان، بخش های اجتماعی، اقتصادی و خدمات زیست محیطی دارد.
دکتر داریوش یوسفی کبریا بیان کرد: از سال ۱۹۷۰ آلودگی از منابع مختلف، عمدتاً از صنعت و کشاورزی در مناطق اطراف به همراه فعالیت های استخراج نفت، تأثیر مهمی بر حوضه خزر و اکوسیستم های آن داشته است. ورود سموم مختلف از طریق رودخانه های اصلی به دریای خزر منجر به تغییر در سیستم های فیزیولوژیکی و کاهش تولیدمثل ماهیان خاویار شده است.
عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل اضافه کرد: در کنار کاهش آب ورودی از رودخانه ها در اثر تغییر اقلیم، تبخیر آب از سطح دریا (با میانگین سالانه یک متر ارتفاع) یکی از مهمترین عامل هدر رفتن آب است که در بخش های مختلف خزر متفاوت است و در بخش جنوبی دریای خزر بیشتر است. این عامل بطور مستقیم بر کیفیت آب اثرگذار است و تغییرات میزان آب ورودی رودخانه ها و شرایط اقلیمی حادث شده از عوامل موثر برکیفیت آب دریای خزر هستند.
وی اظهار داشت: با توجه به اهمیت آبهای ساحلی و ارتباط آن با سلامت انسان ها، وضعیت کیفی این آبها باید به طور مداوم بررسی و پایش شود. از روش های متداول پایش کیفی آب، نمونه برداری در محل و آزمایش می باشد. سطح کیفیت آب به متغیرهای زیادی بستگی دارد و برای آبهای مختلف و محل های مختلف تغییر می کند، بنابراین ارائه یک الگوریتم رایج برای ارزیابی انواع مختلف آنها دشوار است. از طرف دیگر، اندازه گیری بار آلودگی منابع وسیع با استفاده از روش های سنتی اندازه گیری کیفیت آب دشوار است.
✓۴۰ درصد شناگاههای مازندران بار آلودگی دارند
عطا الله کاویان در گفتوگوبا تیرنگ گفت: چهار مرحله در سال از شناگاههای استان، سنجش و آمارگیری میکنیم و بر اساس آخرین پایش ۴۰ درصد شناگاههای استان، بار آلودگی دارند.
مدیرکل محیط زیست مازندران گفت: تعداد شناگاههای دولتی و خصوصی مازندران بر ۷۰ نقطه است.
وی گفت: پنج آزمایشگاه در اقصی نقاط استان پایش آلودگی شناگاههای استان را انجام میدهند.
✓زباله عامل آلودگی شناگاههای خزر
علیاکبر یداللهی معاون فنی ادارهکل محیط زیست در گفتوگو با خبرنگار تیرنگ با بیان اینکه وضعیت شناگاهها را با رنگهای سبز، آبی، زرد و سیاه نشان میدهیم، گفت: در مازندران از ۷۰ شناگاه موجود بیشتر آلودگیها به سبب ورود پسابها و شیرابههای آلوده به رودخانه و نهایتاً دریاست.
وی تصریح کرد: به عنوان نمونه در بالادست رودخانه ماشلک نوشهر محل دفن زباله است، آلودگیها وارد رودخانه و نهایتاً دریا میشود و میبینیم که بخشی از شناگاه آلوده است
بدیهی است با توجه به اینكه عمده آلودگی ها ناشی از ورود فاضلاب به رودخانه ها و دریای خزر، اصلی ترین اقدام برای پیشگیری از آلودگی ها احداث و تكمیل شبكه های نوین فاضلاب و تصفیه خانه فاضلاب است.
امری كه نیازمند نگرش ملی به مقوله خزر و تخصیص اعتبار ملی برای پیشگیری از آلودگی های ورودی به این دریاست.
از سوی دیگر كارشناسان جلوگیری از استقرار طرح های سالمسازی در مجاورت مصب رودخانه ها و نواحی تخلیه زباله فاضلاب های شهری، صنعتی و كشاورزی و رعایت فاصله با محل ورود رودخانه ها به دریا را توصیه می كنند.
استقرار سرویس های بهداشتی مجهز به سیستم های تصفیه در شناگاه ها ، جدا كردن محدوده شنا از دیگر تفریحات آبی نظیر قایقرانی از دیگر موارد سفارش شده است.