تیرنگ، دکتر امیرحسین مشرفی، دامپزشک، نخبه ملی و عضو شورای نظام دامپزشکی، عضو هیات اندیشه ورز نخبگانی کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران:
یکی از انواع حشرات موجود در طبیعت، پشه آئدس می باشد که بیماری تب دنگ را منتقل می کند. ویروس تب دنگی از پشه آلوده به انسان انتقال پیدا می کند. پشه فرد آلوده به ویروس را نیش می‌زند، سپس ویروس را به یک فرد سالم انتقال می دهد. در نتیجه، ویروس وارد جریان خون می‌شود و عفونت ایجاد می‌کند.
تب دنگی نمی تواند مستقیماً از یک شخص به شخص دیگر منتقل شود و بیماری فقط با گزش پشه آلوده منتقل می‌شود.
علائم این بیماری در خفیف یا شدید بودن بیماری می تواند متفاوت باشد.
در نوع خفیف آن علائمی از جمله تب بالا، سردرد، حالت تهوع و استفراغ، خستگی و درد مفاصل و عضلات بروز پیدا می کند و تا 10 روز می تواند ادامه یابد. در نوع شدید تب دنگی احتمال دارد نشانه‌هایی از خونریزی داخلی بروز پیدا کند که به آن “تب خونریزی‌دهنده دنگی” گفته می شود که علائمی از جمله استفراغ مداوم و وجود خون در استفراغ، مدفوع یا ادرار، معده درد شدید، کاهش تعداد پلاکت‌های خون، تنفس دشوار یا سریع و بی قراری بروز پیدا می کند.
متاسفانه، در حال حاضر هیچ داروی اختصاصی برای درمان فوری تب دنگی وجود ندارد. برای تشخیص بیماری، پزشک علائم و نشانه ها، سوابق پزشکی، بررسی آزمایشگاهی و مسافرت‌هایی که داشته‌اید را بررسی می‌کند. درمان خانگی تب دنگی استراحت کردن و نوشیدن مایعات فراوان می باشد.
پشه آئدس نزدیک به هزار گونه دارد که همه گونه های آن ناقل بیماری نیستند. در حال حاضر دو نوع پشه «آئدس اجیبتی» و «آئدس آلبوپیکتوس» از نظر بیماری زایی مهم می باشند.
مشخصات پشه آئدس آلبوپیکتوس:
– فقط از یک میزبان (انسان یا مهره داران اهلی و وحشی) خونخواری می کنند.
– این گونه از پشه آئدس سرمای بسیار زیاد را به خوبی تحمل می کند.
– محل تخم گذاری این نوع از پشه معمولا در ظروف آبی که به وسیله انسان ساخته شده می باشد.
مشخصات پشه آئدس اجیبتی:
زیستگاه اصلی این پشه آفریقا می باشد اما در حال حاضر، در کشورهای همسایه ایران نیز گزارش شده است.
تخم گذاری این نوع پشه ها معمولا در ظروف آبی که به وسیله انسان ساخته شده یا در مجاورت مکان های انسانی می باشند.
خونخواری این نوع پشه اغلب از انسان است و خونخواری لازمه تشکیل تخم می باشد که تنها از سوی پشه ماده صورت میگیرد.
راه های انتقال پشه آئدس در دنیا:
– حمل و نقل های دریایی، هوایی و زمینی
– خرید و فروش لاستیک های دست دوم
– تجارت گیاه لاکی بامبو
راه کنترل پشه آئدس:
1- تمیز نگه داشتن محیط و از بین بردن دانه های لاروی آئدس ها
2- مدیریت پسماند
3- خالی کردن آب زیر گلدان و جلوگیری از دسترسی پشه به آب در ظروف
4- تعویض کردن ظروف آب حیوانات خانگی به طور منظم
5- سمپاشی و استفاده از انواع لاروکش های مورد تایید سازمان بهداشت جهانی
6- با توجه به اینکه پشه به رنگ های تیره علاقه دارد بنابراین توصیه می شود از لباس های رنگ روشن استفاده گردد.
7- با توجه به تمایل این پشه به تخم ریزی در ظروف دست ساز، از رها کردن ظروف دست ساز خودداری شود.
8- از رها کردن لاستیک های دست دوم در طبیعت خودداری گردد.
9- در صورت صید پشه در محیط، تا شعاع 2 تا 5 کیلومتری منطقه لازم است عملیات سم پاشی صورت گیرد.
