تیرنگ:مهدی جویباری
تلار که از گدوک، ورسک، عباس آباد و شلفین سرچشمه می گیرد، این سال ها چهره ای نازیبا به منطقه بخشیده است.
163 کیلومتر مسیر رودخانه تلار از محل سرچشمه است و بیش از 40 کیلومتر آن از سوادکوه، سوادکوه شمالی، قائمشهر و سیمرغ عبور می کند.
به تلار که نگاه کنی این رود را تیره می‌بینی. در مسیر این رود می توانی بطری های خالی، مبل منازل، قوطی کنسرو، پوشک بچه و… را ببینی!!!
کارواش‌ها، جوی‌های شهری، فاضلاب‌های خانگی، ماشین‌های تخلیه چاه، پسماند مغازه‌های تره بار و زباله‌های دم دستی مسافران و گردشگران مقصدی جز تلار ندارند؛ رودی که کیلومترها زمین شالیزاری را آبیاری می‌کند و هر کشاورزی که در مسیر این رود، مزرعه‌ای دارد، حتماً از این حجم آلودگی بهره مند می‌شود!
تخریب مراتع در بالادست و فرسایش خاک موجب شده در اکثر فصول آب رودخانه گل آلود باشد. سمنانی ها هم به تلار، کم دست اندازی نکرده‌اند!
فاضلاب کش ها در روز روشن و در انظار، لوله را داخل تلار می اندازند و سپس حجم زیادی فاضلاب را داخل این رود تخلیه می کنند. این کار هر روزشان است.
وقتی انتقاد می کنی، می گویند: اگر جلوی ماشین های تخلیه چاه گرفته شود، چاه های خانگی بیرون زده می شود و مشکلی دیگر به وجود خواهد آمد!
از خودم می پرسم اگر رود تلار نبود، این حجم از فاضلاب های خانگی به کجا هدایت می شد؟ شاید جنگل و دریا! نمی دانم، اما اطمینان دارم یک سوم آب رودخانه تلار، همین فاضلاب انسانی است که به دریا می رسد!
✓ فاضلاب‌های مازندران سر از رودخانه‌های اصلی در می‌آورند
عزیز عابسی عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل و عضو سابق هیئت علمی پژوهشی مؤسسه فناوری جرجیا آمریکا (جرجیاتک) در گفتگو با تیرنگ با بیان اینکه حوضه آبریز دریای خزر دارای بیش از ۶ هزار آبریز اصلی و ۱۳۰ رودخانه منتهی به آن شامل رودهای سمور و گرگان رود، اورال، ولگا، کورا، سفیدرود، سولاک است، گفت: متأسفانه فاضلاب‌های استان سر از رودخانه‌های اصلی در می‌آورند و از آنجا به دریا می‌رسند و باعث مرگ و میر آبزیان و بیماری این موجودات می‌شوند.
وی با بیان اینکه در بابلرود و سیاهرود ماشین‌های تخلیه فاضلاب لجن‌ها را در بستر رودخانه می‌ریزند، اظهار کرد: بیشترین جمعیت ساکن در سواحل دریای خزر مربوط به ایران بوده که بخش عمده این جمعیت در شهرهای استان مازندران که جمعیت متراکم و شناور دارند، زندگی می‌کنند. بخشی از این شهرها تصفیه خانه فعال ندارند و با واسطه یا بی واسطه آلاینده‌های آنها به دریای خزر می‌شوند.
عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل به شهرک‌های صنعتی استان هم اشاره‌ای کرد و گفت: بخشی از شهرک‌های صنعتی از سیستم تصفیه خانه بی بهره هستند و بخشی هم که این سیستم را دارند به درستی از آن استفاده نمی‌کنند.
وی ورود آلودگی‌های میکروبی را از مهم‌ترین چالش‌های پیش روی خزر و منابع آبی استان عنوان کرد و افزود: در بستر رودخانه‌های استان برداشت شن انجام می‌شود که مشکلاتی نظیر فرسایش خاک، از بین رفتن پوشش گیاهی و گل آلود شدن منابع آبی را به همراه دارد.
