تیرنگ:
غارتگران جنگل، ميراث سبز را به يغما می‌برند و درختان سر به آسمان كشيده را برای رسيدن به اهداف سودجويانه خود از جای می‌كنند. گاه نيز شعله های بی توجهی ميهمانان، خانه سبز جنگل را به سرخی آتش گره می‌زند.
به عقیده کارشناسان ايران به دليل دارا بودن شرايط اقليمی مناسب قابليت گسترش مناطق جنگلی را در نواحی شمالی كشور دارد اما اين امر در خطوط تاريك بی‌توجهی‌ها گم شده است.
از سوی ديگر بهره برداری‌های بی‌رويه از سوی قاچاقچيان چوب و بوميان، كاهش سطح جنگل ها را به دنبال داشته است.
رضا که بومیان مازندران است به تیرنگ می‌گوید: متاسفانه کسی به فکر جنگل نیست و علیرغم تلاش ماموران جنگلبانی قاچاقچیان چوب آنها را ضرب و شتم می‌کنند.
او گفت: منابع طبیعی به تنهایی نمی‌تواند با این افراد برخورد کند و لازم است حمایت‌های لازم از ماموران این اداره انجام شود.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران – نوشهر بر لزوم مشارکت مردم در صیانت از منابع طبیعی تاکید کرد.
مهرداد خزایی با اشاره به اهمیت حفظ جنگل‌های هیرکانی، بر لزوم مشارکت همگانی مردم و مسئولان در حفاظت و نگه داری از طبیعت و پوشش گیاهی شمال کشور تاکید کرد.
مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مازندران نوشهر اظهارداشت: جنگل‌های هیرکانی یکی از مهمترین و قدیمی ترین جنگل‌های جهان هست که بیش از ۴۰ میلیون سال قدمت دارد، و نقش بسیار ارزشمندی رو در تأمین اکسیژن و هوای پاک در ایران و جهان بازی می‌کند.
خزایی پول تصریح کرد: در حوزه این اداره کل حدود ۶۴۰ هزار هکتار عرصه داریم که از این میزان ۳۱۵ هزار هکتار آن جنگل و ۱۹۷ هزار هکتار آن مرتع است.
وی با بیان اینکه حفاظت از منابع طبیعی بدون مشارکت مردم امکان‌پذیر نیست گفت: لازمه دستیابی به توسعه پایدار، حفاظت از منابع طبیعی به عنوان بستر توسعه و زیربنای توسعه همه جانبه کشور است.
خزایی بیان داشت: باید بیش از هر زمان دیگری نسبت به حفظ این موهبت و سرمایه الهی اهتمام داشته باشیم، منابع طبیعی سرمایه ملی است و باید مردم در امرحفاظت از عرصه‌های منابع طبیعی مشارکت و همکاری کنند. حفاظت از عرصه و اعیان منابع طبیعی و ذخایر جنگلی و جلوگیری از تخریب و تجاوز این مواهب الهی وظیفه‌ای همگانی است.
مهرداد خزایی مدیرکل منابع طبیعی مازندران – نوشهر نیز با اظهار اینکه جنگلبان خود را به دل حوادث و رویدادهای تلخ جنگل می‌زند تا دامن سبز جنگل و مرتعی از شعله‌های افروخته از کینه و جهالت کمتر آسیب ببیند، افزود: جنگلبانان سی سال خدمت صادقانه خود را در زیر درختان جنگل سپری می‌کنند و با آسیب‌ها و مشکلات زیادی روبرو هستند.
وی با تقدیر از تلاش‌های جنگلبانان که در خط مقدم جبهه حفاظت از عرصه‌های جنگلی و مرتعی در دور دسترس ترین مناطق حضور دارند، افزود: تلاش‌ها و جانفشانی‌های آنان سبب حفظ و ماندگاری عرصه‌های طبیعی و انتقال به نسل‌ها شده است.
✓ جنگل تشنه مدیریت علمی
بهزاد انگورج کارشناس ارشد منابع طبیعی و جنگل با اشاره به چالش‌های فراروی منابع طبیعی و جنگل، می‌گوید: با وصف تاکید بر افزایش ضریب حفاظتی مشخص نیست چه کسی با چه ابزار مالی و اداری توان تحقق چنان هدف گذاری مندرج در قوانین مختلف را دارد.
وی در گفت وگویی با بیان اینکه در دهه ۸۰ و ۹۰ ایده تنفس جنگل به سمت قطار در حال حرکت مدیریت علمی جنگل مکرر سنگ پرتاب کرد و بالاخره در سال ۹۵ زمانی که درختان به عنوان مسافران این قطار در خواب زمستانه بودند، سنگ استراحت جنگل قطار را از ریل خارج کرد و متوقف شد!
انگورج افزود: اکنون هشت سال گذشته اما نه هیچ اندیشه‌ای برای بازگرداندن قطار به ریل مدیریت علمی طرح مؤثر بود و نه هیچ شرح خدماتی برای بهبود وضعیت مدیریت جنگل اثر بخش بود.