در کنار این مسائل و مشکلات سامان دهی نشدن فاضلاب خانگی و وجود چاه های جاذب در مناطق شیب دار سوادکوه باعث رانش در سوادکوه شده است. شهرداری های کوچک مانند زیراب و پل سفید، در آمد قابل توجهی هم ندارند و بخش زیادی از درآمد این شهرداری ها برای رانش های پی در پی و سامان دهی این بخش ها هزینه می شود و پولی نمی ماند که خرج بهبود سیستم فاضلاب و ساماندهی رودخانه ها شود، البته نباید سیل اخیر را نادیده بگیریم.
✓ساماندهی وضعیت رودخانه های استان
رییس کل دادگستری مازندران بر ساماندهی وضعیت رودخانه های استان و حل مشکلات برخی سرمایه گذاران تاکید کرد.
عباس پوریانی در دومین جلسه شورای حفظ حقوق بیت المال دادگستری استان مازندران گفت: نظارت، مسئولیت پذیری و پاسخگویی متولیان امر در حفظ حقوق بیت المال ضروری است.
وی اظهار کرد: در استان مازندران با توجه به شرایط خاص محیطی، تعداد رودخانه‌ها، دارا بودن سواحل، جنگل و اراضی ملی و کشاورزی با ارزش، شاهد تغییر کاربری غیر مجاز و ساخت و سازهای غیر قانونی بسیار هستیم که عدم نظارت دستگاه‌های نظارتی نیز بی تأثیر نبوده است.
وی برنقش و اهمیت نظارت دستگاه‌ها در کاهش تخلفات در حوزه اراضی ملی تاکید کرد و گفت: در راستای حفظ حقوق بیت المال و تضییع نشدن حق مردم باید مسئولان مرتبط در اجرای تکالیف قانونی سخت گیر بوده و نظارت مستمر و بهنگام داشته باشند.
رئیس شورای حفظ حقوق بیت المال استان همچنین گفت: وجود روحیه مسئولیت پذیری و پاسخگویی در گره گشایی مسائل مربوط به وضعیت رودخانه‌ها دراستان مازندران بسیار ضروری است و در سال جاری و سال‌های گذشته به دفعات شاهد سیلاب‌های خطرناک همراه با خسارت‌های مالی و جانی بوده‌ایم که باید با شناخت و بررسی علت‌ها و پیگیری مسئولانه از بروز اتفاقات این چنینی پیشگیری کنیم یا با اقدامات اصولی خسارت‌ها را تقلیل دهیم.
پوریانی بر ساماندهی وضعیت رودخانه‌های استان و حل مشکلات برخی سرمایه گذاران تاکید کرد و گفت: بحث سرمایه گذاری در استان بسیار مهم است دادگستری استان با همراهی مدیران مرتبط به رفع موانع سرمایه گذاری وگره گشایی از مشکلات کمک می‌کند اما ساماندهی رودخانه‌ها، مسائل مربوط به اجاره بستر رودخانه‌ها و مشکلات مجاوران، احداث اعیانی و مواردی که موجب افزایش سیلاب و خسارات مربوط به آن می‌شود باید به دقت در دستور کار قرار گیرد و پیگیری شود
رودخانه تالار در مسیر، به‌عنوان زباله‌دانی متحرک از کوهستان تا دریا پیش می‌رود و تیرهای آلودگی را متر به متر به جان خریده و طی این سال‌ها چنان بی‌رمق شده که دیگر توانی برای خودپالایی برایش نمانده و نتیجه آنکه این آلودگی است که از رودخانه به شالیزارها و باغات می‌رود و گیاهان از آب آلوده تغذیه می‌کنند و در نهایت، تالار بی‌رمق‌تر و ویران‌تر به دریا می‌رسد و آنجا ماهیانی که در این آب می‌زیند و سرانجام این قصه آلودگی‌ها به سفره‌های خانه‌ها باز می‌گردند