وی با اظهار اینکه به اقتضای وضعیت اسف بار جنگل‌های کشور، و با اهمیت باید بر روی چهار محور اساسی به طور جدی تأمل و تمرکز داشت، گفت: برای حفاظت و نظارت و تحقق هدف گذاری افزایش ضریب حفاظتی باید وضعیت مدیریت را طرح محور دنبال کنند و برای کاهش بهره برداری مازاد بر توان اکولوژیک باید بهره برداری موجود را ساماندهی و کاهش دهند.
معاون اسبق امور جنگل سازمان منابع طبیعی ادامه داد: همچنین برای تحقق هدف‌های افزایش بهره وری باید به انجام رفع تعارض دام و جنگل و اجرای طرح جایگزینی سوخت هیزم اهتمام جدی داشته باشند.
وی تصریح کرد: برآیند شکل و ماهیت عملیاتی کردن مردمی سازی اقتصاد این است که برای حفظ ظرفیت‌ها در منابع زیستی باید بر بهبود وضعیت استخدامی و جبران خدمت کارکنان و سازوکارهای توانمندسازی جوامع محلی تأمل کنند و برای کاهش وابستگی معیشتی جوامع محلی به جنگل‌ها از هیچ تلاشی دریغ نکنند.
✓ از همه توان برای اتمام طرح کمک می گیریم
در این پیوند، معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور گفت: تدوین طرح مدیریت پایدار (طرح جایگزین) جنگل‌های شمال در صورت استفاده از تمام ظرفیت ها، پنج سال به طول خواهد انجامید.
نقی شعبانیان افزود: اگر همه ظرفیت های خود را به کار بگیریم، برای ۱۰۴ حوضه آبخیز عرصه های شمال بر اساس دستورالعملی که وجود دارد، پنج ساله طرح تهیه می‌کنیم. یعنی از ۱۴۰۲ تا پنج سال تدوین این طرح طول خواهد کشید.
وی خاطرنشان کرد: ما برای ۱۹ حوضه آبخیز کار را شروع کردیم و تهیه طرح برای هر حوزه ۲ سال طول می‌کشد. سال ۹۶ که طرح‌های جنگلداری متوقف شد، قرار بود طرح‌های مدیریت پایدار تهیه بشود که نشد.
شعبانیان تصریح کرد: مهمترین دلیلش شاید بحث اعتباری بود اما در این رابطه کم توجهی هم شده است، ترکیبی از کمبود منابع و بی‌توجهی باعث شده است که بیش از ۶ سال از تصویب قانون توقف بهره‌برداری در جنگل‌های شمال بگذرد اما طرح جایگزین آماده نشده است.
وی با اشاره به اقدامات انجام شده برای تدوین طرح جایگزین یادآور شد: تاکنون طرح نیمه تفضیلی آماده شده است. طرح نیمه تفصیلی فقط بر اساس توان اکولوژیکی، پهنه‌بندی عرصه را مشخص کرده و تعیین می‌کند که یک عرصه برای حفاظت، گردشگری و… مناسب است. با تکمیل طرح نیمه تفضیلی اطلاعات خوبی در اختیار ما قرار گرفت.
معاون امور جنگل سازمان منابع‌طبیعی بیان کرد: در طرح تفضیلی، بر اساس کاربری که برای عرصه تعریف شده است، باید برنامه ارائه شود و سخت‌ترین قسمت کار مربوط به تدوین این طرح است.
وی اضافه کرد: در زمان حاضر برای ۱۹ حوضه آبخیز تدوین طرح تفضیلی را آغاز کرده‌ایم. توان کشور شاید این اجازه را به ما ندهد که یکساله برای تمام جنگل‌های شمال طرح تفضیلی تهیه شود.
شعبانیان با تاکید بر اینکه اکنون برای تدوین طرح‌های مدیریت پایدار جنگل از تمام توان کشور استفاده می‌شود، افزود: در این مسیر از کمک شرکت‌های خصوصی، دانشگاه‌های شمال و مراکز تحقیقاتی بهره می‌بریم. بخشی از توان کارشناسی سازمان منابع‌طبیعی نیز در خدمت این طرح قرار گرفته است.
به گفته وی حدود ۱۲۰ نفر از نیروهای ادارات کل منابع طبیعی در حال آموزش دیدن برای مشارکت در تهیه طرح مدیریت پایدار هستند
✓لزوم تامین اعتبار
معاون امور جنگل سازمان منابع‌طبیعی ادامه داد: امسال برای ۱۹ حوضه تهیه طرح آغاز شده و در سال آینده تدوین طرح برای ۲۵ حوضه آبخیز در دستور کار قرار دارد و بر اساس برنامه‌ریزی انجام شده، اعتبار موردنیاز برای تدوین طرح در ۱۹ حوضه آبخیز از محل درآمدهای اختصاصی که در سازمان وجود داشت تامین شد.
وی اظهارداشت : برای سال‌های بعد هم باید شرایط به همین شکل باشد. اگر به هر دلیلی هزینه برای سال بعد تامین نشود، تدوین طرح مدیریت پایدار طی پنج سال، محقق نخواهد شد.
باوجود همه مسائل جنگلبانان از جان خود مایه می‌گذارند و به‌طور میانگین هر ماه یک نفر از نیروها در بحث مبارزه با قاچاق چوب و یا متصرفان جنگل مصدوم می‌شود.
